VOL. XXX (30) NO. 216 RNI REGD. NO /99 SHILLONG - 09 NAILAR (AUGUST) SNGI THOHDIENG (FRIDAY) Postal Regn. No. NE /-

आकार: px
पृष्ठ पर प्रदर्शन शुरू करें:

Download "VOL. XXX (30) NO. 216 RNI REGD. NO /99 SHILLONG - 09 NAILAR (AUGUST) SNGI THOHDIENG (FRIDAY) Postal Regn. No. NE /-"

प्रतिलिपि

1 VOL. XXX (30) NO. 216 RNI REGD. NO /99 SHILLONG - 09 NAILAR (AUGUST) SNGI THOHDIENG (FRIDAY) Postal Regn. No. NE /- TYNGKA Jah rngai u samla lud na Lumshnong Khliehriat, Nailar, 08: U wei u samla lud ïa uba tip kyrt eng ku m u Willjes t Rupsi, 22 snem ka rta na ka shnong Bongo khal (Barak Valley) Assam,uba shong ba sah ha Lumshnong u la jah rngai na ïing naduh ka 3 tarik mynta u bnai. Katkum ka jingïathuh ki bahaïing, u Willjest Rupsi,u Ka jingïalang ka KJDSTA ha Shillong Shillong, Nailar, 08: Ka Executive cum Zonal Meeting jong ka Khasi Jaiñtia Deficit School Teachers As sociation (KJDSTA) kan sa long ha ka 10 tarik mynta u bnai ha Seminar hall jong ka State Central Library, Shillong ha por 11:00 baje mynstep ban ïakren halor bun ki mat ba donkam ka Association. La kyrpad ïa baroh ki nongkitkam, ki Executive Member jong ka Central body lem bad ki president bad Secretary lane ki Zonal Representative (lada don) sha ka Central Body jong ki 24 tylli ki Zone na kylleng sawdong ka ri Khasi-Jaiñtia kin sngewbha ban ïa poi khnang sha kane ka jingïalang. Khynra nongbylla bar jylla ka HANM Shillong, Nailar, 08: Ka Hynñiewtrep Achik National Movement (HANM) Maw lai Circle mynta ka sngi palei ka la pynlong ïa ka jingkhynra ïa ki nongbylla bar jylla kiba trei bylla ha ki shlem die kali kiba don hapoh u pud u sam jong ka shong Mawlai, kata, ha Mahindra bad ha Banalari World Car. Ha kane ka jingkhynra ba la ïalam da u President ka M awlai Circle u Bah Iengskhem Sohtun ki la lap JINGPYNBNA Ka Synjuk Kynthei Jaiaw Pdeng kan sdang biang ïa ka jingai Training ïa ka Tailoring bad Embroidery naduh 1 tarik September Kito kiba kwah ban wan sha kane ka Training kin sngewbha ban pynpoi noh ïa ki Application jong ki sha i President jong ka Seng i Kong Q. Kharbih, ha lane shuwa ka 20 tarik August Secretary Ujor ka JCMDA sha u Secretary ka Mining & Geology Thmu lilam u DC ka EJH ïa u dewïong ba ïoh kurup khlem da pyntip paidbah U dewïong ba la ïoh kurup da ki Pulit ha ka por ba dang khang shalan dewïong ka NGT ha Meghalaya ba la lum thup ha ka shnong Khliehriat, East Jaiñtia Hills District/ Ïaroh u Conrad ïa ka jingnoh synñiang ka Balang Catholic sha ka pule puthi Yn ym pat jied President; ong u Bah Bindo Mynta yn ïa kynduh ka Extra Ordinary CEC ka UDP ban ïa pynbeit ki kam Party Bah Bindo M Lanong/ Shillong, Nailar 8 : Ka Extra Ïap arngut ki samla ba aksiden thuk thuk ha Mawlai Bye-Pass Shillong, Nailar 08: Arngut ki samla kila ïap hashen bad uwei pat ula mynsaw jur haba ka thuk thuk ba ki ïashong, kala aksiden hynne ka step ha ka surok Mawlai Bye-Pass kaba pynïasoh ïa ka Mawlai Mawiong bad ka Mawlai Umjaraiñ. Ki arngut kiba ïap hashen ki dei u Badondor Shabong ba 21 snem ka rta uba dei na Mawlai Nonglum bad ka Ordinary Central Executive Committee (CEC) jong ka United Democratic Party (UDP) kan ïa kynduh lashai ka sngi Thohdieng ha MLA Hos tel na ka bynta ban ïakren bad ïa pynbeit kumno ba pynïaid ïa ki kam jong ka party nangne s hakhmat hadien ka jingkhlad noh jong u President jong ka u Dr Donkupar Roy ha ka 28 tarik Naitung mynta u snem. Haba ïakren bad u Senior samla Darihun L Nongpiut ba 26 snem na Mawlai Mawroh. Uba mynsaw pat u kyrtong u Lebarius Dkhar ba 19 snem, uba dei na Rangdikhew, Mawkyrwat. Kat kum ka khubor Pulit, kane ka aksiden kala jia ha ka por 5 baje mynstep bad kine ki laingut ki samla kiba ïashong da ka thuk thuk Pulsar ML05-J-8110, ki dei kiba ïaid lynti na Mawlai Plie u CM ïa ka Science Stream ha St. Gabriel H/SS U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma uba dang plie ia ka Science Laboratory ha St. Gabriel HSS ha Laimer/ Working President ka UDP u Bah Bindo M Lanong u la ïathuh ia kane ka jingïalang la khot kyrkieh ban ïakren kumno ban pynïaid ïa ki kam ka party nangne shakhmat hadien ba ka la duh noh ïa u President u Dr Donkupar Roy. Haba la kylli hato ïa u President yn jied lashai ka sngi, u bah Bindo u la ïathuh, lashai ka sngi yn ym pat jied ïa u President namar ïa u Kem ki Pulit ïa 3 ngut ki dkhot jong ka AHAM ba rahbor ïa u Principal ka Skul Shillong, Nailar 08: Ki Pulit ka Ri-Lum Garo kila kem ïa laingut ki Dkhot jong ka seng Achik Holistic Awakening Movement (AHAM) ba lamkhmat da u Chairman b arim ka Garo Nat io nal Liberation Army (GNA) Champion Sangma, namar ka jingdonkti ha ka jingrah bor ïa u Principal jong kawei ka skul ba don ha ki jaka them jong ka Wes t Garo Hills District myn ha ka 7 tarik Nailar. Ki Pulit kila kem ruh ïa une u Princip al hadien ka jin gp yllait im, h alor ka jingshem ba u dei u briew ba shah kynnoh donkti ha ki kam leh beijot ïa kawei ka Kynthei. La ong ba ka jingrahbor jong ki Dkhot ka AHAM ïa une u Princip al ruh ka dei halor kane ka kam bymman ba ula leh. Kat kum ka khubor Pulit la ïathuh ba une u Principal u dei uba kyrteng u Is lam Haque Choudhury bad ki Pulit kila reg is t er cas e pyrshah ïa u hadien ba kane ka Ky nt hei kala wan shakhmat ban ujor da ka ejahar hapoh ka Tura Police Station. Ïa kine ki d kh ot ka AHAM la kem na ka shnong Mawiong sha Mawlai Mawtawar. Ki Pulit ki ïathuh ba dei h ab a po i ha kawei ka jingkieng Mawlai Bye-Pass, u nongniah jong ka thuk thuk u Badondor Shabong, ula leit tynrah ïa ka jingker kynroh ha ka jingkieng bad ka jingjam jong ka jingtynrah, kala pynlong ïa arngut ban khlad noh hashen. S hillong, Nailar 08 : U Myntri Rangbah ka Jylla, Conrad K Sangma hynne ka sngi u la plie paidbah ïa ka Science Stream jong ka St. Gab riel Higher Second ary School, Lai-mer ha ryngkat ka jingdonlang u Most Rev Archbishop Dominic Jala, u Myntri ka tnad Urban Affairs Bah Hamlet Dohling bad ruh u MDC ka thaiñ, Bah Ronnie V Lyngdoh nalor kiwei kiwei. Ha katei kajuh ka sngi, u la plie paidbah ruh ïa ka Science Laboratory, ka bus kit khynnah skul kumjuh ïa ka kamra klas ba thymmai. Ïa kitei ki projek baroh kiba la kot sha ka 40 lak tam la pynïoh lyngba ka s kim Chief Minister Special Rural Development Fund (CMSRDF). Haba kren ha katei ka jingïalang, u Myntri Rangbah u la ai ka jingïaroh ïa ka jingnoh synñiang jong S hillong, Nailar 8 : Ka Jaintia Coal Miners and Dealers As sociation (JCMDA) ka pynpaw ka jingsngew pyrshah jur halor ka jingleh palat bad jingkhot tender jong u Deputy Commissioner (DC) ka East Jaintia Hills ban die lilam sop sop ïa u dewiong uba la ïoh kurup ha kine ki khyndiat bnai ba la dep khlem da ai kano kano ka jingpyntip paidbah. Ia une u dewiong la ïoh ban kurup ha ka por ba khang tih bad s halan dewion g da ka National Green Tribunal (NGT). Ka seng ha ka jingleit jurip jongka ïa u dewïong ka Shah leh be-ijot ka Khynnah Meghalaya ha Gurugram Gurugram, Nailar 08: Kawei ka Khynnah 14 snem ba na Jylla Meghalaya kala shah leh be-ijot dang shen ha ka kynhyn ki 3 ngut ki runar ha ka s hnong Gurugram, Haryana bad ïa kane ka kam bymman la pyntip sha ki Pulit hynnin ka sngi balang. Had ien ka jingïohpdiang ïa ka jingujor, ki Pulit ka Gurugram kila pynlong ïa ka jingtohkit kaba bniah bha bad kila ïoh ban kem ïa arngut ki runar katba uwei pat ula phet rieh. Kane ka jingjia kala paw pyrthei hadien ba ki Kmie Kpa jong kane ka Khynnah kila leit pyntip ïa ka jingjia s ha Meghalaya Hous e, Delhi. Ki Nongtrei ka Meghalaya Hous e kila iarap ïa ki Kmie Kpa bad ïa kane ka Khynnah da kaba leit synran ban mudui ïa ka jingujor s ha ki Pulit ha Gurugram Police Station. Ïa kane ka kam bymman la register hapoh ka kyndon 6 bad 8 jong ka POCSO Act bad ka kyndon 120 IPC. Wat khuslai ïa ka jingithuh kyrpang ïa ka NE Ym don jingthmu ka Sorkar NDA ban pynkylla ïa ka Article 371: Dr. Jitendra U Dr. Jitendra Singh/ S hillong, Nailar 08: U Myntri Khynnah (Independent Charge) ka Developmen t of Nort h East ern S hillong, Nailar 08 : U Myntri Rangbah ka jylla, Conrad K Sangma ha ka sngi Palei u la ong ba donkam ban ïa kren shwa bad ka United Democratic Party (UDP) bad ruh bad ka kynhun synrop kaba don ha ka Meghalaya Democratic Alliance (MDA) haba ïadei bad ka shuki Lamphang jong ka ka Iing Dorbar Thawaiñ ka jylla. Ïa kane ka bynta yn sa Region Ministry, Dr Jitendra Singh ha ka sngi palei, ula ongba ka Sorkar National Democratic Alliance (NDA) kam don jingthmu satia ban pynkylla ïa ka Article 371 jong ka Riti Synshar ka Ri, kaba ai ka jingithuh ba kyrpang ïa ki Jylla ka thaiñ Shatei Lam Mihngi. Une u Myntri Sorkar ula pynthikna ïa kane halor ka jingmutdor jong ki nongshongshnong ka thaiñ Shatei Lam Mihngi ka Ri ba ka Sorkar Pdeng ka lah ban pynkylla noh ïa ka Article 371, hadien ka rai ban weng noh ïa ka Article 371 ha Jammu & Kashmir. Une u Myntri ula pynpaw ïa kane hakhmat ki lad pathai khubor shabar ka jingïalang ha Nongbah Shillong. U Dr Jitendra ula ong ba u Myntri kam pohïing ka ri u Amit Shah ula ïai ban palat ïa ka shisien hapoh ka Dorbar jong ka Parliament ba ka rai ban pynkylla ïa ka Article 371 kan nym don jingïadei eiei ruh em bad ka Article 371 namar ba ki dei ki Article kiba Ym pat rai ka NPP halor u kyrtong na Shella Kwah u CM ban kren bad ka UDP, MDA halor ka shuki Speaker rah ban ïa kren bad ka UDP kumjuh bad ki paralok ba don lang ha ka sorkar synrop jong ka MDA, ong u Myntri Rangbah haba kren bad ki lad pathai khubor hadien ka jingïalang kaba long ha Laimer, Upper Shillong. Haba pynpaw halor ka jingdawa jong ka UDP ba ka shuki Lamphang kadei ban hiar pateng beit sha ka UDP hadien ka jingkhlad noh u Dr. Donkupar Roy ba dei ruh u President ka UDP, na ka liang u Myntri Rangbah u la ong ba ki burom ïa katei ka jingsngew hynrei nyngkong ki hap pat ban ïa kren lang shwa bad ki party ba don lang ha katei ka kynhun synrop. Shuh shuh u ong ruh ba tang ma u marwei shimet um lah satia ban shim ïa ka rai lane ban kular namar ka dei 2 snem kynshew pisa ki 3 ngut shipara, aiti sha u CM Pan jingithuh Scheduled Tribe ki jaidbynriew Lalung na ka Sorkar Jylla Shillong, Nailar, 08: Ki jaidbynriew Lalung (Tiwa) kiba kam ïa lade ba ki dei ki ritpaid kiba la buhai shnong hapoh u pud u sam jong ka Jylla M eghalaya markhap bad ka khappud jong ka Assam kiba kren ïa ka Ktien Tiwa, mynta ka sngi balang ki la kyrpad ïa ka Sorkar Jylla ba kan ithuh noh ïa ki kum ki rit paid Schedule Tribe. Ka kynhun jong ka All Tiwa Students Union (ATSA) ba la ïalam da u Jowai, Nailar 08: Hapdeng ka jinghiar ka pla tyngka jong ka Jaiñtia Hills Auto nomo us District Council (JHADC), ka Execut ive Committee kaba ïalam da u Thombor Shiwat ku m u Chief Executive Member (CEM) JHADC kala thung 2 ngut ki MDC barim bad 21 ngut kiwei pat kiba dei ki nongalam party na ki jaka bapher bapher kum ki Non- Official Memb ers ha ki committee bapher bapher jong ka council tang ban Ki lai ngut shipara kiba dang aiti ia ka Cheque ha u Myntri Rangbah Conrad Sangma/ Shillong, Nailar 8 : Ki lai ngut shipara ki khynnah skul ki la ïa kynshew pisa mynta la arsnem bad haba ki la dap 50,000 hajar MLA ka Mawhati Constituency, u Bah Dasakh iat Lamare, kynthup ïa u Syiem ka Hima Khyrim u Paiem Dr. Balajied Sing Syiem, u Syiem barim ka Hima Mylliem, u Pa iem Laborous Syiem bad kiwei kiwei ki la ïakynduh kyrpang ïa u Myntri Rangbah ka Jylla u Conrad K. Sangma ban pynsngew ha u halor kane ka jingdawa. U Bah Dasakhiat Lamare ha ka jingïakren bad ki lad pathai khubor hadien ka jingïakynduh ïa u Myntri Rangbah u la ong, ki jaidbynriew Lalung ki dei ki nongshong shnong riewlum naduh s hwa ba ka Meghalaya kan ïoh ïa la ka jong ka jylla. Ki buhai shnong ha ka thaiñ Block-I bad Block-II bad ki don ha Umsiang-Amjong bad ha ka thaiñ Jagi Road. Katkum ka jingïathuh jong une u MLA ka Mawhati Constituency, ki jaidbynriew Thung ka JHADC 21 ki heh Party kum ki dkhot Committee hapoh JHADC pynhun ïaki para nontrei party. Ki arngut ki MDC ki kynthup ïa u Ma Philemon Lyngdoh bad u Ma Obil Khyndait, katba ki 21 ngut pat ki Non Official Member ki dei ki nongtrei party na ki block bad ki unit na ki shnong bapher bapher. Ka Executive Committee kaba ïalam u ma Thombor Shiwat, CEM JHADC katkum ka office order (No 870 of 2019 dated Jowai 23rd July 2019) kala thung ïa ki Non Official members ha ki khynd ai tylli ki committee bad kin ïoh ka Honorarium ba T.3500/- shibnai Kin e ki committ ee ki kynthup ïaka Rule Advisory Committee kaba ki dkhot ki dei u Philemon Lyngdoh, Chutwakhu, Jowai uba dei u MDC barim, Edmund Shylla, Mookyrdup, Jowai bad u Bas honghok Dkhar, Sahsniang Resources Mobilisation tyngka ki la leit aiti ïa katei ka pisa mynta ka sngi ha u Myntri Rangbah ka jylla u Conrad Ngam pan shuki, ka shong ha ka party: SK Sunn Shillong, Nailar 08 : U MLA ka Mawphlang constituency, Bah SK Sunn ha ka sngi Palei u la ong ba ka shong ha ka party ba kan jied uno uba ka ibit ban shimti ïa ka shuki Myntri Sorkar lane wat ïa ka shuki Lamphang jong ka Iing Dorbar Thawaiñ ka Jylla. Ngam pan. Hynrei ka shong ha ka party ban rai namar nga leit pynïasoh sha ka UDP ym na ka bynta ban ïoh s huki hynrei ban pynkhlaiñ ïa ka party bad ruh na bynta ka jingmyntoi jong ki paidbah. Shisien ba ka party ka biang ka jingbun paid kan don ruh ïa ka sur ba ka sorkar kan sngap ïa ka jingdawa jongngi ki nongmihkhmat paidbah, u la ong. Nalorkata, u ong ruh ba um don satïa ka jingsngew lada ïoh shimti mano mano ruh ïa ka shu ki M yntri lane Lamphang namar ka nongrim ba u don ha ka party ka long ban donlang beit kum kawei ka iing ka sem. Nga ïalade ruh ngam pyrshah lada ka party ka jied ïano ïano bad nga ngeit ru h ba kan ym mih ka jingpyrshah lada jia ba ka party ka ibit bad jied ïanga ruh.

