च ल घड म ड १ फ ब र व र # ल त रल म ट र, ल कलच य डब न र मत च प रकल प ल त रल म ट र व ईएमय (ल कल) डब य च क रख न उभ रल ज ईल. र ल व म त र प य ष ग यल य न य प

प्रतिलिपि

1

2 च ल घड म ड १ फ ब र व र # ल त रल म ट र, ल कलच य डब न र मत च प रकल प ल त रल म ट र व ईएमय (ल कल) डब य च क रख न उभ रल ज ईल. र ल व म त र प य ष ग यल य न य प रस त व ल म ज र दल आह. ब धव र र त र म बईत म ख यम त र द व द र फडणव स व र ल व म त र प य ष ग यल य च एक ब ठक झ ल. य त ल त रल डब न र मत करण ऱ य क रख न य ल म ज र द ण य त आल असल य च स वत: र ल व म त र प य ष ग यल य न ज ह र क ल. ल त र व उस म न ब द जल ह द ष क ळग रस त भ ग म हण न ओळखल ज त. क ष क ष त र त अन त अडचण आह त. प ण य अभ व श त च उत पन नह म जक च ह त. य भ ग त क ष कड न उद य ग कड व टच ल करण य च य द ष ट न सरक रन उचलल ल ह अत य त महत त व च प ऊल आह. वषर भर त स ड त नश त च रश डब य च न र मत ह ऊ शकत. म बई व महत त व च य शहर त सध य ईएमय ल कल ध वत. ल कलच य डब य च न र मत म क इन इ डय अ तगर त. जम न व कर तह सवलत द ण य च प रस त व र ज य सरक रन दल. ट ब त ३५० एकर स प दत ज ग आह. उवर रत जम न द ण य स प रसर त ल श तकऱ य च तय र. # शह द च य क ट बय न आत २५ ल ख, म ख यम त र य च घ षण आपल य र ज य त शह द च य क ट बय न क वळ स ड आठ ल ख र पय दल ज त त. म त र भ वष य त ह नध २५ ल ख र पय इतक करण य त य ईल, अश घ षण म ख यम त र द व द र फडणव स य न ब धव र क ल. अथवर फ उ ड शन आय जत क यर क रम त म ख यम त र य न ह घ षण क ल. वरळ य थ ल न शनल स प टर स क लब आ फ इ डय च य सभ ग ह त ह क यर क रम पडल त य त स न य त ल जव न च आ ण शह द क ट बय च सन म न करण य त आल. वन फ र आ ल, आ ल फ र वन ह य क यर क रम च स कल पन ह त. फ उ ड शनच अध यक ष स न ल र ण य च य स कल पन त न प हल य द च जव न च सन म न करण र क यर क रम प र पडल. Page 1

3 # ल कश ह नद र श क त भ रत च घसरण Source : wikipedia.org दरवष र ज ग तक स तर वर द श च ल कश ह नद र श क क ढल ज त. य द य त स म र १० न घसरण ह ऊन भ रत ल कश ह नद र श क त ४२ व य स थ न आल आह. भ रत च वग र करण सद ष ल कश ह गट त झ ल आह. य ज ग तक नद र श क त न व र न न हम प रम ण अव वल स थ न र खल आह. इ ग ल डमध ल इक न मस ट इ ट लजन स य नट (इआयय ) ह प हण करत. एक ण १६५ स वत त र द श व द न प रद श च प हण कर न अहव ल तय र क ल ज त. नवडण क प र क रय, बह वधत, न गर स व त त र य, सरक रच क मक ज, र जक य सहभ ग व र जक य स स क त य नकष च य आध र ल कश ह नद र श क क ढल ज त. त य न स र द श च वणर न वग र करण प णर ल कश ह, सद ष ल कश ह, स क रत सरक र, व ह क मश ह सरक र अस क ल ज त. अम रक (२१ व क रम क), जप न, इटल, फ र स, इस त र यल, स ग प र, ह गक ग य च सम व श सद ष ल कश ह गट त आह. य द त ल प हल य १९ द श न प णर ल कश ह च दज र मळ ल आह. प कस त न (११०), ब ग ल द श (९२) व भ त न (९९) Page 2

4 य च सम व श स क रत सरक र य गट त आह. ह क मश ह सरक र गट त च न (१३९), म य नम र (१२०), र शय (१३५) आ ण व हएतन म (१४०) आह त आ ण उत तर क रय श वटच य (१६७ ) व स रय १६६ व य स थ न वर आह. २ फ ब र व र # बन रस ह द वद य प ठ च य (ब एचय ) क लग र पद मर ठ म ण स और ग ब द य थ ल ड. ब ब स ह ब आ ब डकर मर ठव ड वद य प ठ च क लग र ब. ए. च पड य च प र सद ध बन रस ह द वद य प ठ च य (ब एचय ) क लग र पद नय क त करण य त आल आह. च पड य च य नय क त ल र ष ट रपत र मन थ क व द य न म ज र दल आह. ब य ट क न ल ज च अभ य सक असल ल च पड य च ड. ब ब स ह ब आ ब डकर मर ठव ड वद य प ठ च य क लग र पद ४ ज न २०१४ मध य नय क त करण य त आल ह त. त य च क यर क ळ द ड वषर च र हल ल असत न त य न ह स ध मळ ल आह. # फड ल क स ट र य च य म ल च आत महत य क य ब च क र तक र न त दव गत फडल क स ट र य च सव र त म ठ म लग फड ल ए जल क स ट र डय ज बल टर य न ग र व र हव न य थ आत महत य क ल. ६८ वष र य डय ज बल टर य न न र श य त न आत महत य क ल य च क य बन म डय न स पष ट क ल आह. फड ल क स ट र प रम ण ह ब ह ब दसण ऱ य डय ज बल टर य न ल क प र म न ' फड लट ' न व न स ब ध यच. स व हयत य नयनमध य शक षण घ तल ल डय ज बल टर ह न य क लअर फ ज सस ट ह त. त य न १९८० त १९९२ य क ळ त क य ब च य र ष ट र य अण वस त र क यर क रम च प रम ख म हण न क म प हल ह त. त य न ग ल य क ह म हन य प स न न र श य आल ह त. त य च य वर उपच रह Page 3

5 स र ह त. ग र व र सक ळ त य न अख र आत महत य क ल, अश म हत क य ब च य 'क य ब डब ट' य न य ज स स थ न दल. # म र क मल स वणर भ रत च म ज जगज ज त ब क सर म र क मन इ डय ओपन ब क स ग स पध र त स वणर पदक पटक वल म र न आपल य ४८ कल वजन गट च य झ ज त फ ल पन ज स गब क वर ४-१ अश म त करत स वणर पदक पटक वल. म त र भ रत ल स वणर पदक च ब हन कर न दल त प वल ओ बस मतर न. य आस म ब क सरन म हल च य ६४ कल वजन गट मध य ज ग तक व आ शय ई स पध र त पदक पटक वण ऱ य थ यल डच य स द प नर स स ड च कडव झ ज ३-२ अश म ड न क ढल. सध य प वल ओ क म गर च य ज र वर स तत य न र ष ट र य शब र त स थ न मळवत अस न २०१५मध य तन स र बय य थ प र पडल ल य न शन कपमध य स वणर पदकह पटक वल आह. आस मच च लव ह लन ब रग र ह नन व ल टरव टमध य (६९ कल ) स वणर पदक च कम ई क ल. तन भ रत च य च प ज वर म त क ल. म त र धक क द यक पर भव सहन कर व Page 4

6 ल गल त स रत द व ल (६० कल ). रओ ऑ ल म पकमध य ब र झपदक पटक वण र फनल डच मर प टक ननन स रत ल नमवल. # क द नय र त वर ल नबर ध उठवल ३ फ ब र व र म हन भर त क द य च भ व तसऱ य द घसरल य न र जक य द ष ट न ह स व दनश ल असल ल य क द य च य नय र त वर ल ब द भ रत न उठवल आह. श क रव र य स ब ध त सरक रन आद श क ढल आह. जग मध य म ठ क द नय र तक असल ल य भ रत त स थ नक स तर वर क द य च य कमत वर नय त रण र ह व व त य कमत कम व ह व य त य स ठ ग ल य वष र च य अख र स ह प र तब ध क द य च य नय र त वर घ तल ह त. सरक रन प ढ ल आद श मळ पयर त कम न नय र त क मत रद द क ल आह. य आध प र त टन ल ७०० र पय इतक क मत ह त. २० फ ब र व र पयर त त क मत र हण र ह त. सरक रन न व ह बरमध य कम न नय र त क मत प र तटन ८५० र पय इतक ठरवल ह त. ३० डस बरपयर त त क मत ठरवल ह त. त य न तर क द य च द श तगर त भ व व ढल य न व ट च ईच स थत असल य न नय र त वर प र तब ध घ तल ग ल त प रथम २० ज न व र २०१८ पयर त व न तर २० फ ब र व र २०१८ पयर त व ढवण य त आल ह त. क द र य अथर स कल प मध य अथर म त र अर ण ज टल य न क ष नय र त अ द जत १०० अब ज इतक असल य च स गत श त नय र त म क त क ल ज ईल, अस म हटल ह त. खर प पक च य ढ सळल ल य स थत म ळ द श त ल क द य च य प रवठ य वर म ठ प रण म झ ल ह त. त य म ळ क द य च य कमत उसळल य व ज ल प स न त य त व ढ ह त ह त. डस बरमध य १०० कल क द य ल ३७०० र पय इतक भ व आल ह त. त द न वष र मध ल उच च क भ व ह त. # बटक ईन चलन अव ध बटक ईनच जगभर त आ ण भ रत तह व ढत म गण आह. म त र, त य चव ळ बटक ईन ह क ळ प स लप वण य च म गर ठर ल गल आह. Page 5