2 09 TARIK NAILAR (AUGUST), 2019 MAWPHOR SLA 7 KHLAD NOH I KONG MITIMAI CHYNE LYNGWA I Kong Mitimai Chyne Lyngwa (Kong Mi), lok jong i (Late) Rev. G. W. Chyne bad i kmie jong i Kong Fidaline Chyne Lyngwa, Principal jong ka Christian Academy i la khlad noh ha ka 8th August, Ka jingleit ontep ïa i kan long ha ka 10th August, 2019 ha ka por 1:30 baje nohphai sngi na ka ïing sah jong i na Jaiaw Langsning sha u lum jingtep jong ka Balang Church of Jesus Chris t, Lawmali. ïapher bad ka jingïadei bad jingtreikam jong ka Article 371 ka ïapher bak ly bak....kumba la kren da u Myntri kam Pohïing, kam don satia kano kano ka jingthmu lane ka jingmut ban wanrah jingpynkylla ïa ka Article 371..Kane ka Article kan neh beit kumba ka long ong u Myntri. U Dr Jitendra ula kynthoh ruh ïa ka jingkren jong u Nongïalam ka Congress u Ghulam Nabi Azad ba u National Security Adviser ha ka jingleit iuhkjat ha Kashmir hynnin ka sngi, ula pyrshang ban ïakren bad ki katto katne ki briew kiba la dep ïapynbeit lypa bad ong Kine ki briew ki dei ïa kaba hap ban pynrem. Ngim shym la khmih lynti ba kum u Azad uba dei u Nongïalam bala ih bha ba un ong kumtei namar kane ka pyni ruh ïa ka jing bym ñiewkor ïa ka jingkwah bad jingangnud jong ki paidbah ka Kashmir. Haba ong kumne, nga bynrap ruh ba ka rai ban weng noh ïa ka Article 371 ka dei kaba la mynjur da baroh artylli ki Ïingdorbar Parliament ryngkat ka jingbun paid bad namar kata kane ka ieng ïa ka jingangnud jong ki 130 klur ki paidbah ka India. Lada phi ong ba ka dei kaba la ïapynbeit ne shu thied ïa kibriew, kane ka mut ba phi kynthoh ïa ka jingkwah ki 130 klur ki paidbah ka Ri bad ruh ïa ka jingshemphang jong ka Ïingdorbar Parliament ula ong. Haba kylli lano ka Sorkar pdeng kan weng noh ïa ka curfew ha J&K, une u Myntri ula ong ba ïa kane ka jingkylli hi ym dei satia ma u uban ai jubab hynrei dei ka External Affairs Ministry ka ban rai kat kum ka jingïoh lum jingtip ïa ka jinglong jingman. Ka shong ha ka Ministry ban shim ïa karai ha ka por kaba biang eh na ka bynta ka bha ka miat jong ki paidbah ka Kashmir bad ki paidbah ka Ri India. U Dr Jitendra ula kamba ka jinglong jingman mynta ha Kashari kala jai jai bad ong Ngam don jingartatien ban ong ba ki briew ha kine ki lai tylli ki thaiñ ka Jammu & Kashmir bad Ladakh kila pdiang ïa ka rai jong ka Sorkar Pdeng bad kiba pyrshah ki dei tang ki katto katne ki nognïalam kiban shah ktah na ka jingweng ïa ka Article 371. Kat kum ka jingong jong u, ki riew paidbah ha ki surok ka Jammu & Kashmir kila kmen bha bad ha ka jingtyllun jongka por, kin sa ïoh shibun ki jingmyntoi na ka rai jong ka Sorkar Pdeng. U ong, un Azad un sa ïohi ïa ki jingmyntoi ki ban wan sha ki paidbah kumba la kren da u Myntri kam pohïing ka Ri ha Lok Sabha bad ap ïa ka san snem, hapoh ka san snem phin sa ïohi ïa u soh jong kane ka rai. Ym don jingthmu ka Sorkar NDA ka kam kaba hap ban da syllok lang shwa bad ka kynhun MDA khamtam eh bad ki nongïalam ka UDP. Haba kylli pat la ka National People s Party kan pynieng kyrtong neem ha ka elekshon shiteng samoi na Shella, u Myntri Rangbah uba dei ruh u National President ka party u la ong ba ïa katei ka bynta ruh ki hap ban ïa kren shwa bad ka party. Haoid, kumba nga ong mynshwa, u Dr. Donkupar Roy u long kum u kpa na bynta jongnga hynrei ha kane ka por ngam pat lah ban ong ei ei namar kadei ka kam kaba hap ban ïa kren shwa ha ka party. U la bynrap biang ba kino kino ki kam kiba ïadei bad ka MDA donkam shwa ban ïohlang shwa ïa ka sur jong ki ha shwa ba kin shim ïa kano kano ka rai. Kwah u CM ban kren bad ka UDP ka Balang Catholic ha ka pule puthi bad kular ruh ba ka sorkar hi kan ïai bteng ban kyrshan ïa ki skul katkum ka jingdonkam jong ki. Na ki skul Balang ki la mih bun bha ki nonghikai, ki politishan, ki doktor, ki riewshemphang bad kiwei kiwei satlak. Kumta, kadei ka jingsngew sarong halor ka jingnoh synñiang jong ki ha katei ka bynta, u la ong haba kren kum u Kongsan ha shwa ban plie paidbah ïa kitei ki projek. Na ka liang u Myntri Rangbah u pynpaw ruh ba katei ka laboratory kumjuh katei ka bus kan ai ka jingshakri kaba paka tam eh ïa ki khynnah jong katei ka skul. Ha kawei pat ka liang, u Myntri Rangbah u la pynpaw ba ka sorkar kan shim la ka jong ka bynta ban tuklar haba ïadei bad ka National Education Policy ha kaba ka jingïakren ka dang ïaid shaid shaid wat bad ka sorkar pdeng ruh. Ha kajuh ka por u la ai ruh ka jingïaroh ïa u MLA ka thaiñ Bah Hamlet Dohling uba la ai ka jingsnohkti lang na ka bynta ban pynurlong ïa ka jingdonkam jong katei ka skul khamtam ha ka jingïaid lynti ban sdang ïa ka Science Stream. Haba bynrap lang, u Bah Hamlet Dohling u la pynpaw ïa ka jingkmen ban ïohi ba ka skul kaba la pynnang pynstad ka la kiew stet bha ha baroh ki liang. Kane ka skul jongnga (Nongkseh Secondary School ha kito ki por) ka la sei bun ki khraw pyrkhat, ki riewshemphang ha baroh ki liang kynthup ïa ki ophisar ha ki sorkar pdeng ne sorkar jylla. La slem bha ngi la ap ba ka Science Stream kan urlong hynrei mynta ka la urlong. Nga sngewnguh ruh ïa u Myntri Rangbah uba la ïarap ïa ka skul jongnga, u la ong. Na ka liang u Bah Hamlet u la pynpaw ruh ba kum ka dak ka jingsngew burom ïa ka jingtrei borbah ki nonghikai bad ruh ha ka kyrteng ki paralok kiba leit skul lang bad u ha ki phew snem ba la dep, u la pynbna ban ai sa 20 lak tyngka na ka bynta ka jingdonkam jong katei ka skul. Lah ban kdew hangne, ba kadei ka sien kaba nyngkong ba katei ka skul kan sei ïa u MLA u ban bat ruh ïa ka shuki Myntri Sorkar ha ka jylla. Nga angnud ba na kane ka skul kin mih ki riew shemphang kiban noh synñiang ym tang ha ka jylla hynrei ha ka ri baroh kawei, u la bynrap shuh shuh. Na ka liang u Archbishop pat u la ai ka jingïaroh ïa ka Managing Committee jong ka skul kiba la nud ban shim ïa ka sienjam ban s dang noh ïa ka Science Stream hapoh ka jingïalam jong u Fr. Paulus. La ïoh ruh ïa ka jingkren na u Bah Endra Kharkongor, President ka MC, Sr. Modes t Khongphai Prin cipal bad pynshongkun da ka jingshad bad jingrwai na ki khynnah skul.la donlang ruh ha katei ka sngi naduh u BDO ka Mylliem, Bah PT Passah, u Medical Officer ka Shastri Memorial Dispensary, MDC barim ka Mylliem, Kong Teilinia Thangkhiew, ki Rangbah Shnong, ki nong hikai bad ki khy nnah skul kynthup ia u Assistant Parish Priest. Ïaroh u Conrad ïa ka jingnoh Ïa uba mynsaw u Lebarius la pynkit noh da ka kali 108 EMRI sha Civil Hospital Shillong ba un ïoh ïa ka jingsumar ba paka. Ki Pulit kila pynlong ïa ka jingtohkit ïa ka metïap jong kine ki samla ha ka jingiadon ryngkat ki bahaïing hasem bad hadien la pyn kit noh sha ka jaka buh metïap ha Shillong Civil Hospital bad da ka jingai jingbit jong ki Magistrate ïa ki bahaïing hasem ban pyllait ïa ka Post Mortem, ki Pulit kila aiti noh ïa ki metïap ba kin pyndep ïa ka jingleh niam leh rukom kaba khatduh. Ïap arngut ki samla ba aksiden dei uba don jingduna ha ka bor jingmut jingpyrkhat b ad ki b ahaiin g ki la pyrshang ban wad kylleng kylleng hynrei kim pat lap s atia ïa u. Haba ki la pyrshang ban tohkit na ki katto kane ki nongñiah sumo Kalain, Badarpur ki ïathuh ba don kiba ïohi ba u kiew kali na Kalain ban leit sha Ladrymbai hyn rei watla katta ruh ym pat shym la lap ks ai satia. Myn ta ka sngi palei, ka kmie jong u Willjes t Rupsi, ka kong Rita Rupsi ka la leit ban ujor da ka ejahar ha Lumshnong Police Stat ion bad kyrpad ruh lada don mano mano kiba ïohi ïa u khun jong ka kin sngewbha ban telephone ha u Mobile Number bad Jah rngai u samla lud na KHLAD NOH I KONG DINABON KHARSYNTIEW I Kon g Dinabo n Kharsyntiew i kmie jong i Bah Canelbas ter Khars yn tiew, TBn S.F Khars yntiew, TBn B.C Kharsyntiew, Kong M. Kharsyntiew, iba shong ba sah ha Khliehmawlieh i la Khlad noh ha ka 8 tarik, Nailar, Ka jin gleit ontep kan long ha ka 10 tarik, Nailar, 2019 ha ka por 1.00 baje nohphai sngi ha u Lum Jingtep ka Balang P r e s b y t e r i a n Khliehmawlieh. la lap ruh ba u dewïong um don satia kumba la pynbna ha ka tender ban die lilam. Namar ha ka tender la pynbna ba u don 38,430 Matric Ton katba ka JCMDA pat ka lap ba u dewïong u don tang kumba 1000 Matric Ton. Halor kane, ka JCMDA mynta ka sngi ka la ai da ka jingthoh sha u Secretary ka Mining and Geology Dr Manjunatha C IFS, ha kaba ka la pynpaw ka jingpyrshah jur ïa ka jingleh jong u DC ka East Jaiñtia Hills. Namar ka jingrai ban lilam ka long kaba khlem da pynbna paidbah ban ïatip lem kiwei kiba kwah ban lilam ïa utei u dewiong.nalor kane la pynpaw ruh ba u dewïong um don satia 38,430 Matric Ton kumba la pynpaw ha ka Tender namar ha ka jaka buh ïa u dewïong ba la ïoh kurup kata hajan ka weighbridge ha Khliehriat u don tang khyndiat eh. Ban pynshisha ïa kane, ka JCMDA ka la ai ruh da ki dur ba la dep shon dang ha ka 7 tarik mynta u bnai sha u Secretary ka tnad Mining and Geology. Kumta halor kane ka seng ka dawa jur ban pynsangeh shwa ïa kane ka jingthmu lilam ïa u dewïong katba ym pat ïohi ïa uta u dewïong ba u don shisha 38,430 MT ha ka jaka ba la lum thup bad kumjuh ruh ban pynbna paidbah ïa kita kiba thep kyrteng ban lilam ïa utei u dewïong ba la ïoh kurup. Thmu lilam u DC ka EJH ïa u President bad ia kiwei ki nongkitkam yn sa jied ha ka General Executive Council (GEC) ka ban sa long ha u Nailur ne Risaw mynta u snem. Hynrei ha ka jingïalang lashai ka sngi yn shu jied shwa mano ban shimti shipor ïa ka kam President ne u ban long kum u Acting President khnang ban pyntyllun ïa ki kam jongka party katba ym pat ïoh ban jied ïa u President ba pura. Lah ban pynkynmaw nalor u bah Bindo kum u Senior Working President, ki don sa arngut ki Working President kata u bah Paul Lyngdoh bad u bah Metbah Lyngdoh. Kumta na ka jingïakren bad u bah Bindo la sngewthuh ba ka party ka lah ban pynkhamti ha uwei na kine lai ïa mynta shipor ban peit bad pynïaid ïa ki kam jongka party. Mynta yn ïa kynduh ka Extra Rongram ha ka jingtalasi kali jong ki Pulit mar syn ïoh jingtip ba ka don ka jing rahbor ïa une u Principal. Ki Pulit ki ïathuh ba u Islam ubadei u Principal jong ka Garodubi Higher Secondary School kaba hap hapoh ka Rajabala Constituency, ula shah rahbor ha lynti ban leit sha ka Ophis jong u DSEO bad la rahbor ïa u na ka kali Swift Dzire ML 05 Q 7467 ha ka por 3 baje janmiet. Ki Pulit ki pyntip ba kila ïoh jingtip ïa kane ka jingrahbor ha ka por 9 baje mynmiet bad mar mar kila pynlong ïa ka jingpakhang surok bad jingtalasi kali ban ïoh pyllait im ïa une u Principal na ka kti jong ki nongrahbor. Hadien ka jingih jingtip, ngi la khang ïa ki surok bad pynjur ïa ka jingtalasi kali bad tang hapoh 30 minit ba ngi talasi kali ha ka thaiñ Rongram, ngi la ïoh ban bat ïa ka kali ba shong une u Principal bad lai ngut ki dkhot ka AHAM ong u Superintendent of Police ka West Garo Hills u Dr MGR Kumar uba ïathuh ba ki dkhot ka AHAM ki thmu ban kit ïa u Islam sha ka thaiñ Paikan, Goalpara, Assam na kabynta ban tohkit halor ka jingujor jong kawei ka Kynthei ba u leh beijot ïa ka. Une u Heh Pulit u pyntip ba ka Kynthei kala wan mih ha Tura Police Station bad kala ujor da ka ejahar pyrshah ïa u Islam. U ong ba kat kum ka ejahar, kane ka kynthei kala kam ba u Islam ula leh beijot ïa ka ha k u bnai Jylliew ha kawei ka kamra jong ka Hotel Rikman Continental kaba don ha Tura. Ïa u Islam la ïalam noh sha Tura Civil Hospital ban leh medical test hadien bala kem ïa u kat kum ka ejahar bad la set ruh ïa u hapoh ka kamra set koidi ba don hapoh ka hospital. Kem ki Pulit ïa 3 ngut ki dkhot K Sangma khnang ban pyndonkam na ka bynta ki lanot shlei um lyngba ka Chief Minister Relief Fund (CMRF). Kine ki lai ngut shipara ki dei u Joyharvard N Marak ba 18 snem uba la pyndep ïa ka Class XII na ka Shillong Commerce College, u Tengsu N Marak dang 14 snem uba dang pule Class VIII bad ka para kynthei jongki ka Dede Richa N Marak ba dang 12 snem bad dang pule Class VII. Haba u Mawphor ïakren bad u Joyharvard uba dei u hymmen, u la ïathuh kane ka jingïakynshew pisa jongki man la ka sngi ka dei ka jingai jingmut jongu ïa ki para ban ïarap na ka bynta ki lanot shlei um bad ïa kane ki la leh mynta la arsnem kynthih. U la ong Haba nga ïohi ba u Myntri Rangbah ka jylla u shim khia ïa kane ka kam ka la wan ha ka jingmut jingpyrkhat jong nga ban leh ei ei kumta nga la ïakren bad ki para jong nga bad ki ruh ki la sngew ïahap jingmut ban ïarap ïa ki shem lanot lyngba ka kti ba sbun jong u myntri rangbah khnang ba ka pisa kan poi shisha sha kito kiba shem lanot bad donkam ïa ka jingïarap. Ngi la kynshew man la ka sngi na ka pisa ba i mei bad i pa ki la ai ïa ngi ban thied jingbam ne dihsha man la ka sngi bad haba ka la lang tyngka ngi sa leit ban aiti sha u myntri rangbah mynta ka sngi. Kaba sngew tynnad shuh shuh ka long ba mynta ka sngi haba kine ki lai ngut ki mih na la ïing ruh ki khlem ïathuh satia ha u kpa ne ka kmie ruh hynrei la shu ai daw da u hymmen ba un ïalam bam ïa ki para namar la bun por ki khlem ïoh shuh ban ïa pyllut por lang shi para. Hynrei haba la mih na ïing ki la leit beit sha ïing u myntri rangbah bad aiti ïa ka pisa bad dei hadien kane haba la dep shondur bad buh hapoh ka facebook ba ki sa pyntip sha u kpa bad ka kmie ban peit ïa ka dur jongki bad ki la dap da ka jingkyndit kaba khraw bad kmen haduh katta katta ruh ban ïohi ïa ka kam babha ba la leh da ki khun ban ïarap ïa ki shem lanot. 2 snem kynshew pisa ki 3 ngut Lalung ki dei kiba la ïadon bynta ha ka jingïaleh Hill State ban pynïoh ïa ka Jylla Meghalaya ha u snem Haba kylli u la ong, ngam lah ban ong haduh katno snem ki la don hangne (ha Meghalaya) hynrei nga lah ban ong ki don ki kyrteng jong ki riewrangbah jong ki watla kim dei kiba paw shakhmat hynrei ki don ka kyrteng ha ka thup ki nongïakhih Hill State, la ïathuh u Bah Lamare. Naduh u s nem 2001, ka la don ka jingpynkhih jong ki jaidbynriew Lalung ban dawa ïa ka Sorkar Meghalaya ba kan ithuh ïa ki kum ki Schedule Tribe. Haduh mynta kane ka jingdawa jong ki kam pat shano shano ruh, la ïathuh u Bah Lamare. Ngi la pynsngew hakhmat u jong Myntri Rangbah halor ka jingkwah jong ki jaidbynriew Lalung ban ïoh ïa ka Schedule Tribe bad ngi don ruh ka jingkyrmen ba kane ka kam kan ïaid shakhmat, ong u Bah Lamare. U la ïathuh ba watla u Myntri Rangbah ka Jylla um shym la ai kano kano ka jingkular, hynrei ka ATSA ka la rai ban ïaid beit shakhmat ban pynurlong ïa kane ka jingdawa. Ka jingpyrshang hi kan don na ka liang u Myntri Rangbah, na ka liang jong nga bad na ka liang jong ka Sorkar Jylla, u la ong bad bynrap, na ka liang u Myntri Rangbah u la pynpaw ba ka Sorkar kan hap ban bishar bniah shwa halor kane ka jingdawa katba ka kam ka dang ïaid shakhmat. Ngi la ïoh ïa ka jingithuh na ka Ophis jong u Syiem ka Hima Khyrim bad ngi khmih lynti ba ka District Council ruh kan ai ïa ka jingithuh ïa ki, u la bynrap. U la ïathuh ba tang ha Mawhati Constituency, ki jaidbynriew Lalung ki don kumba 8 hajar eiei khlem da kheiñ ïa kiwei pat kiba leit buhai shnong ha kiwei pat ki bynta jong ka jylla Meghalaya. Kane ka jingdawa jong ki kan hap ban poi shaduh Delhi sha ka miej jong ka Ministry of Tribal Affairs jong ka Sorkar India bad nga shim ba kane ka jingdawa jong ki ka long kaba shongnia namarba wat ki Mikir ruh ki ïoh ïa ka Schedule Tribe, ki don sa kiwei pat kiba ïasyriem kum ki jaidbynriew Lalung ki ïoh ïa ka Schedule Tribe na Meghalaya, u la bynrap. Ha ka dorkhas ba ki la aiti sha u Myntri Rangbah ka Jylla ka ATSU ki la pynpaw ïa ka jings ngewdiaw halor ka jings hah kyntait sharud ban ïoh ïa ka jingithuh kum ki Scheduled Tribe ka Jylla Meghalaya haba la pynmih ïa ka Scheduled Caste and Scheduled Tribe order (Amendment) Act, 1976 bad ïa ka Constitution (Scheduled Tribe) order (Amendment) Act, Katba ki Bodo, ki Rabha, ki Hajong bad ki Chakma ki la shah kynthup bad ïoh ïa ka jingithuh kum ki Scheduled Tribe jong ka Jylla Meghalaya, watla kim dei satia ki nongshong shnong naduh kulong kumah ha ka Jylla Meghalaya, ong ki nongïalam ka ATSU. Ki jaidbynriew Chakma kim shym la ïoh ïa ka jingithuh ha ka Schedule Caste bad ka Schedule Tribe Order List jong ka riti synshar ka ri India namarba la niew ïa ki kum ki phetwir ha ri India, katba ha Jylla Meghalaya ki la ïoh jingithuh kum ki Schedule Tribe, la ong ka ATSU ha ka dorkhas. Pan jingithuh Scheduled Tribe ki jaidbynriew Committee- u Kaidor D Syngkon, Ladthadlaboh, Jowai, u Nidamon Shullet, Shangpung bad u Hamli Dkhar Mowtyrshiah, Planning Board- U Danny B Chadap, Mowkyndeng bad u Koming Tlang, Dkhiah West, Development Committee- U George Harshal Pharnge, Sutnga bad u Promise Syrt i Umladang- Lan d Revenue Land Reform Committee- u Hotson Swer, Ps adwar, u Dawioo Syrti, Umladang, Public Grievances Committee- u Planning Rymbai, Musniang, u Mar Suba, Shno ngrim, ka Pyntngen Lato, Ladthadlaboh Jowai, Cus tomary Law Committee- U Sainlang Laloo, Moodymmaib bad Obil Kyndait, Tuber b ad u Jesp er Bareh, Ladrymbai. Elaka Boundary Committee-U Wanrose Pale, Nongjngi Khliehshn ong, u Mutlang Dkhar, Wapung bad Pyrkhat Shylla-Ialong. Environment Committee- u Riyo o Pulang, Nongjng i bad Sumarhok Passah, Khon shnong. Katkum ka CAG report, kine ki committee bapher bapher jong ka Council kim juh long kano kano ka jingalang bad ki dei ki committee ki bym larkam bad kim don kano kano ka jingsynniang sha ka konsil. Thung ka JHADC 21 ki heh Party Haba kren pat halor ka shuki Lamphang kaba la shong thylli hadien ka jingkhlad noh u President ka Party, Dr. Donkupar Roy, na ka liang u Bah Sunn u la ong ba ha ki shisnem ba u don ha ka party, u sngewthuh ba ka shuki Lamphang hi kadei ka hok jongka UDP bad kumta wat hadien ka jingkhlad noh u Dr. Don ruh katei ka shuki kadei ban leit beit sha ka party. Halor ka jingkylli la u long neem ba kloi ban shimti ïa ka shuki Lamphang lada jia ym don mano mano ba treh ban shimti ïa katei ka shuki, ka jubab kaba utei u MLA u ai ka long, Lada ka party ka ibit bad ka bynshet nga kloi beit ban shimti ïa ka. Haba kren pat halor ka jingpynkhreh jong ka party ban jied noh ïa u President ba thymmai, utei u MLA u ong ba u kwah ban ïohi ba u nongïalam uban shimti ïa katei ka kam un dei uba ïohi jngai khnang ba ka party UDP kan ïoh khambun ki MLA ha u 2023 na kaba ki don mynta. Ha kane ka sngi, u Bah Sunn u la ïathuh ruh ba ka jingbym treh jong u ban bat ïa kino kino ki kam Chairman ha ki tnad sorkar kadei namar um kwah satia ban pynsepei ïa ka pisa sorkar. U la ïathuh ruh ba ka kam kaba u bat kumu Chairman ka dei tang ïa ka Committee on Environment jong ka Iing Dorbar Thawaiñ ka Jylla. Lehse na ki MLA baroh dei tang manga marwei uba khlem treh ïa u PSO (nongpahara). Nga la ai ruh da ka jingthoh ba kam don satïa ka jingsyier ïa ka jingim jongnga kumta kam don jingmut ban pynsepei ïa ka pisa sorkar, bynrap biang u Bah Sunn. Haba kren pat halor ka jingkynnoh ba u Samuel Sangma u la shah weng noh na ka kam Chairman, na ka liang u Bah SK Sunn u la ong ba kitei baroh ki mih kadei na ka jingbakla jong ka sorkar jylla kaba la buh ïa u ban long Chairman ïa katnad kaba um lah satia ban ïoh ïa ka jingsiew (honorium). Na ka liang jongnga, mar ia jia nga la wad jingtip bad mardor hi ki la kular ban pynbeit noh ïa ka, u la ong da kaba pynpaw ïa ka jingkyrmen ba shen kitei ki jingjïa kiba mih na ki jingbakla yn sa pynbeit noh shen. Ngam pan shuki, ka shong ha ka party Sdien phasi u samla 19 snem Nongstoiñ, Nailar 8: Uwei u khynnah 19 snem na ka iew R.L Rambrai ba la tip kyrteng u Benasias Lyngkho i, u la phasi ïalade ha uwei u tnad dieng marjan bad ka madan phutbol ha iew Rambrai. Katkum ka jingpyntip sha ki pulit da u Sordar iew R.L Rambrai, la ong ba ha ka 6 tarik ha ka por 10:30 janmiet, la lap ïa ka met iap kaba la s dien lydui ha u dieng ha katei ka jaka. Halor kane ka jingjia na ka liang ki pulit ki la pynlong ïa ka jingtohkit khnang ban lap ïa ki jingshisha baroh. Buddien ki pulit Assam ba thmu plie iew thymmai ha ka shnong Umwali Nongstoiñ, Nailar 8: Katkum ka jingïathuh jong ki nongïalam shnong ka thaiñ Langpih, la ong ba ki pulit jong ka sorkar Assam kiba don ha Langpih ki la hiar sha ka shnong Umwali kaba jngai tang kumba ar kilomitar tam na Langpih ban buddien halor ka jingthmu jong ki nongsynshar ka hima Nongmyns aw Syiems hip ban thung iew thymmai ha katei ka shnong. Haba iakren bad u nongthoh khubor mynta ka sngi, kitei ki nongïalam shnong ki bym kwah pynpaw kyrteng ki la iathuh ba ki nongs ynshar jong ka Nongmynsaw Syiemship ki la leit ban iakynduh ia kawei ka longkmie ha ka shnong Umwali kaba don ia ka kper harud jong ka surok ba la shna da ka sorkar Assam. Ki la pan na katei ka longkmie ba kan ai ia katei ka kper ba kin thung iew bad ki la ong ruh ba kin sa siew da ka dor kaba bit. Hynrei kat ban rai katei ka longkmie, ki pulit Assam ki lah da ioh jingtip ia kata bad khlem pynslem ki la leit ban buddien bad iakynduh ruh ia katei ka longkmie, ha kaba ma ki ruh ki la pan bad kyrpad ia katei ka longkmie ba kan ai noh sha ki na ka bynta ba kin shna sa kawei pat ka ktem pulit bad kin sa siew da ka dor kaba heh bha. Ki nongïalam shnong ki la iathuh ba haduh mynta kim shym pat la iohlad ban iakynduh ia katei ka longkmie ban twad jingmut la kan die duh ne em ia katei ka kper jong ka la ka long ha ki pulit Assam ne ha ka hima Nongmynsaw. Tangba ki la ong ba ka jingthmu ka lah ban long kum ka jingleit pynkhih ia ka skum dkhiew, ka ban wanrah pat ia ka kynrum kyram ha ki shnong ki thaw ha katei ka thaiñ kumba ka long ha ki snem ba la leit noh ha ka por ba sdang ban shna ia ka market complex ha Langpih. Shuh shuh, ki la iathuh ruh ba ka jingwan poi jong ka surok na Ktiehthawiar haduh Langpih, ka jinglah ban tei thymmai ia ka Raidmynsaw Upper & Secondary School, ka jinglah ban pyndep ban shna ia ka market complex bad kiwei kiwei ki kam ba ka sorkar ka la noh synñiang ka dei ha ka por ba ki paidbah jong ka Raid ki dang don hapdeng ka jingiatylli bad ha ka por ba ka hima Nongmynsaw kam shym pat la paw kyrteng haei haei ruh. Nalorkata ki la on g b a lada ki nongsynshar ka hima Nongmynwsaw ki la sngewthikna ba ka bor bad ka iktiar jong ki ka la biang, ki dei ban shim nyngkong ia ka jingkitkhlieh ban pynbor ia ki pulit Assam ba kim dei ban khanglad ban pyntrei noh ia ka laiñ ban pynpoi bor ding sha ki lai tylli ki shnon g ka Mawdïangsnam, Umyiap bad Umpha. Namar ka jingthmu ban pynpoi bording sha kitei ki shnong ka la sahkut la kumba ar snem kynthih bad ki nar post ba la pynieng naduh Langpih haduh Mawdiangsnam ki la shu sah khongreng haduh mynta. Kumta lada ki la lah ban leh ia kata baroh, ki paidbah katei ka thaiñ kin ai ka jingkyrshan ha ki liang baroh. Ki kam runer ruser na Rilum Jaiñtia Jowai, Nailar 08: Ha ka 7 tarik u Nailar, kawei ka longkmie ka Brio Phawa ka la mudui da ka ejahar ba ha ka por kumba 9.50 baje myns tep la ïathuh ba ki runar ba ym lah satia ban tip kila tuh ïaki 15 tylli ki masi na Riattajaw, Kyndong Tuber, West Jaintia Hills. Ha ka 4 tarik une u bnai ka kong Trei Lyngdoh ka la mudui ka jingujor ejahar ba ha ka por kumba 9.30 baje mynmiet u kurim jong ka uba kyrteng u Rikes Suchiang, ula thang ïa ka ïing jong ki ha Sohkymphor, East Jaintia Hills bad u la byrngem byrsit ïa ka. Halor kine ki jingjia ka jin gtohkit ki pulit ka la ïaid shakhmat. Pynjari Section 144 CrPC ha Ri Bhoi ba jur ka tih maw, shyiap, khyndew be-aiñ Nongpoh, Nailar 08: Ban khanglad na ka jingtih shyiap, maw bad khyndew beaiñ kaba la ktah ïa ka mei mariang bad jia ruh shibun ki jingjia ba sngewsih, ka District Magistrate ka Ri Bhoi, ka la pynjari syndon da ka section 144 CrPC ha baroh ki bynta ka Ri Bhoi na ka bynta ban khanglad ïa kitei ki kam beaiñ. Kino kino kiba leh ïa kitei ki jaid kam khlem da don ka Mining Lease lane ka Clearance na ki bor ba dei peit na ki tnad treikam sorkar, kin hap beit ha ka jingpynshitom ha katei ka kyndon aiñ. La pynjari ruh ïa katei ka kyndon aiñ ka dei hadien ba ka bor district ka la ïoh jingtip ba jur ka jingkhlong beaiñ ïa ki syiap na ki wah, ki maw bad ka jingtih khyndew beain kaba la ktah ïa ka mei mariang bad kitei ki kam beaiñ ka la wan rah ruh ka jingtwa khyndew bad ka jingshlei um kaba ktah ïa ka imlang ka sahlang ha ki bynta bapher bapher ka District. Kane kajuh ka kyndon aiñ, ka la mana tyngeh ruh ban pyndonkam ïa ki tiar pynbthei ba khlaiñ bor (High Explosive) ha ki par maw, ka jingtih maw da ki kor ba khlaiñ bor kaba la wan rah ka jingpynthud ïa ki paidbah na ka jingsawa kaba mih na kitei ki kam pynbthei bad ruh ka jingpynjaboh ïa ka lyer kaba ktah ïa ka koit ka khiah ki paidbah bad wat ki mrad khlaw kiba im ha ki khlaw ki btap. Kane ka kyndon aiñ kan treikam noh mardor ha baroh ki bynta jong ka Ri Bhoi District bad kan dang treikam ruh katba ym pat pynbna da kumwei pat na ka bor District. ba ki bar jylla ba trei bylla ha ka jaka die kali ha Mahindra ki dei ki bym don ïa ki kot ki sla kiba biang bad kumjuh ruh ha Banalari World Car la lap ba ki don katto katne ki nongbylla bar jylla ki bym biang satia ki kot ki sla bad wat ka Khynra nongbylla bar jylla ka HANM Labour License na ka District Council. Ka Seng ka la aipor ïa ki hynriew sngi ba kin pynbiang noh mardor ïa ki kot ki sla bad ka seng ka la kyntu ruh ïa ki trai ai kam ba kin pynbiang ïa ki kot ki sla haba ki buh ïa ki nongbylla bar jylla.