7 त य म ळ बटक ईन भ रत त अव ध चलन आह आ ण य चलन ल म न यत द ण य च क णत ह ह त न ह, अस ज टल य न स पष ट क ल. तस च बटक ईन य च लन एवज ब ल कच न य क रप ट करन स स ठ च य त त रज ञ न च आध र भ रत घ ईल, अस ज टल य न म हटल आह. ४ फ ब र व र # प तप रध न नर द र म द य न ल हल ल य एक झ म व रयसर प स तक च प रक शन पर क ष ल बसण ऱ य वद य थ य र स ठ प तप रध न नर द र म द य न ल हल ल य एक झ म व रयसर य प स तक च प रक शन मन ष यबळ वक सम त र प रक श ज वड कर आ ण परर ष ट र म त र स षम स वर ज य च य हस त नव दल ल त झ ल. प र क ष च य क ळ त य ण र त ण व क स ट ळ व य ब बत एक झ म व रयसर य प स तक त वद य थ य र न म ल क सल ल द ण य त आल आह त. एक झ म व रयसर ह 208 प न च प स तक प ग वन र डन ह ऊस इ डय न प रक शत क ल ल अस न, त अन क भ ष मध य भ ष त रत कर न द शभर त उपलब ध कर न दल ज ण र आह. तस च य प स तक त, क ठल ह तण व क व च त य शव य पर क ष ल कस स म र ज व य बद दल प तप रध न न वद य थ य र न जवळजवळ 25 म त र दल आह त. # ईश न य भ रत च य वक स स ठ र ष ट र य ब ब अ भय न च प नर ज ज व वन करण र आस ममध य 1300 क ट च य ग तवण क द व र र ष ट र य ब ब अ भय न च प नर ज ज वन करण र असल य च प तप रध न नर द र म द न ज ह र क ल आह. Page 6

8 य म ळ ईश न य भ रत त ल र ज य न य च थ ट फ यद ह ईल. म ख य म हणज य थ ल स थ नक श तकऱ य न य च फ यद ह ण र आह. आस म प रगत च य दश न प ढ ज त आह. ईज ऑफ ड ई ग बझन सच य ब बत त आस म सध य प हल य स थ न वर आह. य श र ण त य ण ऱ य र ज य च य वक स स ठ सरक र आणख प रयत न करण र असल य च त य न य व ळ स गतल. ५ फ ब र व र # हव त न क बर न ड यऑक स इड श ष न बनव ल 1 दवस त 10 हज र ब रल इ धन; जग त ल प हल प रकल प क नड च य क बर न इ ज नअर क पन न व ह क व हर शहर जवळ एक प रकल प तय र क ल आह. त हव त न क बर न ड यऑक स इड श ष न स थ टक ह यड र क बर न इ धन तय र कर ल. य इ धन म ळ प रद षण म ळ च ह ण र न ह. य पय र वरणप रक म हम स ठ बल ग ट स फ उ ड शनन ह क पन ल प स दल आह त. ह प रकल प एक वष र त १० ल ख टन क बर न ड यऑक स इड श ष ल. त स म र २.५ ल ख व हन त न नघ ल ल य क बर न फ ट प र टएवढ अस ल. एक प रकल प त न दवसभर त १० हज र ब रल ह यड र क बर न बनवण य च क पन च उ द दष ट आह. व ज ञ नक च य मत हव त न एक टन क बर न ड यऑक स इड श षण य स २५ हज र त ६४ हज र र पय खचर य त. पण क बर न इ ज नअ र ग फमर च य व ज ञ नक च य मत य प रकल प त ह खचर फक त ६४०० र पय प र तटन अस ल. ह स कल पन ह वर डर च भ तकश स त रज ञ ड व हड क थ य च आह. ह प रकल प त य च य च द खर ख त स र आह. क थ म हण ल क, प रद षण स पवण य च ह फक त स र व त आह. ह त त रज ञ न भ वष य त जग ल प रद षणम क त करण य स मदत कर ल. प रकल प २००९ मध य स र झ ल ह त. त तय र आह. क पन इ धन वक र २०१९ प स न स र कर ल. प रकल प त ४० क ट र पय च ग तवण क आह. स थ नक सरक रन ह ३० क ट र पय दल आह त. Page 7

9 # अर ण चलमध य १३७०० फ ट उ च वर ब गद तय र ह ण र च र दवस प व र ज ह र झ ल ल य २०१८-१९ च य अथर स कल प त अथर म त र अर ण ज टल य न अर ण चल प रद श त ल स ल ख ड च य म ग र वर ब गद तय र करण य च घ षण क ल ह त. ब गद तय र करण य च क म स म रस त स स थ न (ब आरआ ) स र द ख ल क ल आह. १३,७०० फ ट उ च वर ल स ल भ ग त ब गद तय र क ल य स अन क फ यद ह त ल. प हल फ यद अर ण चल प रद श त ल तव गल ह ईल. बफर व ष ट म ळ तव गच न हम च उवर रत भ ग प स न स पकर त टत. पर त ह ब गद तय र झ ल य न तर म त र तव ग उवर रत द श श ज डल ल र ह ल. द सर फ यद - ब गद तय र झ ल य म ळ ४ हज र कम ल ब च भ रत-च न स म स रक ष च य द ष ट न ज स त बळकट ह ऊ शक ल. तसर फ यद -तव गप स न च नच अ तर १० कम न कम ह ईल. त जप रह न तव ग स न य म ख य लय च अ तरह त स भर न कम ह ईल. लड खल सवर प रक रच य ऋत मध य स पक र सह स रक ष प रद न करण य च क म र हत ग ब गद करत. ज जल भ ग तह १४ कम च ब गद तय र ह ईल. आत स ल तह ब गद य च क म स र कर, अस ज टल न स गतल ह त. # 2018 मध य भ रत च च द रय न -2 महत त व क क ष अ तर ळ म हम अत यल प खच र मध य आ ण यशस व र त य प णर कर न न वल कक मवण ऱ य भ रत य अवक श स श धन स स थ न (इस त र ) अज न एक महत त व क क ष म हत म च तय र क ल आह. इस र आपल य महत त व क क ष च द रय न - 2 य जन च य अख रच य टप प य त आह मध य ह च द रय न च द र वर प ऊल ठ वण र आह. च द र च य द क षण ग ल ध र वर ल ज ग य मशनस ठ नवडण य त आल आह. त मळन ड त ल मह द र गर य थ ल इस र च य लक व ड प र पल शन स स टम स टरवर सध य य च द रम हम -2 च य 'टच ड ऊन' च तय र स र आह. 70 त 80 म टर उ च वर न च द र वर उतरत न कत व ग अस व य च प र ट ट इपवर सर व करण य त य त आह. Page 8

10 च द रय न -2 उतरवण य स ठ द न ज ग च वच र करण य त आल. य प क एक ज ग म हम स ठ नवडण य त य ण र आह. य भ ग त अन य क णत ह च द रम हम झ ल ल न ह, अश म हत इस र च म ज प रम ख ए. एस. करण क म र य न दल. क म र म ग ल म हन य त इस र त न नव त त झ ल. ६ फ ब र व र # फ ब सर 30 अ डर-30 : य ग अ चव हसर मध य ब मर ह, हरमनप र त, भ म सह म थल ह फ ब सर इ डय न 30 अ डर च य द ज र क ल आह. आपआपल य क ष त र मध य उत क ष ट क म करण ऱ य 30 वष र प क ष कम वय च य 30 तर ण च य य द त सम व श आह. य य द त सव र धक 4 न व क र ड जगत त ल आह त. तर 3 न न मन र जन क ष त र त ल आह त. त य त भ म प डण कर, अ भन त वक क शल, क रक टर जस प रत ब मर ह, म हल क रक टर हरमन प रत क र आ ण श टर हन सद ध य च सम व श आह प स न फ ब सर न 30 अ डर-30 य द प र सद ध करण य स स र व त क ल आह. तर 2014 प स न फ ब सर इ डय च ह य द ज ह र करण य स स र व त झ ल आह. द सऱ य द लस टमध य 10 क व त य प क ष अ धक म हल च य न व च सम व श करण य त आल आह. लस टमध य 30 प क 12 स थ न अश आह त ज य ठक ण एक प क ष ज स त जण च न व आह त. 4 न व क र ड जगत श स ब धत आह त. ब मर ह, हरमन प रत, हन सद ध आ ण स वत प नय. ट क न ल ज, स शल म डय -कम य नक शन, इ टर प रन य र शप, ह ल थ क अर, फ ड- ह स पट लट, फ यन न स, फ शन, ई-क मसर आ ण डझ य न ग अश क ष त र त ल 2-2 न व आह त. Page 9

11 # द घर भ डवल ल भ कर 1 ए प रलप स न य द च य अथर स कल प त घ षण करण य त आल ल द घर क ल न भ डवल ल भ कर (एलट स ज ) य त य १ ए प रल म हन य प स नच ल ग ह ण र असल य च स पष ट करण स मव र अथर म त र लय कड न द ण य त आल. म हणज च ३१ म चर २०१८ पयर त वकण य त आल ल य श असर वर मळण ऱ य द घर क ल न भ डवल ल भ वर कर आक रल ज ण र न ह. श अरच खर द म ल य क व ३१ ज न व र ल ब ज र त ल कम ल म ल य य प क ज ज स त अस ल त य आध र वर भ डवल ल भ च गणन क ल ज ईल. ज व ह एख द व यक त एख द श अर खर द कर न त य ल १२ म हन य प क ष ज स त क ळ स वत:कड च ठ वत ; त य त न मळण ऱ य नफ य ल ल ग टमर क पटल ग न म हणत त. ग तवण कद र न श असर वक र त न एक ल ख र पय प क ष ज स त नफ कम वल य स त य न १० टक क दर न एलट स ज कर आक रल ज ण र आह. # म लद वमध य आण ब ण म लद वमध य र ष ट रपत अब द ल ल य म न य न आज आण ब ण च घ षण क ल आह. य नणर य म ळ म लद वमध ल र जक य स कट आणख व ढल आह. र ष ट रपत न स प र म क ट र च आद श म नण य स नक र दल ह त. त य न तरच म लद वमध ल र जक य स कट च स र व त झ ल. दरम य नच य क ळ त भ रत न खबरद र च उप य म हण न भ रत य न ग रक न म लद वच प रव स ट ळण य च सल ल दल आह. म लद वमध य नम र ण झ ल ल य प र स थत च य प श वर भ म वर र ष ट रपत य म न य न १५ दवस च आण ब ण ज ह र क ल आह. स प र म क ट र न र ष ट रपत न र जक य क द य न म क त करण य च आद श दल ह त. र ष ट रपत च य जवळच य सहक र अ जम श क र य न आज स ध य क ळ ट व ह वर न आण ब ण च घ षण क ल. म लद वच य र ष ट रपत च य अ धक त ट वटर ह डलवर नह ह म हत द ण य त आल. य आद श म ळ म लद वच य न ग रक च सवर म लभ त अ धक र नल बत झ ल आह त. Page 10