3 SLA 2 MAWPHOR 09 TARIK NAILAR (AUGUST), 2019 ITEC Offers Two Month Mobile Phone Repairing Course. Fee 800/- p/m. Contact: / ITEC Offers Computer Courses:- MS Office, DTP, Data Entry Operato rs, Tally (GST) DCA, ADCA, Web-Design, VB, PHP, FOXPRO, PGDCA. Contact: / Admission going on for integrated class XI + MBBS/ Engg study materials weekly test provided join Fermions, Dhankheti call result 2019: 100+ qualified NEET (MBBS/ XII (Sc) distinction: 70. On spot Admission in the Best Maritime Academy in India, to be an officer in the Merchant Navy. Call: / NEET (MBBS/JEE(ENGG) COACHING Admission Going on for XII Passed Class Starts From July Daily 5h ours Class es Weekly Mock-Test Study Material Prov ided. Jo in Fermions, Dhankheti NEET'19 QUALIFIED 100+ SHILLONG COLLEGE Admis sions for MA (English). Applications are invited from candidates securing 45% and above in English Honours at the BA level for admission into MA Eng lish Pro gramme at Shillong College, Shillong (NEHU affiliated). Selection on the basis of Entrance Examination Number of Seats 20. Forms available at the college office during office hours. CLASSIFIED TRAINING La plie ïa ka Course jong ka Hospitality (ISO Certified) ha Don Bos co Youth Centre. Kino kino kiba kwah jingtip kin lah ban wan ha Don Bosco Youth Centre, Laitu mkhrah nadu h Monday - Friday 11 baje haduh 4 baje janmiet BAJAH & BA ÏOH TAM LA ÏOH TAM (1) Ka Wallet i Ricky Shobong. (2) Ka Wallet i Donbokstar Kurbah. (3) Ka Wallet i Dan in gs tar Nongrum (4) ka ATM jong i Bajop Pyngrope. (5) Ka ATM jong i Wanbiang Jyrwa. (6) Ka Smart Card i Romi Rymkhlem. (7) Ka Debit Card i Cliffton Warjri. (8) Ka wallet i Rapborlang Mukhim. (9) U Phlas. (10) Ka Epic i Bah Debendra Lyngkhoi. (11) Ka Licence i Pascal Marbaniang (12) Ka Wallet jo ng i A nd rew M ylliemng ap. (13) Ka Licence i Frankling Syngkli. (14) Ki kot donkam jong i Andreas Sing Kharkongor. (15) Ka Debit Card i Jenifer Rai. (16) Ka license u Prasan ta Pathak. (17) Ka Purse b ad on ka Epic i Fulmerry Khongsit. (18) Ka ATM jong Iter Basar. (19) Ka Epic i Debendra Lyngkhoi. (20) Ka ATM i Eltihu n Makri. (21) Ka Wallet i Lalchhanchhuaha. (22) Ka Epic i Arjun Kurbah, (23) Ka Epic i Paul Warjri. (24) Ka Card i Tanya Milicia Shabong. (25) Ka ATM, PAN Card & Epic i Dalivia Dkhar. (26) Ka PAN CARD i Berylda Lyngdoh Mawlong. (27)Ka Wallet badon ka Kyrteng i Mistileo K. Rymmai. (28) Ka Bek i Gavita R Marak. (29) Ka Wallet i Dars in g Marwein. (30) Ka Wallet i Apping P. Marak. (31) Ka Wallet i Gopi Ram Sunar. (32) Ka Epic i Betrilin Syiem. (33) Ka Pass port i Bah Pyndaplang Kharkongor. (34) Ka Pass book i Donboklang Lyngkhoi. (35) Passbook i Kiran Masih. (36) ATM i Benica Kahit. ka Ep ic i Melambh a Mawwein. (37) Ki ID, Epic jong i Sweety R. Lakiang. (38) Ka Epic & ATM i Bhalin Kurbah. (39) Ka ATM i Hema Thapa. Ki trai sa wan mih sha ophis Mawphor ha Mawkhar. JOB JOB Opening on IT & Hotel Sector. Contact: WANTED Beautician and Hair Stylist Please contact JOB Fixed Salary, n o qualification no experiences req u ired. Contact: DONKAM NONGSHET KHASI Ha Restuarant Nongpoh. Jaka sah bad bam free. Co nt act: / 93668/ PERMANENT POST Ka lad ïohkam ki samla ka Jaiñtia Hills. Pass-7 shaneng. Salary: 10,000-15,000/-. Phone: DONKAM GNM/ANM Ha Clinic. Contact no: (Po r ban phone: 10-5 pm) DONKAM NONGKHAP SHÑIUH Bala experience ha Jaiaw Mawbyrna. Contact: / LAIT KAM Ka Govt. Regd Company ka donkam briew kynthei bad shynrang 18+ shaduh 30 - Class 8th pass ka bam jaka s ah free ryngkat ka jings iew ba biang. Contact: Jowai: Nongstoin: Nong poh: DONKAM Nongshet Jingbam (Head Baker) ha ka Bakery ha New Nongs toin. Ph: / DONKAM KYRKIEH Ngi donkam kyrkieh 25 ngut kynthei bad shynrang ban trei Govt. regs co. ba la pass 10th shaneng. Snem kiba minot bad trei shitom call ha u ne no: ban tip kham bniah. LAITKAM Ïa ki samla nong Jaiñtia Hills, ym donkam kyrdan. Salary: 35000/- hadien ka s hort Training. Contact: / LAITKAM Ïa ki nong Jaiñtia Hills, kyrdan 10th/12th/ Degree Passed. Rta: Jingïoh 5000/-,7000/-,35000/-,40,000/-. Ban tip bniah: / SITUATION VACANT The Secret ary, Dr. Radhakris hnan Boys Secondary School, R & R Colony, Shillong- 6, invites application from candidates with B.Sc (PCM) and B.Ed for the post of Assistant Teacher in Science (Deficit Scale) by 19th August, Age as per Govt. Norms. TEACHER S REQUIRED BDW International School, Shillon g, in vites applications for the post of teachers for Nursery/(KG)/ Primary Section for the academic y ear Eligibility: 1. Graduate with NTT. B.Ed degree is compulsory. 2 Knowledge of Phonics. 3. Experience of 3 years in Reputed Primary School. 4. Minimum 55% marks in all qualifying exams. Mail application to: bdwinternationschool@ g m a i l. c o m / priya@lifeeducare.com with subject Application for BDW International School Shillong. Contact no: / CLASSIFIED KA PHLIM KHASI JINGMAHAM Dang pyni mynta ha Bijou Cinema. Por 11:30/2:30/5:30 CABIN CREWS Ki Samla ba la pyndep ïa ka Klas 12 bad thrang ban trei kum ki Cabin Crew (ha ki liengsuiñ) & Hospitality kin ïoh kabu ban poi sha kylleng ka ri jong ka pyrthei. 100 % ka jingthikna ban ïoh kam, kiba kwah kin ioh jingtip ba paka Ph: / / / TRAI JAKA HA UMPLING La kyrpad ïa ki Trai Jaka ba ha Lumdiengmet Umpling (markhap bad i Kong Siolet Nongsing bad ruh ki jait Malngiang), ba phin sngewbha ban wan pom noh ïa ki dieng kiba long ka jingma ïa ka ïing jong ngi. JINGPYNBNA Ïa ka Drawing Date jong ka Raffle Draw ba la pyniaid da ka O.M. ROY MEMO. HR. SEC, SCHOOL, MAWLAI KYNTON MAS SAR, SHILLONG, la pynkynriah noh na ka 10th August 2019 sha ka 14th September, 2019 ha Phyllaw Skul. SUPER CARE HOSPITAL U Dr. Dipankar Das, MD, DM, (u Cons ultant Cardiologist na Hayat Hospital, Guwahati), un don ban peit kyrpang ia kito kiba don ka jingshitom shadem (Cardiology Specialty OPD Consultation) ha ka 10 tarik- August-2019 (Sngi Saitjaiñ) por 11 a.m s haneng ha Supercare Hospital, Sawlad, Demthring, Shillong Ban buh jaka lupa sngewbha Ph one on / ÏING/JAKA ÏING BAN DIE Jowai Mookyrdup. No Agent. Ph: ÏING BAN DIE Jowai Mookyrdup. No Agent. Ph: Jaiaw Lait do m. Ph: No Agent. Ha Baniun na ki trai (No Agent). Ph: BAN DIE Jaka ha Nongrim Hills, Sawlad, Mawblei, Nongrah, Laitkor, Khimmusiang, Thalaskein. Contact: BAN DIE JAKA Laitkor 1700 sqft, 2300 sqft Ph. no: BAN DIE ÏING Lodge hajan NEIGRIHMS 5000 sqft. Ph: New Shillo ng Dor Rs 800/- sqft, 450 sqft, 230 sqft. Ph: Ha Laitkor, hajan Woodland Nursing School sqft. Con tact: / Umlyngka (Lum Mawshai) s qft. Ph: / No Agent. Ha Phudmuri 6000 sqfeet. Con t No: / (No Agent) Dawa ka RBYF ïa ka AAI ban pynkhuid pynsuba ia ka Shillong Airport ha Umroi Nongpoh, Nailar 08: Ka Ri- Bhoi Youth Federation (RBYF), Central Body ka la dawa na ki bor pynïaid jong ka Airport Authority of India (AAI) ba ka dei ban shim khia ban wanrah ïa ka khuid ka suba ha ka Shillong Airport kaba dei kawei na ka kad liengsuiñ jong ka Jylla Meghalaya kaba la sdang pyntreikam ban kit ïa ki nongleit nongwan lyngba ki liengsuiñ. Ka RBYF ka la pynpaw ïa ka jingsngewkhia halor ka jingbym pat lah ki bor pynïaid ka Shillong Airport ban pynlong ïa kane ka kad liengs uiñ kaba khuid ba suba ka dei hadien ba u nongïalam ka Seng u Bah B.P Thangkhiew u la lap hi da lade hadien ba la iuhkjat ha kane ka kad lieng su iñ na ka jingwan donkam jong u na Bangalore dang shen. Kum ka seng trai ha Ri BIKE/ KALI BAN DIE Maruti Car Pvt. Original Paint mod el-2013 Rs 1,95,000/-. Contact: CLASSIFIED SALE CURTAINS Lace, Blind, Tis sue, Sofacloth, Blankets, Hanumanbux Indrachand, Furnis hing, 1st Floor, above Wardrobe Police Bazar. DAWAI CREAM TAH Niangthyllah, Niangmong, Khaid, Niangthohlieh, Sunscreen, Khñiang, Prum, Baroh Khñiang. Ph: / DAWAI BAREM BAJEM Thyroid, Diabetes, Pangmat, Raikhoh, Stroke, At ryndang, Gastric, Ulcer, Kiwei kiwei p ho ne, / Ka Kad Liengsuiñ Shillong Airport Bhoi ka pynpaw ka jingkmen ba ka Sorkar kana la lah ban pyntreikam noh ïa kane ka kad liengsuiñ ba ki liengsuiñ ki la s dang ban ai ka jingshakri ha ka leit ka wan ki paidbah, hynrei ka seng ka dap pat da ka jingsngewkhia b an ïoh i b a kat ka kad liengs uiñ kiba bun kiba namar kin wan sha ka jylla yn lap pat ba kam don ka khuid ka suba, ong u Bah Bipul Thangkhiew bad bynrap, ngim kwah ban pdiang ïa kiba wan sha ka jylla lyngba ki jingjaboh khlem da don ka khuid ka suba, namar kane ka ktah ym tang ïa ka burom ka Ri Bhoi District bad ka dei ruh ïa ka jylla hi baroh kawei. U la ïathuh ruh hadien ba Plie u Dr. Jitendra ïa ka 22 nd National Conference halor ka e-governance ha Shillong S hillong, Nailar, 08: U Myntri Khynnah ka Sorkar Pdeng uba peit ïa ka Ministry of Development of North Eastern Region u Dr. Jitendra Singh bad u Myntri Rangbah ka Jylla Meghalaya u Conrad K. Sangma mynta ka sngi ki la plie paidbah ïa ka 22nd National Conference halor ka e-governance 2019 (NCeG), kaba la long ha ka s ien banyngkong eh ha ka thaiñ Shatei Lammihngi ka ri India, ha nongbah Shillong mynta ka sngi palei. U Dr. Jitendra Singh haba kren kum u Kongsan ha kane ka sngi u la ong, hadien ba ka Sorkar ba mynta ka la ïoh bat ïa u lakam synshar ha u s nem 2014, u M yn tri Rangbahduh ka ri u Narendra Modi u la kyntu ban ïaid s habar na ka Vig yan Bhawan. Ngi ha ka DARPG ngi la pynurlong ïa ka la hiar na ka liengsuiñ ba u la wan phai na Bangalore u dap da ka jinglyngngoh ba ki sawdong sawkun kane ka kad liengsuiñ la dap da ki ñiut ki ñier bad ki jaboh khlem da pynkhuid thikna bad kane ka paw shai kdar ba kumba long haduh mynta ba ki liengsuin ki la sdang ban ai ka jingshakri ïa ki nongleit nongwan katb a ka Airport Authority of India pat kam pat lah ban thungkam wat ki ki post Mali lane kita ki nongpynkhuid ïa ki rud ki kiar katei ka kad liengsuiñ. U la ong ruh ba ka RBYF kam kwah ban pynjah burom ïa ka District bad wat ïa ka jylla, ha kaba shisien ba la pyntreikam ïa ka Airport ban jingangnud jong u Myntri Rangbahduh da kaba pynlong ïa kane ka jingïalang ha kylleng ka ri. Ka Sorkar India ka la phaikhmat bha halor kane khamtam sha ki shnong kiba kham kyndong eh jong ka ri, ong u Dr.Singh. Hab a kren halor ki jingpynkylla dur katkum ka jingïaid jong kane ka juk, u Dr. Singh u la batai ba ka Sorkar ka la pynduh noh ïa ka jingpynshisa ïa ki dulir da ki Ophisar Sorkar, kaba ju leh naduh ka por ba dang synshar ki Phareng. Da kaba leh kumne, ka Sorkar ka don ïa ka jingshahniah ha ki samla jong ka ri India. Palat 1500 spah tylli ki kyndon aiñ bym da treikam la pynduh noh khnang ban wanrah ïa ka jingïadei kaba kham jan hapdeng ki paidbah bad ka Sorkar. U la ong lyngba ka jingïalam lynti jong u Myntri Rangbah, bun ki thong kiba ka So rkar ka la lah ban pyndep ïa ki projek kum ka IRCTC Rail Connect App bad ka UMANG App jong ka Ministry of Electronics and Informat io n Techn olog y (MeitY). Ki shipai ba la s hong thait kim donkam shuh mynta ban dang leit sha ki Bank tang ban ïoh ïa ka Life Certificat e n ad uh ba la pyntreikam ïa ka Jeevan Pramaan ban ïoh ïa ki skhim ïa kiba la pyntreikam da kaba shu peit lyngba ka mobile app. Une u Myntri u la ïathuh ba ka CPGRAMS, ka dei ka rynsan ba la pdiang ïa ki ujor lyngba ka DARPG, kaba wan na ki nongshong shnong ka jylla. U la ïathuh ruh ba ka Ministry of DoNER ka la ïaid s haphrang ha kaba pyntreikam ïa ki kor ki bor ban ai jingshakri sha ki paidbah katkum ka juk ba mynta. Ka DoNER ka la shimkhia ban kyntiew ïa ka e-governance ha ka thaiñ Shatei Lammihn gi da kab a pyntreikam bad pyntyllun ïa ki projek bapher bapher ha ki jylla bapher bapher jong kane ka thaiñ ha ka liang ka Koit ka Khiah (Telemedicine), Pule Puthi (Digitization of Classrooms) bad kiwei kiwei, u la bynrap. Shuh shuh u la ong, ha kine ki san snem ba la leit noh, ka Sorkar ka la shimkhia bha ban pynlong Digital ha kaba rejistar ïa u Aadhaar bad Jan- Dhan Yojana ha kaba la buh thong ban pyndep la kumno kumno shwa jong u snem 2022, kata, ha ka jingrakhe jong ka ri India ïa ka jingïoh laitluid kaba 75 snem. U Myntri Rangbah ka Jylla, u Conrad Kongkal Sangma haba kren ha kane kit ïa ki nongleit nongwan la dei ban pynbit pynbiang ïa baroh ki jingdonkam la ka dei na ka bynta ki nongleit nongwan, ka khuid ka suba ne wat ka jingdonkam ki paidbah hapoh jong ka Aiporrt. Shuh shuh, u la kyntu ïa ka Airport Authority of India (AAI) ba ka dei ban shim ïa ka jing kitkhlieh ban pynbiang ïa ki jingdonkam bad khamtam ka khuid ka suba ka long kaba donkam ha khmat, namar lada ki paidbah na shabar ka jylla ki wan sha ka jylla Meghalaya ki lap ba kam pat bit pat biang ka jingjah burom kam dei tang ïa ka District Ri Bhoi bad ïa ka jylla hi baroh kawei. Lada ka Aiport Authority of India (AAI) kam shim ka jingkitkhlieh ban pynbit pynbiang ïa ka khuid ka suba, ka seng kam banse ban mih hi ban leit pynkhuid ïa ki jaboh ne ki ñiut ki ñier hapoh katei ka kad liengsuiñ khnang ba kan long ka jinghikai ba ngin tip ïa ka khuid ka suba kaba long ka nam bad ka burom jong ka jylla, la bynrap u Bah Bipul Thangkhiew. ka sngi, u la ong, kam shong eh haduh katno ka technology ka biang, hynrei kaba kongs an ka long haduh katno ka technology ka poi sha ki paidbah. U Conrad u la kren ruh halor ka jingeh ha kaba ïadei bad ka pynïasoh ïa ka digital ha ka thaiñ Shatei Lammihngi khamtam ha ka jylla Meghalaya. U la ai khublei ïa ka Sorkar India kaba la mang pisa ban pynieng ïa ki Mobile Tower bathymmai ha ka Jylla ki ban ïarap ban pynstet ïa ka jingtreikam. U la ai nuksa ruh halor ka jingjop ha kaba pyndonkam ïa ka technology ha ka Jylla Meghalaya ha kaba la thaw ïa ka Database na ka bynta ki longkmie kiba la armet, ka jinglum jingtip kaba bniah halor ka koit ka khiah bad kiwei kiwei. Ha kajuh ka por u la ïat hu h ba ka Sorkar Meghalaya ka la pynshlur ïa ka kam rep bad ïa ki nongseng kam lajong ha ka jylla. U la ban jur halor ka jingdonkam ban kham phaikhmat sha ki nongkyndong ban pynlong ïa ki kum Smart City. U Myntri ka tnat IT and Commu nication s u Bah Hamletson Dohling haba kren ha kane ka jingïalang ula ong, ba ka Information and Communication Technology ka dei ka atiar kaba khlaiñ kaba pynïajan ïa ki paidbah bad kasorkar bad ban ai ruh ïa ka hok sha ki paidbah. U ong ba kane ka lympung ka long ka rynsan kaba kongsan ban sngewthuh ïa ka jingkordor jong ka Digital Dividend ha ka ri baroh kawei. U la ïathuh ruh ba ki sienjam kiba ka Sorkar ka la leh ki long kum ka e-districts, ka jingkyrshan ïa ki khynnah bad ïa ki kynhun na ka jylla ban kyntiew ïa ka jingnang jingtip halor ka Digital ha ka jylla. U la kyntu ïa u Myntri ka Sorkar Pdeng ban ai jingïarap na ka Sorkar Pdeng khnang ban pynurlong ïa ka jingangnud ka Jylla da kaba pynlong ïa ka thaiñ Shatei Lammihngi kum ka shlem ba ïaid shakhmat ha ka Information and Technology. Ha kane ka lympung ba ar sngi, la wan ïashim bynta da ki heh ophisar Sorkar na ki 28 tylli ki Jylla bad ki Union Territories jong ka ri India.Kiwei kiwei kiba la kren ha kane ka jingïalang ki kynthup ïa u Secretary jong ka Department of Administrative Reforms and Public Grievances (DARPG) u K.V. Eapen, u Secretary ka MeitY u Ajay Prakash Sawhney bad u Chief Secretary ka Sorkar Jylla u Bah P.S. Thangkhiew.

4 09 TARIK NAILAR (AUGUST), 2019 MAWPHOR SLA 3 Shi bynta na lai bynta ki nong Zimbabwe ki kyrduh bam: UN Caracas: Palat ïa ka s an million ki b riew hapo h Zimbabwe, kata kumba shi bynta na ka lai bynta na ki paid nongshong s hnong baroh, ki donkam ïa ka jingïarap marbam, ha kaba kiba bun ki poi shaduh tmier jong ka jingïap thngan, la ong ka UN. Ka Wo rld Foo d Programme (WFP) ka la buh ïa ka jingkyrpad ai jingïarap ba $331 million katba kane ka ri ka dang ïakhun ban lait na ka jingtyrkhong slap, erïong bad ka jinghiran ha ka ïoh ka kot. U David Beasley, u heh jong ka WFP, u la ong ba kiba bun ki don hapdeng ka jingeh namar ka jingdonkam jingïarap kyrkieh bad nang p oi ruh sh a ka jing ïap thngan. Ka Zimbabwe kaba mynshuwa ka long kawei na ki jaka pynbiang marbam ha kane ka thaiñ ka la mad ïa ki kynrum kynram bad a ki snem. Ka rep ka riang dang shen ka la s hah ktah jur namar ka jingtyrkhong slap bad ka dor jong ki marbam ka la kiew sted. Ka jingduna um ka la ktah ruh ïa ki shlem pynmih bording ba kongsan ha Kariba, kaba la wanrah ïa ka jingpynlip bor ding ha kylleng ka ri. Kane ka ri ka mad ruh ïa ka jinghiran pisa tyngka bad ka la pyntreikam ïa ka pisa dollar jong ka Zimbabwe shiphew snem hadien ba la pynsangeh noh hapdeng ka jingkiew palat ka dor ka mur. Hab a wanrah ïa ka jingkyrpad ha ka sngi ba ar, u Beasley u la ong ba kumba 2.5 million ngut ki briew ki don ha tmier jong ka jingïap thngan. Ngi kren shaphang ki briew kiba ïaid shisha sha ka bynta jong ka jingïap thngan lada ngim don hangtei ban ïarap ïa ki, u la ong da kaba bynrap ngi mad ïa ka jingtyrkhong ka bym ïahap la kumno kumno ruh bad kaei kaba ngi la ïohi mynta la slem. Ki jingeh jong ka Zimbabwe ki la nang jur haba ka er-langthari Idai ka la saw lyngba kane ka thaiñ kham mynshuwa ha une u snem. Ka erïong kaba jur bha, kaba la ktah bad syllad ruh ïa ki bynta jong ka Malawi bad Mozambique, ka la ktah ïa 570,000 ngut ki nong Zimbabwe bad pynlong ïa ki phew hajar ngut ban im khlem ïing khlem sem. Ha ka taiew ba la lah, u myntri pla pis a tyngka Mthuli Ncube, u la ong ba ka sorkar ka la pynbiang marbam sha ki 757,000 ki ïing naduh u kyllalyngkot, baroh lang ha ki jaka nongkyndong bad jaka sor. Ha ka sngi ba ar pat, u president Emmerson Mnangagwa, uba la shimti na u nongsynshar ba la slem bha, u Robert Mugabe, ha u naiwieng 2017, u la pynbna ïa kane ka jingtyrkhong slap kum ka jingjia ba shyrkhei ha ka ri baroh kawei. Ka UN ka la dep kyrpad ban ai jing ïarap $294 million na ka bynta ka Zimbabwe tangba ka ong mynta donkam ïa ka jingbei tyngka bad noh synñiang shuh s huh na ka daw ba ka jingktah jong ka jingtyrkhong s lap ka dang pur. Ki nong Zimbabwe kiba mad ïa ka jingkyrduh bam kaba jur bha. Un leit jngoh u Trump ïa ki jaka ba jia ki jingshah thombor suloi Washi ng ton: U Do nald Trump un leit jngoh ïa ki jaka ba la jia ki jingthombor naphang da ka suloi hapoh Ohio bad Texas hapdeng ki jingmaham ba u lah ban ym shah pdiang sngewbha satia. Ki jingthombor ha Dayton bad El Pas o ki la wanrah ïa ka jingïap jong ki 31 ngut ki briew. U president jong ka US u la kren pyrshah h alor ka jin gïap her jaidb y nriew b ad ka jingïashun hadien kine ki jin gjia jon g ki jing s iat naphang tangba u la shah kynnoh ba u dang don ïa kita kijuh ki jingsngew kiba u pyrshang ban pynrem. Ka longkmie congress na ka kynhun Democratic kaba mihkhmat ïa ka El Paso ka la ong ba ka lah ban ym ïakynduh ïa u, da kaba kyntu ïa u ba un sngewthuh ba ki kyntien jong u ki long ki bym pynsngewtynnad. Nga kyntait ban snohkti khlem ka jin gïakren shaphang ka jingktah kita ki kyn tiew sn gew p her jaidbynriew bad long nongshun jong u bad ki jingleh kiba la ktah ïa ka shnong ka thaw bad ka ri jon g ng i, ka Veron ica Es cobar ka la ong ha ka tweet. Ïa ka jingjia siat suloi ha El Paso la shim ba ka lah ban dei ka kam runar namar ka jingïashun. Kiba bun na kane ka nongbah ki long kiba la ithuh kum ki Hispanic ne ki briew ba hiar pateng na Spain lane ki Latino bad u suba la ngeit ba u dei u nongthoh ïa kawei ka kyrwoh ba la pynmih ha ka internet kaba ong kane ka jingthombor ka dei ka jubab halor ka jinghiar thma ki Hispanic ïa ka Texas. Kane ka kyrwoh ka pynkynmaw katto katne na ki ktien jong u pres ident US, ha kaba u Trump man la ka por u pyndonkam ïa ka kyntien hiar thma ban ñiew ïa ka jinglong jingman ha khappud US-Mexico. Ka Escobar kam dei tang ma ka kaba ai jingmut ba u Trump u lah ban mad ïa ka jingpdiang sngewbha kaba pjah ha El Paso. U Beto O Rourke, u trai shnong kane ka nongbah bad u nongïakhun na ka bynta ka kam p residen t jo ng ka Democratic, u la ong ba u Trump um don jaka hangne. Baroh ar ngut ma u bad ka Escobar ki la ong ba kin s him by nt a ha ka jingïalang kaba thmu ban leh burom ïa kito kiba la ïap bad ïaleh pyrshah ïa ka jingleh donbor ki dohlieh. Ha ka jingkren ha ka lah sngi u Blei, u Trump u la ong: da kawei ka sur, ka ri jong ngi ka dei ban pynrem ïa ka jingsngew pher jaidbynriew, ka jing pyrshah liang bad ka jinglong khlieh ki dohlieh. Kine ki jinglong ki dei ban shah jop, u la bynrap da kaba ong ka jingshun kam don jaka ha America. U la kyntu ban wanrah ïa ki jingpynthymmai ha ka jingaibor ban rah suloi, ka jingrai pyns hitom da ka jingïap ïa kito kiba donkti ha ki kam pynïap briew pathar. Tangba kane ka jingkren jong u ka la wanrah ïa ka jingpynrem namar ym shym la kren bniah shaphang ka jingteh lakam ïa ki suloi. Ha ka sien ba ar, pyni bor u president Kyrgyzstan ïa jingshah khynra Ki nongkyrshan jong u president barim ka Kyrgysztan kiba ïalehkmen hadien ka jingpynpulom ïa ka jingkhynra. Bishkek: Ki bor pahara jong ka Kyrgyzstan ki la pyrshang ha ka sien kaba ar ban kem ïa u president ba mynshuwa, u Almazbek Atambayev, hadien jong ka jingkhynra kaba baroh shimiet kaba la poi sha ka pud jong ka jingïap uwei u pulit. U Atambayev u la kyntait ban aiti ïalad e ha ki pulit n a ka bynta b an shah ky lli jin g kylli halo r ki jingsh ah kynnoh b amsap. Ki nongkyrshan jong u ki la kieng atiar na ka bynta ban ïad a ïa une u president ba myns huwa ha ka jingkhynra kaba nyngkong ha ka miet s ngi ba ar. Hynriew ngut ki shipai kiba la shah kem la pyllait noh kham mynshuwa ha ka sngi palei. Shen hadien, la mih ki khubor ba ka don ka jingsiat suloi bad bthei bom grenade ha ka ïing sah ha rudnong jong ka nongbah Bish kek. Ki lad p ath ai khubor kane ka dong ki ong ba ki s hipai ba kyrpang ki la pyndonkam da ka kali shipai thma ban tur lyngba ki khyrdop jong ka phyllaw bad ki shipai ki la pakhang lynti ïa ki surok ban leit sha ka jaka sah jo ng u Atambayev. Ïa ki nongthoh khubor la khanglad ban rung ha kane ka jaka. Ka jingkhy nra kaba ar ka dang s hu s dang, ka nongthaw aiñ Karam ushkina, ka paralok jong u Atambayev, u la ïathuh ha ka tnad pathai khub or. Ka la ong ba ki nongkyrshan jong u ki long kiba kloi ban ïada ïa u president ba mynshuwa haduh kaba kut. Ka la ong ba kumba 1,000 ngut ki briew ki la ïeng na baroh ar liang ha kane ka jingpyni bor, wat la kiwei kiwei ki tyllong khubor ki la ong ba ki don 1,000 ngut ki pulit bad tang khyndiat spah ng ut na ka liang jong u Atambayev. Une u pres ident ba myns huwa la ngeit ba u don hapoh kane ka jaka. U la thmu ban pynlong ïa ka jingïalang paidb ah ha ka s ngi palei, tangba u la pynsangeh noh ïa ka bad kyntu ïa ki nongkyrshan jong u ban ai jingïada ïa ka jaka s ah jong u. Ki bor sorkar ki kwah ïa u ba un shah kylli jingkylli h alor ki jingkynnoh bamsap, kiba u la kam ba ki dei ki buit saiñ pyrthei bad kiba la shu thaw da u paralok ba myns huwa jong u bad u nongshimti ïa ka jaka jong u, u Sooronbai Jeenbekov. U president Jeenbekov u la ong ba u Atambayev u la pynkheiñ jur ïa ka aiñ da kaba ïeng ban pyni da ka bor kaba tyngeh da kaba kieng atiar pyrs hah ïa ki pulit. U Jeenbekov u la pynkynmaw ïa ka ïing dorbar thaw aiñ, kaba la rai ban pyn treikam ïa ka state of emergency. Ka jingkhynra ka la NOTICE INVITING TENDERS FOR AUCTION OF THE FOLLOWING GOODS ON AS IS WHERE IS BASIS Sealed Tenders invited for the sale/auction of: - Description of goods sdang ha ka janmiet jong ka sngi balang. Ki video kiba la paw ki pyni ïa u Atambayev uba ïaid sawdong pylleiñ pylleiñ, da kaba kh ub lei kt i ïa ki nongkyrshan, haba kynsan la ïohs ngew ïa ka jingbthei ki ktang s uloi bad ka jingp het krad u paidbah. Katkum ka Kyrgys ztan national security committee (GKNB), ki s hipai kieng atiar ba kyrpang kiba rah tang da ki kuli jri ki dang pynlong ïa ka jingkhynra ba kyrpang ban kem ïa une u president barim ha ka sngi balang. Haba ki shipai ki la rung hapoh, ka GKNB ka la ong, ki nong kyrshan jong u Atambayev ki la siat kylla da ki kuli shisha. Tangba u Atambayev ula shim jingkit kh lieh halo r kan e ka jingïasiat, da kaba ong tang ma u u don ka suloi. Ka tnad ka koit ka khiah ka la ong ba 36 ngut ki briew ki la mynsaw ha kane ka jingkulmar ha ka shnong Koi Tas h, kynthup ïa katto katne ki dkhot ka tnad p ahara. Ki lad p ath ai khubor ki ong ba hynriew ngut kiwei pat ki shipai ki la shah kem ha ki nongbud jong u Atambayev s hen hadien ba la pynpulom ïa kane ka jingkhynra. Haba la poi ka miet, ki surok ban leit s ha phyllaw ki la shah pakhang lynti ha ki nong kyrshan jong u Atambayev katba ki kynhun pah ara ki dang ïalum biang hajan. Quantity Lot No. 1 IRON PATHI, ROD SPRING, LEAF SPRING etc. 106 Nos. Lot No. 2 TYRES 33 Nos. Lot No. 3 SOAPS Assorted Lot No. 4 MISCELLANEOUS GOODS Assorted Through auction in the O/o t he Commissioner of Customs (Prev), N.E.R., Shillong. Details can be seen in t he Departmental Notice Board or Department al Website cusshg@gmail.com For further information, Shri Rajesh Rai, Insp ector, Customs Hqrs., Disposal Unit, Shillong (Mobile No ) may be contacted during office hours. TENDER NOTICE FOR HIRING OF 2 (TWO) VEHICLES FROM TO Sealed Tenders are invited from the service providers of vehicles for hiring of 2 mid-size vehicles on monthly basis fo r the office of the Commissioner of Customs (Preventive), NER, 110, MG Road, Shillong on contract basis. The sealed tenders should be dropped in the tender box available in O/o the Commiss ioner of Customs (P), NER, 110 M.G. Road, Shillong between 1100 hrs to 1700 hrs on all working days. THE LAST DATE FOR SUBMISSION OF TENDER IS TILL 12:00 HRS. Details of the Tender are published in the official web site llongcustoms.gov.in AUCTION SALE 1. TATA SUMO ML05-J ALTO K-10 ML TATA NANO ML Interested Bidders can bid their Quotations in sealed envelopes mentioning the details of the car and mobile no. on the sealed envelope at the Regional Office-I of Meghalaya Rural Bank, MTC building, Police Bazaar. Last date for submission of the quotations will be on the 20th August 2019 upto 3 p.m. and the quotations will be opened on the same day at 4 p.m. For an y in format io n o r queries pls con t act Mo b: no.(a) (b) or log in to the bank website U President Donald Trump uba dang kren ha ka jingïalang.