12 ७ फ ब र व र # अग न -१ क ष पण स त र च यशस व च चण भ रत न 'अग न -१' य ब ल स टक क ष पण स त र च ओ डश च य तट जवळ न म गळव र सक ळ स ड आठ व ज च य स म र स यशस व प रक ष पण क ल. अण वस त र व ह न न ण य च क षमत असण र ह क ष पण स त र ७ हज र कल म टरपयर त म र कर शकत. प रक ष पण दरम य नच क ष पण स त र न सवर नध र रत उद द श यशस व र त य प णर क ल. ज मन वर न ज मन वर म र करण य त सक षम असल ल य अग न -१ क ष पण स त र च न र मत द श तच करण य त आल आह. लष कर च स च लन त मक तय र मजब त करण य स ठ व ळ व ळ क ल य ज ण ऱ य प र शक षण अ तगर त ह च चण घ ण य त आल. ड. अब द ल कल म ब ट वर ल एक क त पर क षण र ज अथ र त आयट आर प ड ४ च य म ब ईल ल चरन क ष पण स त र च यशस व प रक ष पण करण य त आल. १२ टन वजन आ ण १५ म टर ल ब च य अग न -१ क ष पण स त र मध य एक हज र कल ग र मपयर त अण वस त र व ह न न ण य च क षमत आह. क ष पण स त र ल प रगत सस टम स प रय गश ळ अथ र त एएसएलन स रक षण स श धन वक स प रय गश ळ आ ण स श धन क द र इम रत च य (आरस आय) सहक य र न वक सत क ल आह. एएसएल क ष पण स त र वक सत करण र स रक षण स श धन आ ण वक स स स थ अथ र त ड आरड ओच प रम ख प रय गश ळ आह. # र ज य च य वस त र द य ग ध रण स म ज र र ज य च य वस त र द य ग ध रण ल र ज य म त रम डळ न म ज र दल आह. र ज य त ल वस त र द य ग ल य म ळ नव दश मळण र अस न ३६ हज र क ट र पय च ग तवण क व १० Page 11

13 ल ख र जग र न र मत ह ण र आह. य ध रण म ळ क प स उद य ग च बळकट करण, र श म उद य ग च प नर ज ज वन व अप र प रक त त न र मत क ष त र वर भर द ण य त य ईल. क प स, र श म, ल कर व अप र प रक स त (क ळ, ब ब, घ यप त, न रळ क थ इ.) य सवर उद य ग त न १० लक ष नव न र जग र न र मत ह ण र आह. २०२० पयर त प र प रक व अप र प रक स त न र मत स र त प स न श तकऱ य च उत पन न द पट न व ढ ल. क प स उत प दक क ष त र त वश षत: श तकर आत महत य ग रस त भ ग त स त गरण उद य ग स प र त स हन द ण य त य ईल. वस त र द य ग त ल प र स स ग, क प झट य नट, स त गरण, ज न ग प र स ग,अन स चत ज त -जम त, अल पस ख य क सम ज च प रकल प आद न ५ टक क त ४५ टक क य पयर त भ डवल अन द नह द ण य त य ण र आह. य व य त रक त वदभर, मर ठव ड व उत तर मह र ष ट र त ल प र स स ग, ट क नकल ट क सट ईल, नट ग, ह ज अर व ग म र ट ग, प रकल प न २० टक क व इतर प र क रय उद य ग न १० टक क अ त रक त अन द न द ण य त य ईल. # ख सग क पन न बनवल ल र क ट फ ल कन ह व च यशस व प रक ष पण जग त ल श क तश ल र क ट 'फ ल कन ह व ' च म गळव र यशस व प रक ष पण करण य त आल. अम रक त ल प र सद ध उद य गपत एलन मस क य च य स प स एक स य ख सग क पन न फ ल कन ह व र क टच न र मत क ल आह. फ ल रड त ल क नड स प स स टर तळ वर न ह र क ट अवक श त झ प वल. फ ल कन ह व च प हल च चण यशस व ठरल आह. य च फ ल रड त ल तळ वर न न स च य च द र म हम ल स र व त झ ल ह त. य 23 मजल ज ब र क टमध य प ल ड म हण न ट स ल च ल ल र ग च क र ठ वण य त आल ह त. फ ल कन र क टच वजन 63.8 टन आह. द न अवक श य न इतक ह वजन आह. 230 फ ट ल ब च य य य न त 27 म र लन इ जन बसवण य त आल आह. Page 12

14 ८ फ ब र व र # ट र पस ट १ त ऱ य भ वत प थ व स रख स त ग रह प थ व प स न ४० प रक शवष र अ तर वर असल ल य ट र पस ट १ य ल ल त ऱ य भ वत एक ण स त प थ व सद श ग रह स पडल अस न त थ ज वस ष ट स आवश यक असल ल प ण ह घटक असण य च शक यत आह, अस एक अभ य स त दस न आल आह. ट र पस ट १ ग रहम ल ग ल य वष र २०१६ मध य स पडल अस न त य च आणख स श धन करण य त आल असत त थ प थ व स रख स त ग रह स पडल आह त. त प थ व इतक य आक र च अस न त य च न व ट र पस ट १ ब, स,ड इ, एफ व एच अश आह त. य र पयन सदनर ऑब झव ह र टर त स वत र झलडच य बनर वद य प ठ च सम न ग र म य न स गणक य प र र प च य मदत न ह स श धन क ल अस न त य त ग रह च य घनत ह ठरवल य आह त. # ऊस चप ड प स न न र मत व ज खर द स सरक रच परव नग उस च य चप ड वर आध रत सहव ज न र मत प रकल प मध न व ज मह वतरणन स पध र त मक न वद प र क रय द व र कम ल ५ र पय य नटप रम ण खर द करण य स र ज य श सन न म न यत दल आह. र ज य च ऊज र म त र च द रश खर ब वनक ळ य न ह म हत दल. उस च य चप ड द व र तस च क षजन य अवश ष वर आध रत स र त मध न तय र ह ण र व ज स पध र त मक न वद प र क रय द व र खर द स ठ मह वतरणन र ज य श सन ल परव नग म गतल ह त. उस च य चप ड वर १ हज र म ग व टच सहव ज न र मत प रकल प क य र न वत करण य च नणर य र ज य श सन न २००८ मध य घ तल ह त. मह वतरणन आत पयर त उस च य चप ड वर आध रत ११३ सहव ज न र मत प रकल प स बत व ज खर द कर र क ल आह त. सध य स र व बगर स र ऊज र च दर ह स पध र त मक न वद द व र न श चत क ल ज त त. त य म ळ स र व पवन ऊज र च दर म ठ य प रम ण त कम ह त आह त. त य न स र र ज य तह स र व पवन ऊज र न र मत प रकल प श स पध र त मक न वद द व र व ज खर द करण य स परव नग द ण य त आल आह. Page 13

15 # स य क त र ष ट र स रक ष प रषद त भ रत च च नवर अप रत यक ष ट क भ रत न स य क त र ष ट र स रक ष प रषद त नक र धक र असण ऱ य द श च य वतर न वर ट क क ल. य व ळ च नच न म ल ल ख करण य च ट ळल. दहशतव द य वर ब द घ लण य स ठ य च व पर करण ऱ य द श न य च स पष ट करणह द य व. वन क रण नक र धक र च व पर अप रदशर क व यवह र च प रत क आह, अस भ रत न म हटल आह. स य क त र ष ट र म ज र स मत च य क मक ज त स ध रण व प रदशर कत आणण गरज च असल य च भ रत न म हटल आह. स य क त र ष ट र त ल भ रत च स थ य प र त नध सय यद अकबर द द न य न स रक ष प रषद त ख ल य चच र त म हटल क, अन कद क णत द श नक र धक र व परत आह ह द ख ल कळत न ह. स रक ष प रषद च सदस य क णत ह सबब न द त घ षत दहशतव द य वर ब द न आणण य स ठ नक र धक र व परत त. भ रत त म स ट व ट ड दहशतव द मस द अजहरवर ब द आणण य स ठ प रयत न स र आह त. म त र च न नक र धक र व पर न अडथळ नम र ण करत आह. स रक ष प रषद त एक ण १५ सदस य प क ५ स थ य सदस य असल ल य अम रक, र शय, च न, फ र न स व ब रटनल नक र धक र आह. ९ फ ब र व र # म लद वच य अध यक ष न त न द श त प ठवल द त म लद वच अध यक ष अब द ल ल य म न य न च न, प कस त न आ ण स द अर बय य ' मत र द श त' आपल द त प ठवल आह त. अध यक ष च य क य र लय त न ज र क ल ल य नव दन त म हटल आह क, त न मत र द श त द त प ठवण य त आल आह त. च न आ ण प कस त नमध य ह द त प ह चल ह आह त. त थ त द श त ल प र स थत च म हत द त ल. म लद वमध य भ रत य लष कर च य हस तक ष प ल आपल वर ध अस ल, अस च नन स पष ट क ल असत न च य म न य न ह प ऊल उचलल आह. भ रत न लष कर हस तक ष प कर व आ ण द श ल र जक य स कट त न ब ह र क ढ व, अश वन त म लद वच नव र सत म ज अध यक ष म हम मद नश द य न म गळव र क ल ह त. त य न तर भ रत न आपल य लष कर ल सतकर क ल आह. Page 14