5 SLA 4 MAWPHOR 09 TARIK NAILAR ( AUGUST), 2019 Ka tip kur tip parakha Vol XXX (30) No Tarik Nailar (Aug) 2019 Ym slem ban ai jingsneng ka mariang ïa u bynriew... K a Jylla Meghalaya ha ki khyndiat phew snem mynshwa ka don ïa ka mariang kaba itynnad tam ha ka ri bad lah ban ong ha ka pyrthei hi baroh kawei namar ka don ïa ki kshaid ba noh rymphum, ki dieng ki siej, ki syntiew ki skud, ki lum ki wah ne wat ha ki sim ki doh bad ki jingthaw ba lai phew jait kiba dang pynmih ïa ki sur ba syiang ban pyn pyngad ïa ka jabieng jong u khun bynriew haba u iaid kai pyngad dang step phyrngab ne janmiet ryngkat ka lyer kaba pyngad hir hir na ka jingdon ki dieng ki siej. Pynban la ïohi ba katba nang iaid ki snem ka jinglip rong ka mariang ruh ka nangjur nang jur bad don ki jaka jaka ba ha ki jaka ba ju noh rymphum da ki kshaid mynta pat la mih sa tang ki maw tyrkhong, bad ki jaka ba rben bha khlaw mynshwa mynta la mih sa da ki karkhana ne ki lum tyrkhong bad jot rathai tang na ka daw ka jingkhwan mynto i, ka jing rhah spah bad ka jingbym pyrkhat shuh wat ïa ka lawei jong ki khun ki kti. Nalor kata, ngi lah ruh ban ong ba kane ka pateng mynta kadei ka pateng kaba bamduh ïa ki jingdon jingem ha ka mei mariang. Ngi thung jingthung bad pyndonkam ki dawai ba pynlong bih ïa ki jingthung bad ka mariang. Ki dawai ba ngi bret ha ki lyngkha bad ki wah ki ktah ym tang ïa ki jingthung hynrei ïa ki briew, ki mrad ki mreng, bad ki s im ki doh kiba pyndonkam ïa ki jingthung bad dih ïa ka um. Haba phai pat halor ka jingp om ïa ki dieng ki siej wat ki tymmen hyndai ruh ki tip ba ka jings yllen ki khlaw ki btap ka pynduna ïa ka jingmih ka lyer khuid bad pynroi ïa ka lyer jakhlia. Hynrei ki briew mynta wat la kidei kiba la pule bad tip khambh a shaphang ka lyer khuid bad lyer jaboh hynrei dei ma ki hi khamtam kiba don ha ka bor kiba lilam ïa kitei baroh namar ka jingmyntoi. Ki briew mynta ki bret ki ñiut ki ñier ha ki lum ki wah bad pynjakhlia bad pynjot ïa ka mei mariang khlem da salia shuh tangba la lait na tyngkong iing la jon g. Ka jingt ihlut ïa ki marpoh khyndew, ka jing pom ïa ki dieng ki siej ka pynlyngkhuid ïa ka mei mariang katba nang iaid ka por tang na ka daw ka jingrhah spah ym dei eh namar ka jing donkam ba kyrkieh ha ka jingim jong ki. Ka jingjulor ka mei mariang nyngkong eh ka dei ban leit sha ki khlieh nong s ynshar shnong kiba long ki bor bahakhlieh duh ban buh ïa ki jingmana bad ki adong kiba tyngeh bha ïa kito kiba pynjulor ïa ka mariang. Kaba ar pat ka leit ruh sha ki bor ba kham hakhlieh kum ki Autonomous District Council bad wat ka tnad Fores t jong ka sorkar jylla kaba ym shym la lah ban shim ïa ka jingkitkhlieh n e khan glad haba don kino kino ki karkhana rit ne karkhana heh kiba kwah ban wan seng kam ha kane ka jylla da kaba ïoh ïa ka jingbit ban pynieng ïa ki mas hin bad ki jingtei baheh baheh ha ki jaka khlaw. Ka jingailad palat da ki Autonomous District Council lyngba ki NOC bad ruh ki tnad ba dei peit na ka sorkar jylla ki la nang pyntlot bor ruh ïa ki shnong ban ia khun t yngeh ïa kitei ki karkhana kiba tang ha ki khyndiat snem ki la pynring tyrkhong lut ïa ka mei mariang kaba la buh bad s umar da ki mei tymmen pa tymmen da ki s pah snem. Ki sorkar ki leit bad ki wan ha kine ki bun phew snem hynrei ym don jingkylla ei ei lait noh tang ha ka iaknieh s huki. Baroh ki nongïalam kim don por ban pyrkhat ne kim don satïa kata ka jingïohi jngai ban ri ban sumar ïa ka Mariang bad ka Mei Ramew, haduh ban da jot ka pyrthei ka mariang haduh katne. Kam don satïa kano kano ka jingtyngkai bad byrtia ïa ka spah jong ka Mariang bad ym don ruh satia ïa ki aiñ ki kanun kiba biang ban pyrkhing ïa ka jingpyndonkam ïa ka spah jong ka Mariang. Kaba mih na kane ka long ka jingsympat ka Mei Mariang ïa u khun bynriew kadei lyngba ka jing pynkyrduh um haduh ban da soh sat bad na ka daw jong ka jingduna um, ym lah ruh ban pyntrei kam ïa ki kor ki bor ban pynmih ïa ka ding ilektrik. Kumta ka mih sa ka jingeh kaba khraw ban ïoh ïa ka ding ilektrik kaba biang bad la hap ban pynlip noh da ki bun kynta ïa ka ding ilektrik hapoh sor Shillong bad ruh kiwei kiwei ki bynta jong ka jylla. Kumta ka long ka jing duh nong kaba khraw ïa u shnong u thaw bad pynthut ïa ki jingtrei jingktah bad ki kam ki jam kiba pher ba pher. Ka jingtih pathar bad lymmuh ïa ki mar poh khyndew ruh ka long ka daw bah kaba wanrah ïa ka jingkyrduh um bad ha kajuh ka por kaba pynlong bih ïa ki um ki wah, haduh ban da ïap duh ki dohkha ki dohpnat bad ba ym long shuh satia ban dih ïa ka um kaba la long bih kaba don khamtam hajan ki par dewiong bad ki pat bad karkhana mawshun bad dewbilat. Ka jingmih jo ng ka National Green Trib unal ban tuklar khyndiat ka la wanrah bian g ka jingkyrmen ba kan wanrah ïa ki jingky lla ha ka mei mariang khamtam eh ha kito ki jaka ba tei ïa ki karkhana ha jan ki wah bad ki tyllong um kynthup ïa ka jingbret pathar ïa ki jaboh jabaiñ kum ha ki bynta jong ka Ums hyrpi bad Wahumkhrah. Ki don ki bynta ba dei ban ïaroh ïa ka Tribunal namar ka pynkyndit bynriew ba ngim dei satia ban shu leh trai lut ïa kiei kiba don ha ka mei ramew tan g ha kane ka pateng kaba mynt a khlem da pyrkhat shuh ïa ka lawei jong ki khun ki kti, ki pyrsa ki para la ki lah neem ban bteng ïa ka jingim ha kane ka sla pyrthei tang ha ka dew tyrkhong kaba ym don shuh ka lyer kaba khuid, ka um kaba khuid bad wat ka rukom im kaba khuid. Ha kylleng la kylleng ki shnong bad ki jaka ha ka Ri Khasi jong ngi ha ka longkur longjait kaba ngi don. Naduh mynno mynno ka la ju don hi ka jingïañiew ka jingïakheiñ kaba kum kane bad kaba la nang ïai pynkyndit bynriew ruh ban nangïai kham pynjan ïa ka jingïalong parakur khamtam haba ka jaidbynriew ka la nang kham ïar katba nangmih ki sngi ki por. Ngim kham bna koit ba kiwei ki jaidbynriew kin kheiñ kur kin kheiñ jait kum ma ngi. Bad ka daw ka long ba ka jingai jait jong ngi na ki kmie ka pynlong ïa ngi ban long kyrpang kumne kaba ngi long haduh mynta. Kumta haba kane ka pynlong ïa ngi kumne, ngin ïai pynskhem ngin ïai tehsong khnang ba ka jaidbynriew jong ngi kan ïai long shi tylli ha ki por baroh. Ha ka longkur longjait ka jaidbynriew jong ngi, ki don ki longkur kiba heh paid, ki don ruh ki kur kiba rit paid. Hynrei la heh paid ne rit paid ruh kam pher tangba ka jingtehsong ka dei ban long kaba biang bad ka bym bakla bad ba dei ban da tip thikna bha la ki thning longkur longjait. Kawei ka nongrim jong ka jingtipkur tip jait ka dei ban sdang na ka ïing na la tynrai, na ka kur na ka kpoh bad kam dei ban shu kheiñ ban shu kynthup pathar na katba lap; khnang ba kaei kaei kaba ngi kheiñ ngi lah kan long kaba janai kat kumba ka long kumta. Ka long kaba sngewtynnad ban ïohi ha ki kotkhubor ba ki don ki kynhun seng kiba ïasaid ban pynlong aiñ ha kaba teh song ïa ki longkur longjait k hnang ban pynskhem ha kaba pynneh pynsah ïa ka jaidbynriew. Halor kane la sngewdei ban pashat jingmut ba haba ngi leh ïa kata dei ban da khmih pynshong nongrim bniah bha ba ïoh ki khar ki kling kiba shim jait Khasi kin leh tam pynban ïa kiba don ha ka tynrai. Namarba ki Longshuwa ki pynneh pynsah ïa la ka longkur longjait ha u mawblei mawniam kaba ki Longdien watla kim tip shuh ïa la ka niam ka rukom ne watla ki la kylla noh na ka niam tynrai ruh kim ju kheiñ thala pathar ïa kata. Hynrei ki bym don ïa ka tynrai kaba kum kata, ha ki, 7 Skum 7 Trep dei ki Khasi nylla Nangta kawei pat ka pharshi jong ki Philosopher Khasi ïa ka jingwan ki dkhar ki kling dei u Sier Lapalang nangta katba nang jam sha khmat, la ha ka liang ka shakri Blei, ka tipbriew tipblei, ka kheiñ kut kheiñ kha ka rukom bat khyndew, ngi ïohi shai kdar ba ngi long ki trai ym ki mynder namar ngim shym pan kylliang nangno nangno ruh, hynrei ka hukum ka sam ïa ngi ïa kane. Ko para kur para kha bad kynthei bad shynrang hato ngin pynduh noh ïa kane ka jinghikai u barim, ban long trai, bad ban ïabud noh ïa noh ïa ki riti pan kylliang. Haba ïa pyrkhat sani bha ïa kata. Da ki spah bad hajar ki nongthoh kot, ki pynpaw ha la ka jingstad pan kylliang ban pynthoh bria ïa kane ka jaidbynriew ha ka liang ka pyrkhat ka pyrdaiñ lada dei ka doctrine ba kynja niam ne ka kynja pyrthei. Teng teng ki jingtynrong diengthang lem ïa kaba kiwei ki thang ka thohbria ka jingmut jingpyrkhat, bad bret noh ïa ka tynrai, thep ïa kaba thymmai, hangne ka pynkylla mynder ha la ri. Ban pynkylla mynder ïa ka jingmut jong u 7 Trep, dei ki jingthoh pankylliang namar ban wad ïa u sai siej ban siat sha jngai, phewse u dkut bad u khnam u siat ïa la ki jong ki sla jat. Ki khana biria kim dei u budlum, hynrei haba ngi khot ne kren ïa la ka jong ka jaidbynriew ngi dei ban sngewthuh ba u dei u budlum la jong hi. U budlum jong u 7 Skum 7 Trep, u don ka jingsdang ha kaba u la ïakhlad bad u 16 skum 16 trep na bneng, bad u kut ha kaba u la synshar ha kine ki lum Khasi ba ieit, shaduh ki ri dkhar, une u 7 Skum 7 Trep u la nangstad naduh dang sdang lehse u nang kham stad Jingpynshai U Bah Libikos Rynjah Sordar Shnong Tanglei u pynshai halor ka khubor ba la mih ha ka Ka Kot Khubor Khasi kaba 5 tarik August Kaba ong shah pynap tari 2 ngut shi kmie shi khun. Tang ban ïoh pynbudnam sniew ïa u Bah Libikos Rynjah Sordar Shnong Tanglei pynmih khubor lamler da ki riew shim kabu. U Bah Libikos Rynjah Sordar Shnong Tanglei u ïathuh sngewkyndit ban ïohi ïa ka kot khubor ba lamler ba la mih ha ka 5 tarik u August,2019 kaba ong Shah pynap tari 2 ngut shikmie shikhun. Ha ka jingïadei bad katei ka Kotkhubor u Bah Libikos u don ban pynshai kum:- Hadien ba la don ka jingpynpra dusmon ki briew ba na Shnong Umsning ïa 9 tylli ki ïing ha shnong Tanglei la don ka jingpahara ki bor Police tat haduh mynta, te namar ba kim ïoh lad shuh ban pynmih ki jingkulmar, ki sa pynmih sa kaba kum kane ka khubor sniew bad kaba lamler haduh katta katta tang ban pyni pyrthei bad kynnoh nongleh kam runar ïa u Sordar Tanglei da kaba ka kam, la jia ha ka por 10 baje por miet ka 22 tarik July,2019. Ka jingpynshai na ka liang u Bah Libikos Sordar Shnong Tanglei halor ka jingshisha ba ha ka miet 22 tarik July,2019 u Sordar Tanglei lem bad ki riew rangbah na Shnong Tanglei ngi dang mih na ka jaka ap pahara ki Police ha ka jaka ba don jingshah pynjot dusmon, ka ïing u Sordar ruh ym man sah briew shuh te u Sordar lem bad ki riew rangbah kiba la ïashongkai shiphang ha ka ïing jong u kaba la shah pynpra te shwa ban leit thiah noh sha ka ïing basa ba la sah shipor u la shim noh ïa ka tyndong nar sliew ding ban rah sha ka jaka sah, pynban khlem poi pyrkhat kawei ka kali Mahindra Pick up jong u Bah Kre Suting ba sah ha shnong Syniasya ka la rung sha ka surok shnong Tanglei ngim K. Diengdoh lada ki leh kumno kumno ki lah ban sngew ba kam lei lei, tip ïa kata. Ha ka tipkur, tip jait kynja ka la shu biang ban ïa ai pashat jingmut salonsar ïa baroh khamtam ha kine ki por kiba mynta. Bad kata ka long ka jingkheiñ tip kha bad ka jingkheiñ para kha. Ki Riewtymmen Longshuwa ki ong ba ym ju lah ban dkhat jubor ïa u Saisohpet-kha, kaba kdew ïa ka jingïalong shi parakha. Bad ïa kane kito kiba kheiñ ïa ka tynrai ha la longrynïeng ha ka jaidbynriew Khasi ki tip bha. Hynrei kaba ishem shitom ka long ban pynsngewthuh ïa kata ha kane ka pateng bynriew kaba mynta. Ha ngi ki Khasi ha shuwa ban ïakren ïa ka jaidbynriew, ki kham kren shuwa ïa ka Longïing Khasi ha shuwa ban ïakren ïa ka jaidbynriew jong ngi. Bad haba kren ïa ka longïing longsem, kaba kham long nongrim shuh shuh ka dei ka jinglong kyntang ha ka longkha longman, bad ha ka shongkha shongman. Lada lait nangta kam don jingmut ban ïakren jaidbynriew. Kum ban shu kdat khyndiat, kam don jingmut bad kam don jingmyntoi ban kren ieid jaidbynriew tang na ka bynta ki shuki saiñ pyrthei lada ka jingieit ïa ka thymmei longïing longsem kam don. Kaba mut wat tang ïalade ruh ym tip ban ieit. Ngi ki briew baroh ngi long kumta. Ngi ieit ïa ka spah wat ban ïalade ruh. Haba beh ïa ka bamsap ym ju kheiñ ïa ka bampong, hynrei kynmaw ka ktien Khasi ka ong- Bamsap -Bampong. Haba phai biang sha ka kheiñ kur parakha, kane ka long ka bynta kaba donkam bha ban pynneh pynsah namar kane ruh ka don ka bynta kaba khraw ha kaba teh song ïa ka jaidbynriew. Ha ka longkur longjait don ki kur kiba don bun ki kyrteng bad kiba ïa tip biang biang ba ïa long shikur ban ïa ngi mynta namar u Kynrad hi uba la hikai ïa u. Ki Longshuwa ki ju ïathuhkhana shaphang uta u Syiem Jyrngam uba don ki shkor bahah u siang thiah kawei u kup pat da kawei une u dei u nongshna nar ba paw eh. U ong To tip ko khun katba dang don u Maweit nar, kata ka dei ka hima jong nga bad u 7 Trep. Shisha ngin shem ha ri Khasi Jaiñtia jyllei u Maweitnar ha man la ki jaka, ka la pynshisha ïa kata ka jingstad hyndai, kiba dei ki 7 Skum 7 Trep. Naduh ki por hyndai u 7 Skum 7 Trep u la don ïa ka ïathied ïa pet lada ïa u nar, ka ksiar, ka rupa, ka jaka puta, da kaba shu ïapeiñ. Kane ka rukom ïa peiñ ym dei da ka pisa hynrei da ki mar haba ki ïa peiñ khyndew ki ju ïa ong shi snieh ne ar snieh masi, katkum kaba shah, ha ngi lehse ngi lyngngoh kata ka snieh masi, hynrei mynhyndai u tip ban thaw ïa kata, ka mut aïu ïa ki. Namarkata kata haba nga thoh shaphang kane, ka subject 7 Skum 7 Trep, nga da don ka jingngeit ba skhem, ban long thylli khlem pynlyngngoh ïano ïano, ne pynthut noh ïa ka bor pyrkhat jongno jongno. Haba nga sngew ba u dei u budlum la jong, namar haba kren shaphang u 7 Skum 7 Trep, ngam kwah lada kynthei ne shynrang ban sngew nongwei ha la ka ri. Bad ngam kwah hi ruh ban klun ïa ki bym dei ki 7 Trep nylla, ba kin ksoh bad ong ba ngi ruh ngi dei ki 7 Trep. Lada u Nepali,u Bihari,China, Japan,Mizo bad kiwei kiwei, kin ong lem ba ngi ruh ngi dei ki 7 Trep, namar ngi la sakma ha ka Indus Civilisation jong ka history India ne KA SUR U PAIDBAH tip ka donkam aïu, hynrei hangta don kata ka kynthei kaba la tip kyrteng ka Shliek Mukhim ba na Shnong Umsning kaba la shu wan shna ïing be aiñ ha kata hi ka jaka ka shna tang da ka ïing ba malu mala bad khlem shong briew bad ka jingshna ïa ka ïing ka long tang ka plan ban wan thaw jingïakajia bad shwa ban shna ïa kata ka ïing ka khlem ïoh jingbit na ki Basan Raid Mawshai kumba la bthah da ka hukum u Syiem ka Hima Khyrim kaba dated 19th May,2011 kaba ong kino kino kiba mut shna ïing shna sem ha katei ka jaka dei ban da ïoh jingbit na ki Basan Raid Mawshai te ha kata ka khyllipmat ba ïakynduh ïa kata ka kali ryngkhat ryngkhat kata ka briew ka bynthiew ryngkat ki ktien khlem akor pyrshah ïa u Sordar Shnong Tanglei katba dang ïaid lynti lem bad kiwei pat ki riew rangbah ba na Shnong Tanglei da kaba ong ruh artad phuit u nongpynjot ïing da kaba kynnoh ba u pynjot ïa kata ka ïing jong ka ka jingkynnoh ka bym don nongrim haei haei ruh, u Sordar um lah ban shu sngap u ong pat pha wat kren stad u ong mynno pha shem? U khlem rah hi ruh kano kano ka tiar pynmynsaw lait tang kata ka tyndong sliewding bad u khlem leh ei ei hi ruh pyrshah ïa ka, ha kata ka por u Sordar u don lang bad bun kiwei pat ki para nongshong shnong kiba la leit phai noh sha la ïing la jong kata ruh ka jingïakynduh ka dei ka por 11 baje por miet ym dei 10 baje p.m kumba la mih khubor. Na ka bynta kata ka jingkynnoh ka la leit ai ujor sha ki pulit da ka ejahar,ki pulit ki la khor pynïakynduh ha Madanrting Police Station ha ka , na ka liang u Bah Libikos u la ïathuh tang katkum ba long bad la synran lang ïa u da bun ngut ba na Tanglei ban sakhi ïa ka jingshisha. Shuh shuh na ka liang ki pulit ki la bthah ba naduh ka por 10 baje por miet ki nong Tanglei kim dei shuh ban leit rung shuh sha Shnong Umsning, kumjuh ruh ki nong Umsning kim dei shuh ban leit rung sha shnong Tanglei la bthah ïa kane ha ka miet 15th July, 2019 ka sngi kaba jia ka jingwan pynjot dusmon, pynban haduh watla ki bun ki kyrteng. Bad ka thymmei jong kata ka rukom kheiñ kur ka dei namar ba ki tip ba ïamih na kajuh ka Mei ka Iaw. Hynrei ngi ki khasi ngim pynkut tang hangta. Ka don ruh ka jingkheiñ kaba kordor bad kaba kyrpang na u Kpa. Bad la ju kheiñ ba ka long sangïap sangim ban ïashongkha shongkurim shiparakpa. Bad ka rukom kheiñ hangne ka kham khia shibun namar ba kiba kha na ki shipara-kpa kim ïadei shikur na kajuh ka jait. Bad ïa kane ym dei ban kheiñ sting namar ba ka ktah ïa ka bha ka miat jong ka jaidbynriew. Haba ong kumne kam mut ban ïa kylla jait kpa, hynrei ka jingmut ka long ba dei ban don ka jingïatip ka jingïawad parakha ban lait na ka sang ka ma bad ban nangtei pynbha shuh shuh ïa ka jaidbynriew. Ki don ki shnong kiba haba ki ïa don lang shiparakha ha kajuh ka shnong, ki dang ïa kheiñ ïajan para ma ki, hynrei ki don pat kiba kheiñ jngai noh ïa ki bym ïa don lang ha shnong. Bad dei ruh ban kheiñ bha khlem bakla ba kiba shipara bad ki kpa ki ju mih ban leit pynkha pynman sha kiwei pat ki jaka shabar na la shnong. Bad na kata ka daw kane ruh ka long ka kam kaba ïar kaba khraw ba dei ban ïatip ban ïawad, khnang ban long ka bha ka miat ïa ka jaidbynriew. Ngim dei ban kren pynsah dien ba ka jingïakheiñ kaba kum kata kan long tang para ba ïadon ha shnong. Te toi, pynban ha shnong watla ym da ïa wad shuh ruh la kham suk namar ba lah ïa tip. Hynrei kaba donkam ïa ka pateng ka long ban kham ïawad ïa ithuh ïa kiba kham sah jngai na la shnong I Pa. Dei ban kham ïa pyrkhat bad leh shitom khyndiat ha kaba ïadei bad kane khnang ba kan ïada na ka bynta ka bha ka miat ha ka jingïadei jong ka pateng long bynriew. Ka jingïadei shiparakha ka long kyrpang kham khia, namar watla y m da k dew s hibun ruh baroh ngi ïasngewthuh kumno kan jia lada ngi bakla ha kane ka bynta. Ka long kaba donkam ha ka jaidbynriew ban ym lyndet ha kaba ïadei bad kane. C. Jyrwa ba ngi la wir naduh ka por jong u Babel jong ka Bible, ba ngi la shong shata shata. Haba nga thoh ïa kane nga da kham thew kyrpang eh tang ïa u 7 Skum 7 Trep nylla, uba wan na bneng sha kine ki lum Khasi Jaiñtia, ban long trai, long kynrad ha ka ym ban pynlong mynder. Da ka jingngeit ba u budlum ba dei hok, um sngew trai sngewieit, sngewshngaiñ ym sngew nongwei ha la ri, namar haba ngi bud ngin bud la ka jong ka doctrine tynrai. Haba nga kren doctrine, ngam da thew eh tang ïa ki kam ba kynja niam, hynrei nga thew kham kongsan eh ïa ki riti dustur ba ngi la don, kaba dei u Klongsnam jong ngi, kaba la pynngeit ïa ngi triang ba ngi dei kiba la shah thaw hi na u Kynrad sha kine ki lum Khasi. Hato don riti kiwei pat kumba don ma ngi ki Khasi kiba dei ki khunki 7 Trep. Naduh ka bat khyndew ban long trai lut ïa ka, ka rukom don ki law kyntang, ka riam ka beit. Hato don mo kiba ngeit ba u syiar u dei u kit u bah khala, naduh ka durbar blei ba nyngkong. Lehse kin don ki jingïasyiem hangne hangtai hynrei shibun pat ki jingïapher namar ïa ka long briew bad kynthei bad shynrang U Blei u la thaw lypa ha la ka jaidbynriew jait bynriew, ha la ka jong ka jong ka ri, ha la ka jong ka jong ka jingstad. Kumta ïa ngi ruh ym ba ngi dei ki wan wir hynrei ki trai ri trai jaka, ba la sam bynta hi da U Nongbuh Nongthaw ha pyrthei, ka mut hangne hi. La Kut... ka por 11baje por miet 22nd July, 2019 ka la wan rung sha shnong Tanglei kata ka briew kaba don kti ruh ha kaba leit pynpra dusmon ïa ki 9 tylli ki ïingshong briew jong ki nong Tanglei. Kane ka jingpynshai ka long ban tip ïa ka jingshisha jong ka jingjia. Bah Lebikos Rynjah Sordar Shnong Tanglei. Ka Congress party kam lah ban duh bor Ka bor, ka power mynta, Politically, ka don ha ka BJP, ka National Party-33 na ka Total 554, ki MP ha Parliament. Ka Congress, ong ka Sonia Gandhi ka kiew na ka 44 sha ka 52 ha ka Ka AICC ha India, ka Priyanka, ka para u Rahul Gandhi ka ïa shah ïa u Rahul uba la kwah ban ieh noh na ka kam President ka AICC (India). Ryngkat bad u Rahul Gandhi, resign sa 200 ngut ki nongïalam ka Congress ha ki State bapher bapher. U President ka BJP ruh un ieh noh na ka kam President jong ka BJP namar u la long u Home Minister ka Indian ha ka jaka u Amit Shah yn jied President ka BJP hapoh 3 bnai. Ha ka jaka u Rahul Gandhi Prez ka AICC, mano ban wan long Prez ka AICC ha India?. Ha Maharashtra nongïalam ka Congress u la leit ïasoh Shiv Sena bad kumba 8 ngut ki Congress MLA ki la ieh noh kam bad leit ïasoh BJP. Ka Congress party ka la nanghiar- nanghiar ha kylleng ka ri India. Ka State election ha Maharashtra sa lai bnai naduh mynta. Ki Ruling Party ha Maharashtra -BJP +Shiv Sena ka Congress ha ka liang pyrshah. Ka Congress party ka la duh bor ha NE India, ym kumba ka khlaiñ bha bad synshar kum mynshuwa. Kumba ka long mynta ym don CM Congress ha baroh 8 tylli ki State ha NE India. Ka Congress Party kan sa shimti ïa ka jingsynshar ha Meghalaya ha ka por kaba biang -ong u Mukul Sangma mynta u bnai. Kynsai M.Khonglah.