16 द सर कड, म लद वमध ल वर ध पक ष न च नवर अध यक ष अब द ल ल य म न य न चथ वत असल य च आ ण त य च य घटन वर ध क म न प ठ ब द त असल य च आर प क ल आह. # द. क रय त आजप स न हव ळ ऑ ल म पक स पध र २३ व य हव ळ ऑ ल म पक स पध र ल श क रव रप स न स र व त ह त आह. भ रत य स घ सहभ ग झ ल. सह व य द शव क शवन ह हव ळ ऑ ल म पकमध य भ रत च प र त न धत व करण र आह. य शव य भ रत च जगद श आ ण न ह आह ज ह य स पध र त भ रत च प र त न धत व करत ल. ह स पध र ९ त २५ फ ब र व र दरम य न क रय त ल प य गच ग य थ र गण र आह. २० वष र न तर प रथमच आ शय त ह स पध र ह त आह. क रय त ल य स पध र त ९२ द श त ल २९५२ ख ळ ड सहभ ग झ ल आह त. ह सवर ख ळ ड ७ ख ळ च य १५ प रक र त आप पल य द श च प र त न धत व करत ल. ल य ज प रक र त शव ह भ रत च प र त न धत व करण र आह. भ रत च य ३६ वष र शव न सलग सह व य द य स पध र त ल आपल प रव श न श चत क ल. १० फ ब र व र # म नसर वर य त र स ठ न थ ल म गर ख ल च नन प वत र क ल स म नसर वर य त र स ठ स ईच 'न थ ल ' म गर प न ह एकद उघडल य च म हत क द र य परर ष ट र र ज यम त र व ह.क. स ह य न दल. ड कल म व द न तर च नन गतवष र न थ ल म ग र ह ण र क ल स म नसर वर य त र र ख न धरल ह त. च नच य य क त म ळ उभय द श त ल व द अ धकच क लष ट बनल ह त. भ रत न ह म द द चन सरक रप ढ उप स थत क ल ह त. वश षत: परर ष ट रम त र स षम स वर ज य न गत डस बर म हन य त ल आपल य च न द ऱ य त ह म द द प रकष र न म डल ह त. य प श वर भ म वर च नन प न ह एकद न थ ल म ग र ह ण ऱ य म नसर वर य त र ल परव नग Page 15

17 दल आह. क द र य परर ष ट र र ज यम त र व ह.क. स ह य न गत ब धव र ल कसभ त एक प रश न ल ल खत उत तर द त न य च म हत दल. # इ दर न ई ICC च य प हल य इ डप ड ट म हल ड यर क टर प प सक च य च अरमन आ ण स ईओ इ दर न ई य इ टरन शनल क रक ट क ऊ सल(ICC) च य प हल य इ डप ड ट म हल ड यर क टर म हण न नय क त करण य त आल य आह त. इ दर न ई ज न 2018 मध य आयस स च य ब डर मध य सहभ ग ह त ल. ज न 2017 मध य आयस स न इ डप ड ट म हल ड यर क टरच य नय क त च परव नग दल ह त. इ दर न ई च नय क त द न वष र स ठ करण य त आल आह. पण टमर प णर क ल य न तर त य च प न ह नय क त क ल ज ऊ शकत. # आर ग य च य ब बत त क रळ स द ढ व उत तर प रद श ह आज र र ज य द श मध य क रळच आर ग य नद र श क सव र धक अस न, य ब बत म ठ य र ज य मध य उत तर प रद श श वटच य क रम क वर आह अस न त आय ग न प र सद ध क ल ल य आर ग य नद र श क अहव ल त म हटल आह. म हणज च आर ग य च य ब बत त क रळ स द ढ व उत तर प रद श ह आज र र ज य आह. क रळमध य आर ग य नद र श क ७६.५५ व उत तर प रद श त ३३.६९ इतक आह. उत तर प रद शमध य आर ग य नद र श क च स थत ग ल य क ह वष र त क ह श स ध रल असल तर य स दभ र त म ठ य र ज य च य क रमव र त अज नह ह र ज य श वटच य क रम क वरच आह. आक र न म ठ य र ज य मध य क रळन तर प ज ब, त मळन ड व ग जर त य र ज य च आर ग य नद र श क उत तम आह. तर उत तर प रद श, र जस थ न, बह र, ओ दश य र ज य त म त र आर ग य नद र श क च प रक त ग भ र अवस थ त आह. म ठ य र ज य मध य झ रख ड, उत तर प रद श, जम म - क श मर य थ ल आर ग य नद र श क मध य व द ध ह त आह. मह र ष ट र त आर ग य नद र श क च स थत न मक क य आह य ब बत न त आय ग न प रस रम ध यम न म हत दल ल न ह. Page 16

18 त न नकष च य आध र झ ल सव र क षण आर ग य नद र श क ठ म ठ र ज य, छ ट र ज य, क द रश सत प रद श अस त न गट तय र करण य त आल. प रत य क र ज य व क द रश सत प रद श त ल आर ग य वषयक स थत, सरक र य त रण च क रभ र व आर ग य वषयक म हत अश त न नकष च य आध र अभ य स कर न ह अहव ल तय र करण य त आल. न त आय ग न क ल ल य आर ग य नद र श क अहव ल ल ज ग तक ब क च सहक यर ल भल आह. ११ फ ब र व र # प तप रध न नर द र म द य न प ल स ट इनच ग र ड क लर सन म न र मल ल : द न द श त ल स ब ध व ढ वण य त प तप रध न नर द र म द य च य गद न प हत प ल स ट इनच र ष ट रपत महम द अब ब स य न म द य न ग र ड क लर ऑफ द स ट ट ऑफ प ल स ट इन न सन म नत क ल. Page 17

19 द वपक ष य ब ठक न तर र ष ट रपत अब ब स य न म द य च सन म न क ल. प ल स ट इनच द र करण र म द ह प हल भ रत य प तप रध न आह त. ग र ड क लर ह वद श त ल प र त ष ठत व यक त, र ज, र ज य व सरक रच प रम ख य न दल ज त. य प व र ह सन म न स द अरबच र ज सलम न, बहर नच र ज हम द, च नच र ष ट रपत श जन प ग आद न दल ल आह. म द य च क शल न त त व, र ष ट र य व आ तरर ष ट र य स तर वर ल उ च तस च, प ल स ट इन-भ रत स ब ध न च लन द ण य स ठ क ल ल य प रयत न च त य व ळ क त क करण य त आल. य क ष त र त श तत क यम ठ वण य स ठ व आमच य न ग रक च य स व त त र य स ठ दल ल य समथर न स ठ म द य च सन म न क ल य च सन म नपत र त म हटल आह. # म लद वमध य हस तक ष प स भ रत अन त स क अध यक ष अब द ल ल य म न अब द ल गय य म य न ल दल ल य आण ब ण न चम कल य म लद वमध य अ स थरत नम र ण झ ल असल तर त तर तर भ रत लष कर हस तक ष प करण य स अन त स क असल य च म हत सरक र ग ट त न मळत. थ ब आ ण व ट प ह ह म द सरक रच ध रण असल य च समजत. क द त ल म ज अध यक ष मह मद नश द य च य सह सवर र जक य क द य च य स टक च महत त वप णर नक ल सव र च च न य य लय न दल य न तर म लद वमध य ट क च अ स थरत नम र ण झ ल आह. अध यक ष गय य म य न तर न सत च आण ब ण ल दल न ह, तर सरन य य ध श सह सव र च च न य य लय त ल न य य ध श न अटक क ल आह. त य प श र वभ म वर म ज अध यक ष मह मद नश द य न भ रत न र जन तक आ ण लष कर हस तक ष प करण य च आग रह म गण क ल आह. म लद वमध ल क ह र जक य पक ष न ह तश च म गण क ल आह. त य प श र वभ म वर म द सरक रच य रणन त च व ध घ तल असत त तर व ट प हण य च य भ मक वर सरक र असल य च समजत. १९८८ मध य तत क ल न प तप रध न र ज व ग ध य न अश च प र स थत उद भवल असत न थ ट लष कर हस तक ष प क ल ह त. त य ल य द न मक ३० वष र ह त आह त. Page 18

20 # आर ग य य जन स ठ र ज य न ४३३० क ट च य तरत द च गरज अथर स कल प मध य १० क ट क ट ब स ठ ज ह र करण य त आल ल य महत त व क क ष र ष ट र य आर ग य स रक षण य जन स ठ (एनएचप स ) र ज य सरक र न दरवष र जवळप स ४३३० क ट र पय च तरत द कर व ल गण र आह. प रत य क प च ल ख र पय च य आर ग य कवच स ठ दरवष र दर क ट ब स ठ १०८२ र पय च प र मयम भर व ल गण र आह. त य प क ४३३ र पय दरवष र र ज य च व ट अस ल तर उवर रत रक कम क द र सरक रल प र मयम म हण न भर व ल गण र आह. एक च व ळ १० क ट क ट ब न य च ल भ ह ण र आह य वर ह आकड व र आध रत आह. य सवर ब ब च वच र करत र ज य वर १० क ट क ट ब स ठ ४३३० क ट र पय च ब ज पडण र आह. एनएचप स च आकड व र र ज य आ ण क द र सरक रद व र च ल वण य त य ण ऱ य व वध आर ग य स रक षण य जन वर आध रत आह. र ष ट र य स व स थ य वम य जन अ तगर त ल भ थ य र च स ख य जवळप स ३.८ क ट इतक अस न त य स ठ सरक र ५०० र पय प र तक ट ब प र मयम भरत आह. सदर वम य जन ह म ख यत व द रद रय़र ष ख ल ल वश षत: स थल त रत क मग र स ठ आह. १२ फ ब र व र # 'स म टर सट 'स ठ ९९४० क ट र पय शहर च य अत य ध नक करण त न न ग रक न अन क स वध द ण य च य 'स म टर सट ' य जन स ठ क द र न र ज य सरक र न ९९४० क ट र पय दल आह त. य मध य मह र ष ट र त ल प ण, न शकसह ८ शहर च सम व श आह. त य स ठ मह र ष ट र ल १३७८ क ट र पय द ण य त आल आह त. ग ह नम र ण म त र लय न आत पयर त क द र सरक रच य सह य य न ९९ शहर न स म टर सट य जन ख ल आणल आह. य शहर न अत य ध नक स वध च शहर बनवण य स ठ म द सरक रच २.०३ ल ख क ट र पय च ग तवण क करण य च य जन प रस त वत आह. म त र लय न ज र क ल ल य आकड व र न स र स म टर सट मध य सव र त ज स त शहर त मळन ड र ज य त ल आह त. त थ ११ शहर आह त. Page 19

21 # अब ध ब त प हल य ह द म दर च क न शल प तप रध न नर द र म द न र वव र स य क त अरब अ मर त च र जध न अब ध ब त उभ रल य ज ण ऱ य प हल य ह द म दर च क न शल द बईत न व हड ओ क न फर न स गच य म ध यम त न ठ वल. ह म दर भ रत च य ओळख च म ध यम बन ल, अस म द य प रस ग म हण ल. य म दर च य न र मत स ठ त य न अब ध ब च य वर ज म हम मद बन झ य द अल न हय न य च १२५ क ट भ रत य च य वत न आभ रह म नल. ह म दर क वळ व स त कल व भव यत च य द ष टक न त न अद भ त अस ल, तस च ह जगभर त ल ल क न वस ध व क ट बकमच स द श द ईल, अस ह म द म हण ल. 'अब ध ब - द बई मह म ग र वर ल ब एप एस स व म न र यण म दर च य क न शल ठ वण य च प तप रध न नर द र म द स क ष द र बनल. # ए प रलप स न द श त इ डय प स ट ब क च प म ट स स व य वष र तच भ रत य प स ट प म ट स ब क (आयप प ब ) द शभर त आपल क म स र करण र असल य च म हत भ रत य टप ल वभ ग न एक नव दन द व र दल आह. य त म हटल आह क, आयप प ब च य वस त र क यर क रम च ल अस न ए प रल २०१८ प स न स प णर द श त त य च न टवकर क म करण स र कर ल. द श त ल सवर च य सवर म हणज १.५५ ल ख टप ल क य र लय मध य य ब क स व च व पर करत य ऊ शक ल. टप ल क य र लय न आयप प ब च य ६५० श ख श स पकर ज ळ स प र कत क ल ज ण र अस न एकद क प रस त वत वस त र च ह क म प णर झ ल क, त य न तर आयप प ब द श च य आ र थक स व स वध च स व उपलब ध करण र सव र त म ठ ज ळ अस ल. प स टमन व ग र म ण टप ल स वक च य मदत न ह वत त य स व म हण नह ल क च य घर पयर त प ह च ल. ड जटल स व ह ल क च य घर पयर त ज ऊ शक ल, अश क षमत य क म त असण र आह. अ तग र म ण व शहर अश द न ह भ ग मध ल ल क न य स व च ल भ मळ शकण र आह. भ रत य रझव हर ब क न २०१५ मध य ११ उद य ग न प म ट ब क च ल करण य च परव नग दल ह त. त य मध य भ रत य टप ल वभ ग ल ह ह स व स र करण य स ठ Page 20

22 परव न दल ह त. प म ट ब क ग र हक, छ ट व य वस यक य च य कड न एक ल ख र पय पयर त प र त ख त य म ग ठ व स व क र शकत. छ ट व य वस यकह य त ठ व जम कर शकत त. म त र, अन य ब क स रख कजर म त र ग र हक न द ऊ शकण र न ह त. १३ फ ब र व र # नऊव र न स न स क य ड य व ह ग! प ण य च य श तल मह जन य च वक रम भ रत य स क य ड यव हर श तल मह जन य न थ यल डमध य मर ठम ळ नऊव र न स न, तब बल १३ हज र फ ट वर न वम न त न उड घ ऊन स मव र सक ळ नव वक रम न द वल. श तल मह जन य न स क य ड य व ह ग (प र जम पर) य स हस ख ळ त आत पयर त १७ र ष ट र य व ६ ज ग तक वक रम क ल आह त. मर ठ स स क त च जतन व ह व, तस च मर ठ ब ण क यम र ह व, य क रत नऊव र स ड प रध न कर न त य न ह वक रम क ल. स तह ख ड वर न प र श ट जम प जग त ल स तह ख ड त ल व वध ठक ण वर त य न स क य ड य व ह ग क ल आह. उत तर ध र व (आ र क टक) आ ण द क षण ध र व (अ ट र क टक ) आ ण भ रत व फनल न ड, अम रक, स प न, ऑस ट र लय, य र प, स उथ आ फ रक, स उथ अम रक य थ त य न प र श ट जम प क ल ल य आह त. श तल य न रझ न य थ १० त स च व ह र टकल वन ड टनलमध य ट र न ग घ तल आह. # स ट व हन स मथ अ लन ब डर र पदक च म नकर ऑस ट र लय च कणर ध र स ट व हन स मथन प र तष ठ च अ लन ब डर र पदक ज कल आह. तस च त य न द सऱ य द य पदक वर न व क रल आह. म ज क रक टपट ड न ब र डमन य च य न तर ऑस ट र लय च सव र क ष ट फल द ज गणल य ज ण ऱ य स मथल 246 मत पडल Page 21

23 आह. तर त य न द न व ळच पदक वज त सल म व र ड व हड व नर र (162 मत ) आ ण फरक पट न थन लय नल (156 मत ) म ग ट कल आह. ऑस ट र लय च य द च वष र त ल सव र त तम कस ट पट च प रस क र मळवल ल य स मथन 2015 मध य ब डर र पदक ज कल ह त. १४ फ ब र व र # ब ल ट ट र नच द श त ल ७ शहर मध य ४ हज र १०० कम च ज ळ म बई-अहमद ब द ब ल ट ट र नच य घ षण न तर द श त ब ल ट ट र नच य ह लच ल न व ग आल आह. ७ शहर मध य द ख ल ब ल ट क रड र उभ रण य च नणर य घ ण य त आल आह. य त म बई-प ण ब ल ट ट र नच ह सम व श आह. व गव न प रव स स ठ ओळखल य ज ण -य ब ल ट ट र नच, द शभर त ४ हज र १०० कम ल ब च ज ळ उभ रण य च नणर य न शनल ह यस प ड र ल व क प र र शनन घ तल य च म हत क प र र शनच य (एनएचस एल) स त र न दल. द शभर त ४ हज र १०० कम ल ब च ब ल ट ट र नच ज ळ उभ रण य च नय जन आह. य त छ ट क रड र ५ वष र त उभ करण य च लक ष य आह. य च अ द ज क मत न श चत क ल ल न ह. दल ल -पटण, ह वड -क लक त, ह दर ब द-च न नई, च न नई-ब गळ र - तर वन तप रम व दल ल -जयप र-ज धप र य ब ल ट ट र न प रकल प च य त सम व श आह. # र ज य च ११ प रकल प क द र कड न म ज र नर द र म द सरक रन त न वष र त मह र ष ट र त ल ११ महत त व च य प रकल प न म ज र दल आह. रस त ब धण, र ल व, प ल द, ऊज र, क ळस, नद ख र, प य भ त स वध य क ष त र श स ब धत ६८ महत त व च य प रकल प न ग ल य १० वष र प स न क द र य पय र वरण व वन ख त य न म ज र च दल ल नव हत. त य मध य सव र धक म हणज ११ प रकल प मह र ष ट र त ल ह त. ह आह त प रकल प - १) र ष ट र य मह म गर -२११वर ल य डश त और ग ब द द पदर रस त य च च पदर २) ज एनप ट ब दर त ल र ल व म गर द ह र करण Page 22

24 ३) एमएमआरड एच य म बई ट र न स ह बर र स ल कल स आरझ ड परव नग ४) ड एमआस द व र और ग ब द जल ह य त बडक न औद य गक वस हत प रकल प ५) म बईत महमद अल र डवर ब ºह ण उन नयन प रकल प च प न र वक स ६) नव न ब धक म प रकल प व औद य गक वस हत च वक स ७) ऑट ल इन इ ड स ट रयल प क सर तफ र उभ रण य त य ण र वश ष ट उन शप प रकल प ८) शरप र य थ ल उपस जल स चन प रकल प व नद वर ल जल वद य त प रकल प ९) ज एसडब ल य स ट लच य एक त मक प ल द प रकल प च क षमत ५ एमट प एवर न १० एमट प ए व ढ वण, तस च ऊज र प रकल प च क षमत ३०० म ग व टवर न ६०० म ग व ट करण १०) उत तम स ट ल अ ड प वर ल मट डतफ र स ध द गर जल ह य च य स व तव ड त ल क य त ल स त ड र ग व त उभ र यच य प ल द प रकल प च क षमत ३ एमट प एपयर त व ढ वण ११) सन फ ल ग आयनर अ ड स ट ल क पन च य प ल द प रकल प च वस त र. # दल ल त ह ण र थएटर ऑ ल म पक स नव दल ल त १७ फ ब र व र प स न स र ह ण -य थएटर ऑ ल पक स द व र भ रत य प र क षक न ज ग तक न टक प ह यल मळण र आह. भ रत प रथमच थएटर ऑ ल पक स च यजम नपद भ ष वत आह. ह आठव थएटर ऑ ल पक स अस न ३० द श त न य ण र २५ हज र ह न अ धक कल क र, द श त ल सतर शहर मध य ह ण र न टक च ४५० प रय ग, ६०० अ बयन स परफ मर न स स, २५० य थ फ रम अश क यर क रम च पवर ण र सक न य न मत त न मळण र आह. फ ल ग ऑफ फ र ड शप अश य थएटर ऑ ल पक स च स कल पन आह. १९९३ स ल प हल य द थएटर ऑ ल पक सच आय जन करण य त आल ह त. जगभर त ल न टकक र न व च रक-स स क तक आद नप रद न स ठ व य सप ठ उपलब ध कर न द ण य च उद द श य म ग आह. जप न, र शय, त कर स त न, द क षण क रय, च न, प ल ड य थ य आध थएटर ऑ ल पक स झ ल ह त. Page 23

25 १६ फ ब र व र # न प ळमध य श र बह द द र द ब आ न दल प तप रध नपद च र ज न म र जक य अ स थरत च स मन करण -य न प ळमध य प न ह एकद र जक य भ क प झ ल आह. श र बह द द र द ब आ य न न प ळच य प तप रध नपद च र ज न म दल आह. खडग प रस द ओल त य च ज ग घ ण र आह त. श र बह द द र द ब आ न प ळच 40 व प तप रध न ह त. ओल य च लवकरच शपथ वध ह ईल. म गच य वष र म म हन य त प ष प कमल दहल म हणज प रच ड य न आपल य पद च र ज न म दल य न तर त य च य ज ग श र बह द द र द ब आ य न प तप रध नपद च पदभ र स व क रल ह त. अवघ य नऊ म हन य त त य न प तप रध नपद च र ज न म दल ह त. त न प ळच 39 व प तप रध न ह त. द क षण आ फ रक च र ष ट र ध यक ष ज कब झ म य न ह भ रष ट च र च य आर प म ळ पद वर न प यउत र व ह व ल गल आह. # क व र व द: त मळन ड च य प ण य त कप त त मळन ड -कन र टकमध य ग ल य अन क वष र प स न स र असल ल य क व र प ण व टप व द वर सव र च च न य य लय न आज महत त वप णर नक ल दल. कन र टकच र जध न असल ल य ब गळ र शहर च प ण य च व ढत गरज लक ष त घ ऊन न य य लय न त मळन ड च य व ट य च य प ण य त कप त क ल आह. य नणर य न स र त मळन ड ल आत १४.७५ ट एमस प ण कम मळण र अस न त य च फ यद कन र टकल ह ण र आह. क व र प ण व टप व द वर १९९० स ल लव द च स थ पन करण य त आल ह त. तब बल २७ वष र न तर, २००७स ल य वर नणर य द त न लव द न त मळन ड ल ४१९ ट एमस तर, कन र टकल १९२ ट एमस प ण द ण य च आद श दल ह त. य नणर य ल द न ह र ज य न सव र च च न य य लय त आव ह न दल ह त. Page 24

26 सरन य य ध श द पक मश र य च य अध यक षत ख ल ल त रसदस य य ख डप ठ न आज य प रकरण एकमत न नणर य दल. त य न स र, कन र टकल १४.७५ ट एमस प ण ज द मळण र आह. तर, त मळन ड ल ततक च प ण कम मळण र आह. म हणज च, त मळन ड ल ४१९ ट एमस ऐवज आत ४०४.२५ ट एमस प ण मळण र आह. 'नद ह र ष ट र य स पत त आह. एख द य र ज य त न उगम प वत म हण न स ब धत र ज य त य नद च य प ण य वर प णर पण हक क स ग शकत न ह,' अस ह ख डप ठ न य व ळ नम द क ल. १७ फ ब र व र # र ज य त य द १ ल ख २६ हज र ६१२ आरट ई प रव श र ज य त य द च य आरट ई प रव श च प र क रय १० फ ब र व र प स न स र आह. य द १ ल ख २६ हज र ६१२ आरट ई प रव श आह त. त य स ठ ८ हज र ९८० श ळ न ऑनल इन प र क रय त सहभ ग न दवल आह. प रव श स ठ ६६ हज र ४७४ अजर प र प त झ ल ल आह त. प लक न २८ फ ब र व र पयर त ऑनल इन अजर भरत य ण र आह त. क यम वन अन द नत ख सग व यवस थ पन च य त न हज र श ळ य द च य आरट ई प रव श त स म ल झ ल ल य न ह त. त य स ठ त य न शक षण वभ ग च य प टर लवर न दण स द ध क ल ल न ह. श ल क प र तप त र ब क च कत क ल य शव य य श ळ आरट ई प रव श न द ण य वर आजह ठ म आह त. # फ र न सच य ल मन फ स टव हलमध य भ रत य स कल पन वर व वध शल प फ र न सच जगप र सद ध ल मन फ स टव हल श नव रप स न स र झ ल आह. मह त सव च य द च ८५ व वषर अस न भ रत य स कल पन वर मह त सव च आय जन करण य त आल आह. स म र १४५ टन स त र व ल ब प स न शल प तय र करण य त आल आह. शल प त श र गण श, गजर ज, भ रत य रक ष इत य द च उल ल ख कर व ल ग ल. ह शल प ३०० ह न ज स त कल क र न मळ न स क रल आह. Page 25

27 ह मह त सव १७ फ ब र व र त ४ म चर दरम य न च लण र आह. मह त सव च तय र एक म हन अग दरप स न च लत. मह त सव त न मळण ऱ य कम ईच म ठ भ ग धम र द य क म स ठ दल ज त ह वश ष. ह अन ख उत सव प हण य स ठ जग च य क न क पऱ य त न स म र २.५ त ३ ल ख ल क य ण य च अ द ज आह. # भ रत च स रक षण बज ट प रथमच जग त ल आघ ड च य ५ द श च य स रक षण बज टश बर बर त भ रत च स रक षण बज ट प रथमच जग त ल आघ ड च य ५ द श च य स रक षण बज टश बर बर करत आह. ल डन य थ ल इ टरन शनल इ न स टट य ट फ र स ट र ट जक स टड जच य (आयआयएसएस) म लटर ब लन स २०१८ च य अहव ल न स र भ रत त २०१७ मध य ३.३५ ल ख क ट र पय (५२.५ अब ज ड लसर ) स रक षण वर ग तवण य त आल. य ब बत त भ रत न ब रटनल म ग स रल आह. अग रण ५ द श मध य भ रत च सम व श झ ल आह. २०१६ मध य भ रत च स रक षण बज ट ३.२६ ल ख क ट र पय ( ५१.१ अब ज ड लसर ) ह त. तर य च वष र ब रटनन स रक षण स ठ ५२.२ अब ज ड लसर खचर क ल ह त. २०१७ मध य य त घट झ ल व त ५०.७ अब ज ड लसर झ ल आह. य अहव ल त म हटल आह क, अम रक च स रक षण वर सव र धक खचर ह त. त य न तर द सऱ य स थ न च न आह. च नच स रक षण ग तवण क भ रत च य त लन त तप पट आह. ९.६१ ल ख क ट र पय (१५०.५ अब ज ड लसर ) च नन स रक षण स ठ खचर क ल. वषर २०१६-१७ मध य च नच स रक षण वर ल ग तवण क २५% व ढल, तर भ रत च ह व ढ क वळ २.४ % आह. Page 26

28 # ' शवछत रपत ' प रस क र वतरण अ ज क य रह ण सह र हत शम र ल शवजय त दन मह र ष ट र श सन च ' शवछत रपत ' प रस क र प रद न करण य त आल आह. गत त न वष र च य य प रस क र स ठ आत पयर त 195 जण च नवड झ ल. य मध य और ग ब दच ग णव त ब द धबळपट स क ष चतल ग ह र ज य श सन च ह प रस क र पटक वण र र ज य त ल प हल सव र त य व ख ळ ड ठरल. 17 वष र य स क ष न वय च य 15 व य वष र च शवछत रपत र ज य क र ड प रस क र पटक वल. न म कत ख ळ ड न प रस क र १८ व १९ फ ब र व र - क रक ट : र हत शम र, अ ज क य रह ण, अ कत ब वण - अ थल टक स : ल लत ब बर - ट नस : प र थर न ठ बर - र इ ग : दत त भ कनळ - ब द धबळ : व दत ग जर त - ह क : य वर ज व ल म क, द व दर व ल म क - कबड ड : नत न मदन, अ भल ष म ह त र, कश र श द - व ट ल फ ट ग : ओ क र ओत र, गण श म ळ - एव हर स टव र : आ शष म न - जलतरण : स रभ स गव कर - ब ड म टन : अक षय द वलकर - म गर दशर क : प रव ण आमर - ख ड व सम द र प हण : र हन म र - दव य ग ख ळ ड : स यश ज धव ज वनग रवच म नकर रम श त वड (अ थल टक स, ), ड. अर ण द त र (मल लख ब, ), बभ षण प ट ल (शर रस ष ठव, ) Page 27

29 # म बई त प ण ध वण र जग त ल प हल ह यपरल प जग त ल प हल ह यपरल प म बई त प ण दरम य न ध वण र आह. तस झ ल य स द न ह शहर त ल १५० कम च अ तर फक त २५ म नट त क पल ज ईल. सध य ह अ तर ग ठण य स ठ त न त स ल गत त. र वव र व ह र जन ग र प आ ण मह र ष ट र सरक रच य वत न म बई-प ण ह यपरल प ट र न सप ट र शन स स टमल ज डण य च य कर र वर स व क षऱ य झ ल य. क पन च द व आह क, य त त र न १ हज र कल म टर त श व ग न प रव स करण शक य आह. य प व र आ ध र प रद श सरक रन वजयव ड व अमर वत ह शहर ह यपरल पन ज डण य स ठ अम रकन क पन श कर र क ल आह. क य आह ह यपरल प - ट स ल च स स थ पक इल न मस क य च य कल पन त न ह यपरल प ह त त रज ञ न वक सत झ ल आह. त य न २०१३ मध य य प रकल प च ब सक डझ इन तय र कर न जग सम र स दर क ल ह त. - ह यपरल प - ट य ब ट र न सप टर ट क न ल ज : म ठम ठ य पलरवर ट य बस रख म ठ य त रण उभ रल ज त. य त न ब द क च य ग ळ स रख भव य क प स ल च बक य शक त च य गत न च ल वल ज ऊ शकत. वज बर बरच स र व पवनऊज र च व पर शक य. - फ यद : वज च खचर ख प कम ल गत, प रद षण अ जब त ह त न ह. - व ळ हव ई प रव स च य त लन त २० % कम. - वम न भ ड क व स वत त र ट क स च य बर बर न प रव स खचर य ऊ शकत. # 'सम द ध ' स ठ य एईच 7 अब ज ड लर म ख यम त र य च महत त व क क ष प रकल प म हण न ओळखल य ज ण ऱ य न गप र-म बई सम द ध मह म ग र प ढ ल आ र थक अडचण आत स प ष ट त आल आह. बन झ य द इ टरन शनल एलएलस स य क त अरब अ मर त य न य प रकल प स ठ स म र ७ अब ज अम रकन ड लसर च ग तवण क करण य स म ज र दल आह. Page 28

30 म बईत म ख यम त र द व द र फडणव स आ ण क पन च य पद धक ऱ य मध य य ब बत एक स य क त कर रह करण य त आल. य कर र ब बत म ख यम त र द व द र फडणव स य न स गतल. २० फ ब र व र # स ग प र प रत य क न ग रक स द ण र ब नस स ग प र सरक रन अथर स कल प त ल शलक रकम त न द श त ल २१ वष र व त य ह न अ धक वय च य प रत य क ल ब नस द ण य च घ षण क ल आह. न ग रक न त य च य करप त र उत पन न न स र १०० त ३०० स ग प र ड लर (४९०० र पय त १४ हज र ७०० र पय ) एवढ रक कम ब नस म हण न मळ ल. वत तम त र ह ग स व कएत य न १० अब ज स ग प र ड लर शलक च अथर स कल प म डत न स म र ७०० दशलक ष स ग प र ड लर न ग रक न ब नस म हण न व टण य च घ षण क ल. स म र २७ ल ख न ग रक न त मळ ल. च ल वत त य वषर स पण य प व र त य च व टप ह ईल. य ब नसच वणर न म ड रयन भ ष त ह गब ओ अस क ल आह. य च अथर वश ष आन द प रस ग दल ज ण र र ख बक ष स रक कम. स ग प रच य आ र थक प रगत त प रत य क न ग रक स सहभ ग कर न घ ण य च सरक रच प र तबद धत य त न दस न य त, अस ह ग म हण ल. २१ फ ब र व र # अण वस त रव ह अग न 2 च च चण यशस व, द न हज र कम पल ल य च क षमत भ रत न आज अग न 2 य अण वस त र व हण य च क षमत असल ल य मध यम वग र त म डण ऱ य क ष पण स त र च यशस व च चण क ल आह. ओ दश मधल य एप ज अब द ल कल म Page 29

31 ब ट वर न म गळव र सक ळ ह च चण घ ण य त आल आह. इ टग र ट ड ट स ट र जच य क म प ल क स 4 मध न म ब इल ल चरच य म ध यम त न अग न 2 च च चण घ ण य त आल. अग न 2 क ष पण स त र 20 म टर ल ब च अस न त य च वजन 17 टन आह. तस च एक टन इतक वहनक षमत असल ल य अग न 2 च म ऱ य च पल ल द न हज र कम इतक आह. भ रत च डफ न स रसचर ड व हलपम ट ऑगर न यझ शन क व ड आरड ओन वक सत क ल ल य अग न य स र जमधल च ह क ष पण स त र आह. य स र जमध य अग न 1 (700 कम च पल ल ), अग न 3 (3000 कम च पल ल ), अग न 4 (4000 कम च पल ल ) व अग न 5 (5000 कम प क ष ज ल त पल ल ) य च सम व श आह. २२ फ ब र व र # मक कल नध मय यम: कमल हसनच नव न पक ष अ भन त रजन क त य च य न तर अ भन त, नम र त व दग दशर क कमल हसन य न त मळन ड च य र जक रण त प ऊल ठ वल. त य न मक कल नध मय यम ह नव न पक ष स थ पन क ल. ह द त त य च अथर ल क न य य म च अस ह त. द न चत रपट अ भन त स म र २४ वष र ह त म ख यम त र - एम.ज.र मच द रन : म ख यम त र बनण र प हल चत रपट अ भन त. १९५३मध य द रम कमध य प रव श, तर १९७२मध य अण ण द रम कच स थ पन. १९७७मध य प रथम म ख यम त र बनल. १० वष र य पद वर ह त. - ज.जयल लत : १९८२मध य एमज अ र ह म ख यम त र असत न अण ण द रम कमध य प रव श क ल. १९८७ मध य त य च य म त य न तर पक षप रम ख बनल य. १९९१ मध य प हल य द म ख यम त रपद नवड झ ल. ५ क यर क ळ त १४ वष र म ख यम त र ह त य. ब हश ब म लमत त प रकरण न तरह पद वर. # लढ ऊ वम न च लवण र प हल व म नक ठरल अवन चत व र द भ रत य हव ई दल च फ ल ई ग ऑ फसर अवन चत व र द न MiG-21 लढ ऊ वम न उडवत गगनभर र घ तल आह. य स बतच अवन चत व र द न इ तह स त आपल य न व च न द करत एकट न लढ ऊ वम न उडवण र प हल म हल व म नक ठरल आह. Page 30

32 19 फ ब र व र ल सक ळ अवन चत व र द न ग जर तमध ल ज मनगर एअरब सवर न उड ड ण घ तल आ ण यशस व पण मशन प णर क ल. अवन चत व र द एकट य न लढ ऊ वम न उडवण र प हल म हल व म नक ठरल आह. अवन मध य प रद श त ल र व जल ह य त ल आह. 25 वष र य अवन न आपल प र शक षण ह दर ब द एअरफ सर अक डम त न प णर क ल आह. म हल लढ ऊ व म नक बनवण य स ठ 2016 मध य प हल य द च त न म हल अवन चत व र द, म हन स ह आ ण भ वन य न हव ई दल त क मशन क ल ह त. २३ फ ब र व र # करप शन इ ड क समध य भ रत घसर न 81 व य क रम क वर ट र न सपरन स इ टरन शनलन २०१७ स ठ जगभर त ल द श च करप शन इ ड क स ज ह र क ल आह. भ रष ट च र च य प रकरण त भ रत च स थ न द न टप प य न घसर न १८३ द श त ८१ व य स थ न आल आह. २०१६मध य भ रत ७९व य स थ न ह त. ह क रमव र द त न ट र न सपरन स इ टरन शनलन ० (सव र त भ रष ट) त १०० (भ रष ट च रम क त) अस अ क दल आह त. य आध र १८३ द श त ल सरक र स स थ व क पन य त ल भ रष ट च र च आढ व घ तल. भ रत ल य द २०१६ स रख च ४० अ क मळ ल आह त. Page 31

33 एख द य द श च ज वढ अ धक स क अर त वढ त अ धक भ रष ट अस नकष य त आह. ब र लन स थत ह भ रष ट च र वर ध स स थ ज ग तक ब क, वल डर इक न मक फ रम व इतर स स थ च य आकड व र च य आध र जगभर त ल सरक र स स थ त ल भ रष ट च र च आढ व घ त. भ रष ट च र, म ध यम स व त त र य तह भ रत कमक वत द श च य य द त : ट र न सपरन स न भ रत ल आ शय -प रश त क ष त र त भ रष ट च र व म ध यम स व त त र य च य अन ष ग न सव र त कमक वत द श च य य द त सम वष ट क ल आह. # भ रत त गर ब-श र म त मध ल दर व ढल भ रत त ल असम नत सलग त न दशक प स न व ढत आह. द श त ल अब ज ध श च स पत त द श च य ज ड प च य १५ टक क य पयर त प ह चल आह. प च वष र प व र त य च य कड ल स पत त ज ड प च य १० टक क य च य बर बर त ह त. ऑक सफ म इ डय न ग र व र ज र क ल ल य अहव ल त ह म हत द ण य त आल आह. भ रत जग त ल सव र धक असम नत असल ल द श असल य च ह इ डय इनइक व लट ज अहव ल २०१८ मध य नम द करण य त आल आह. य थ ल असम नत उत पन न, खचर आ ण स पत त अश अन क ब बत त असल य च अहव ल च ल खक प र. हम श य न म हटल आह. य अहव ल न स र २०१७ मध य भ रत त ज वढ स पत त उत प दत झ ल त य त ल ७३ टक क भ ग अ त श र म त कड ग ल आह. भ रत य अथर व यवस थ त त ज न व ढ झ ल असल य न म जक य ल क च य स पत त तह त ज न व ढ झ ल आह. २४ फ ब र व र # ल कप ल नय क त स ठ नवड स मत च १ म चर र ज ब ठक च र वष र प व र क यद ल ग झ ल य न तर ल कप ल नय क त स ठ नवड स मत च य प हल य ब ठक स ठ अख र म ह तर मळ ल अस न १ म चर र ज ब ठक ब ल वण य त आल आह. Page 32

34 ल कप ल व ल क य क त क यद २०१४ मध य आल य न तर प रथमच ल कप ल नवड स मत च ब ठक ह त आह. य स मत त प तप रध न, ल कसभ त ल वर ध पक षन त, सरन य य ध श क व त य न नय क त क ल ल प र त नध आ ण एक प रख य त व धज ञ च सम व श आह. म त र स मत मध ल न म नय क त व धज ञ प. प. र व य च सप ट बर २०१७ मध य नधन झ ल य न त य च य ज ग एक अन य व धज ञ च नवड क ल ज ईल. स सद न २०१३ मध य क यद क ल य न तर र ष टÑपत च य म ज र न तर २०१४ मध य त अ स तव त आल. क यद कर नह ल कप ल च नय क त झ ल न ह. वर ध पक षन त य अभ व नवड स मत च क मक ज न झ ल य न ल कप ल च नय क त ह ऊ शकल न ह, अश सबब म द सरक रन प ढ क ल ह त. # र ज यसभ च य 58 ज ग स ठ 23 म चर ल मतद न य त य ए प रल आ ण म म हन य त 16 र ज य मध ल र ज यसभ च य एक ण 58 सदस य च क यर क ळ स पत आह. त य स ठ नवडण क आय ग कड न नवडण क च क यर क रम ज ह र करण य त आल आह. त य न स र 58 ज ग स ठ न म कन द खल करण य च श वटच त र ख 12 म चर आह. तर य ज ग स ठ 23 म चर र ज मतद न ह ण र आह. र ज यसभ च य रक त ह ण ऱ य ज ग मध य मह र ष ट र मध ल सह ज ग च सम व श आह. क यर क ळ स पत असल ल य प रम ख सदस य मध य अर ण ज टल, थ वरच द ग हल त, प रक श ज वड कर, जगतप रक श नड ड, धम र द र प रध न, र वश कर प रस द य सह म त र य च सम व श आह. तस च स चन त ड लकर, जय बच चन, र ख, चर ज व, ह न मव तह ए प रलमध य नव त त ह त आह त. क यर क ळ स पत असल ल य मह र ष ट र त ल सदस य मध य व दन चव ह ण, ड. प. त रप ठ (र ष ट रव द ), रजन प ट ल, र ज व श क ल (क ग र स), अजय स च त (भ जप ), अ नल द स ई ( शवस न ) य च ह त य त सम व श आह. Page 33

35 २५ व २६ फ ब र व र # 4-ज वस त र त भ रत जग त 14 व य स थ न ४-ज च य वस त र त भ रत जग त १४ व य स थ न असल तर व ग त म त र ८१ व क रम क आह. वस त र व व ग द न ह ब बत त द क षण क रय प रथमस थ न आह. ४-ज च य व ग त घ न (४.८१ एमब प एस), स द अर बय (५.२८ एमब प एस) आ ण इर णह (५.८१ एमब प एस) भ रत च य प ढ आह त. अहव ल न स र, भ रत त ४-ज च य कम व ग च क रण मह गड य एअरव व हज ह आह. त लन त अ डरग र उ ड क बल स वस त व प रभ व पय र य ठर शकत त. व यफ यवर सव र धक व ळ घ लवण य त न दरल डच य जसर आघ ड वर आह त. य थ ल ल क दवस त ल ६८.५३% व यफ य व परत त. द सऱ य स थ न च न (६५.४२%) व त त य स थ न जमर न (६१.४४%) आह. भ रत त य जसर दवस त ल १८.९०% व ळ व यफ य व परत त. इतर व ळ त म ब इल ड ट च व परत त. # द श त ल सव र त म ठ ड र न र स तमच द सर च चण यशस व सम द रसप ट प स न मध यम उ च वर उड ड ण करण -य आ ण उत तम क षमत असण -य र स तम य म नवर हत ड र नच द सऱ च चण यशस व झ ल य. ड आरड ओन य ड र नच न र मत क ल य. ह ड र न एक व ळ 24 त स पयर त उड ड ण कर शकत. य ड र नम ळ शत र वर करड नजर ठ वण य स बतच शत र वर हल ल करण य च ह क षमत आह. य ड र नच इ जन उच च क षमत च आह. चत रद ग र वर य ड र नन प रथम यशस व उड ड ण क ल. # ब लव ड अ भन त र श र द व च नधन ब लव ड अ भन त र श र द व य च श नव र र त र ह दय वक र च य धक क य न द बईत नधन झ ल. त य 54 वष र च य ह त य. भ च म हत म रव हच य लग न च य न मत त न श र द व त य च य क ट ब य सह द बईत ग ल य ह त य. त थ त य न 24 फ ब र व र र ज र त र स ड अकर च य स म र स अख रच श व स घ तल. Page 34

36 श र द व न 1975 मध य फल म 'ज ल 'त न ड ब य क ल ह त. य त त य च इल ड आ र टस टच य र प त दसल य ह त य मध य आल ल य ' हम मतव ल 'न श र द व ल र त र त न स ट र बनवल ह त. श र द व श वट 'म म' य फल ममध न झळकल य ह त य. त य आध 2012 स ल आल ल य 'इ ग लश- व ग लश' य चत रपट त न श र द व य न ब लव डमध य प नर गमन क ल. श र द व न 'स लहव स वन' (1978), ' हम मतव ल ' (1983), 'मव ल ' (1983), 'त हफ ' (1984), 'नग न ' (1986), 'घर स स र' (1986), 'आ खर र स त ' (1986), 'कम र ' (1986), ' म. इ डय ' (1987) य सह अन क सन म त क म क ल. य चबर बर, त य न ह द चत रपट सह तम ळ, त लग, मल य ळम, कन नड चत रपट मध य स द ध क म क ल. २७ फ ब र व र # व द र य थ उभ रण र र ज य त ल प हल मर ठ च वद य प ठ व चक चळवळ म हण न ओळखल य ज ण -य ग र थ ल च य प ढ क र न मर ठ भ ष च र ज य त ल प हल वद य प ठ व द र य थ स र ह ण र आह. म बई मह प लक च य ज ग त आ ण ग र थ ल च य प ढ क र न ह वद य प ठ उभ र हण र आह. मर ठ भ ष त ल सवर ग र थ व प स तक न सज ज अस अद यय वत ग र थ लय य मध य अस ल. तस च मर ठ भ ष च य स वधर न व प रच र स ठ व वध उपक रम र ब वण य त य त ल. पर क ष, स श धन, ल खन प र त स हन अस मर ठ भ ष च उपक रम य वद य प ठ म फर त र ब वण य त य त ल. मह र ष ट र च स थ पन झ ल य न तर मर ठ वद य प ठ स थ पन कर व अश म गण अ खल भ रत य स हत य स म लन च य व य सप ठ वर न अन क व ळ करण य त आल. पर त, ग ल य स ठ वष र त त य ल म तर स वर प आल नव हत. अन य भ ष च वद य प ठ क द र सरक रच य स स क तक ख त य न आजवर तम ळ (२००४) स स क त (२००५ ), त ल ग व कन नड (२००८), मल य ळम (२०१३ ) आ ण ओ डय (२०१४ ) य भ ष न Page 35

37 अ भज त भ ष च दज र दल अस न त य प क तम ळ (१९८१ ),त ल ग (१९८५ ), कन नड (१९९१ ), मल य ळम (२०१२ ) य भ ष च आप पल य र ज य त स वत त र वद य प ठ आह त. स स क त भ ष च ह क द र य,अ भमत आ ण ख सग अश अन क वद य प ठ द श च य व गव गळ य भ ग त क यर रत आह त. शव य ऊद र, ह द आ ण इ ग रज सह परक य भ ष स ठ क द र य वद य प ठ आह त. म ल न आझ द र ष ट र य ऊद र वद य प ठ (१९९८ ) ह ह द र ब दल आह, तर मह त म ग ध आ तरर ष ट र य ह द वश व वद य लय (१९९७ ) मह र ष ट र त वध र य थ आह. म त र मर ठ च वद य प ठ नव हत. # प चवषर वय गट च य आत ल म ल स ठ 'ब ल आध र' क डर य नक आयड ट फक शन अथ रट ऑफ इ डय म हणज च य आयड एआयन आत ब ल आध र क डर ल च क ल आह. प चवषर वय गट च य आत ल म ल न नळय र ग च ह आध र क डर ज र क ल ज ण र आह. य ब ल आध र क ड र स ठ ब य म ट र क प र क रय प णर करण य च गरज न ह. म ल प चवष र च झ ल य न तर प लक जवळच य आध र क द र त ज ऊन ब ल आध र क डर अपड ट कर शकत त. वय च य प चव य आ ण प धर व य वष र ब य म ट र क पद धत न अपड ट करण ब धनक रक आह. एक त प चवषर वय गट स ठ आध रक डर ब धनक रक Page 36

38 न ह य. परद श त ल श क ष णक क यर क रम आ ण अन य सरक र स क लर शपस ठ ब ल आध रक डर उपय क त ठर शकत. ब य म ट र क पद धत न आध र क डर अपड ट करत न ह त च य ब ट च ठस, ड ळय च ब ब ळ आ ण च हऱ य च फ ट घ तल ज ईल. वय च य 15 व य वष र ह अश च पद धत न च आध र अपड ट ह ईल. २८ फ ब र व र # भ रत य स श धक कड न प रक श च य व ग प क ष जलद इल क ट र नच श ध म बईत ल ट ट म लभ त वज ञ न स स थ त ल प र. ज. रव द रक म र य च य ट मन प रक श च य व ग ल क च त चकव द त त य प क ष जलद ज ण ऱ य इल क ट र नच श ध ल व ल आह. य स ठ त य न क च च व पर कर न प रक श च व ग नय त रत करण य वर यश मळव न त य व ग प क ष ज स त व ग न ध वण र च र नक व लह र त थ न प र क ल य. तस च य लहर च य उगम प स न त य च अस त पयर त च य सवर न दण ह क ल य. य चम ळ य स श धन त न वन य आल आह. प र. ज. रव द रक म र य च य ट मच य य स श धन म ळ भ वष य त इल क ट र न इम ज ग आ ण व द यकश स त र त म ठ य प रम ण वर फ यद ह ण र आह. ह फ यद इतक उपय क त अस ल क, शस त र क रय स ठ सध य व परल य ज ण ऱ य ल झर त त रज ञ न प क ष अ धक अद यय वत त त रज ञ न व पर न शर र त ल उत वर उपच र करण शक य ह ण र आह. य च ट मन य आध ल झर व पर न जग त ल सव र धक क षमत च य 'ट र हटर झ' करण च न र मत क ल आह. त य च य य स श धन वर अ धक क म क ल य स भ वष य त य करण च य सह य य न ब द प स तक च व चन करत य ण ह शक य ह ण र आह. य चबर बर स रक ष च य द ष ट न ह य करण च म ठ व पर ह ऊ शकण र आह. # जग त ल सव र त म ठ वम न स ट र ट ल चच यशस व च चण जग त ल सव र त म ठ वम न स ट र ट ल चच ध वपट ट वर ल च चण यशस व ठरल आह. ह च चण क लफ र नय त ल म झ व एअर अ ड स प स प टर वर घ ण य त आल. Page 37

39 य चबर बर वम न च य उड ड ण च म गर म कळ झ ल आह. ह वम न २०१९ मध य प हल उड ड ण कर ल. अ तर ळ त र क ट न ण य च क म करण र आह. २४ त स त आ तरर ष ट र य अ तर ळ स थ नक त स धनस मग र प ह चव ल. सध य च य अ तर ळ म हम प क ष ह कम खच र क आह. य वम न च य व गस प नच ल ब ३७५, तर र द १२.५ फ ट आह. म यक र स फ टच सहस स थ पक प ल अ ल न य प रकल प त क यर रत आह त. वम न स २८ च क, ६ इ जन आ ण २ क क पट आह त. वम न च य क क पटमध य ३ क बन क र स ठ ज ग आह. वम न स एक ण ६ इ जन अस न प रत य क इ जन च वजन ४ हज र कल आह. # ज डर नच क ग अब द ल ल द वत य बन अल ह स न भ रत द ऱ य वर ज डर नच क ग अब द ल ल द वत य बन अल ह स न ह म गळव र नव दल ल त प ह चल. त १ म चर पयर त भ रत च द र करत ल. ह त य च द सर भ रत द र आह. त य प व र २००६मध य भ रत त आल ह त. य व ळ त य च य स बत ३०० सदस य च प र त नध म डळह आल आह. प तप रध न नर द र म द व अब द ल ल य च य त ग र व र द वपक ष य ब ठक ह ईल. य ब ठक त स रक षण, म हत -त त रज ञ न, आर ग यस व आद क ष त र त ल सहक यर व ढवण य स ठ एक ब ल य प र ट तय र क ल ज ऊ शकत. मध य-प व र त ल ज डर न ह भ रत च अस भ ग द र द श आह, ज इस र यल व प ल स ट इनसह अरब द श त स त लन क यम ठ वण य त महत त व च भ मक बज वत. क ग अब द ल ल ह स वत: दहशव द वर ध त उभ ठ कल आह त. त अल-क यद व इ ससस रख य दहशतव द स घटन वर द ध लढण य स ठ भ रत च मदत कर शकत त. Page 38