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (i) PART II Section 3 Sub-section (i) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 816] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (i) PART II Section 3 Sub-section (i) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 240] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ - English & Hindi (Scroll Down for Hindi) The counseling is st

Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ - English & Hindi (Scroll Down for Hindi) The counseling is st Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ - English & Hindi (Scroll Down for Hindi) The counseling is strictly for those applicants whose names appear in the

अधिक जानकारी

Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ English FOURTH LIST The counseling is strictly for those appli

Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ English FOURTH LIST The counseling is strictly for those appli Delhi School of Journalism University of Delhi Counseling Schedule for Admission to DSJ English FOURTH LIST The counseling is strictly for those applicants whose names appear in the Entrance Result List.

अधिक जानकारी

MergedFile

MergedFile A GOVERNMENT RECOGNISED MINORITY INSTITUTION Dated: 19-07-2019 ADMISSION NOTICE The selected candidates of U.G. Part I (B.A. I, B.Sc. (Bio.) I, B.Sc. (Maths) I & B.Com. I) in First list are informed that

अधिक जानकारी

PowerPoint Presentation

PowerPoint Presentation Part 5( Article 52-151) Parliament Parliament consists of the President of India, Lok Sabha and Rajya Sabha. Normally, three Sessions of Parliament are held in a year: (i) Budget Session (February-May)

अधिक जानकारी

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (ii) PART II Section 3 Sub-section (ii) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 1314] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (ii) PART II Section 3 Sub-section (ii) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 5005] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

उ तर द श श सन क म क अन भ ग-1 स य -1/2016/13/2/1997-क लखनऊ :: दन क 17 फरवर, 2016 अ धस चन क ण स वध न क अन छ द, 309 क पर त क र द त श क य ग करक, र

उ तर द श श सन क म क अन भ ग-1 स य -1/2016/13/2/1997-क लखनऊ :: दन क 17 फरवर, 2016 अ धस चन क ण स वध न क अन छ द, 309 क पर त क र द त श क य ग करक, र उ तर द श श सन क म क अन भ ग-1 स य -1/2016/13/2/1997-क -1-2016 लखनऊ :: दन क 17 फरवर, 2016 अ धस चन क ण स वध न क अन छ द, 309 क पर त क र द त श क य ग करक, र यप ल, ''उ तर द श सरक र स वक प रव नयम वल, 2013'' म

अधिक जानकारी

jftlvªh laö REGD. NO. D. L /99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (ii) PART II Section 3 Sub-section (ii) izkf/dkj ls

jftlvªh laö REGD. NO. D. L /99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (ii) PART II Section 3 Sub-section (ii) izkf/dkj ls jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (ii) PART II Section 3 Sub-section (ii) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 2930] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

PowerPoint Presentation

PowerPoint Presentation The Vice-President Of India (Articles 63-73) Part V of the Constitution of India under Chapter I (Executive) discusses about the office of the Vice-President of India. The Vice-President of India is the

अधिक जानकारी

र ष ट र य फ शन ट क न ल ज स स थ न, भ प ल {वस र म र लय, भ रत सरक र} ननफ ट प रभ ग, म. प र. भ ज म क त ववश वववध लय पररसर, क ल र र ड, भ प ल (म.प र.)

र ष ट र य फ शन ट क न ल ज स स थ न, भ प ल {वस र म र लय, भ रत सरक र} ननफ ट प रभ ग, म. प र. भ ज म क त ववश वववध लय पररसर, क ल र र ड, भ प ल (म.प र.) र ष ट र य फ शन ट क न ल ज स स थ न, भ प ल {वस र म र लय, भ रत सरक र} ननफ ट प रभ ग, म. प र. भ ज म क त ववश वववध लय पररसर, क ल र र ड, भ प ल-462016 (म.प र.) द रभ ष 2493385/3736/3667 व बस ईट:www.nift.ac.in/bhopal

अधिक जानकारी

Restitution Program: Information for Offenders Brochure - Chinese

Restitution Program: Information for Offenders Brochure - Chinese क षत प र प र ग र म: अपरर धक र त ओ क ल ए जर नकर र RESTITUTION PROGRAM: Information for Offenders [Hindi] यद आप पर क स क षत प र ऑर डर (Restitution Order) क प स क द नदर र ह, र सहर र र उपलब ध ह क षत प र क

अधिक जानकारी

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi-[k.m (i) PART II Section 3 Sub-section (i) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 428] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

Microsoft Word - 229gi

Microsoft Word - 229gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (i) PART II Section 3 Sub-section (i) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 33] ubz fnyyh] 'kqøokj]

अधिक जानकारी

Restitution Program: Information for Victims Brochure - Hindi

Restitution Program: Information for Victims Brochure - Hindi क षत प र प र ग र म: प ड र क ल ए जर नकर र RESTITUTION PROGRAM: Information for Victims [Hindi] यद आप भ ग र न न क यर गयर क षत प र ऑर डर (Restitution Order) ल न कर प यर स कर रह ह, र सहर य र उपलब ध ह र स ट

अधिक जानकारी

ISSN: स ह य स हत Available at Volume 01 Issue 0 May 2015 ह द क वतर न क प रवतर न एम.आर.अय गर (

ISSN: स ह य स हत Available at   Volume 01 Issue 0 May 2015 ह द क वतर न क प रवतर न एम.आर.अय गर ( ह द क वतर न क प रवतर न एम.आर.अय गर (http://www.hindikunj.com/2014/12/the-spelling-of-hindi.html) आज क ह द वणर म ल न न न स र ह. चत र -1 इन वणर म ल ओ म अ,आ,ओ,औ,अ,अ,ख,छ,ण,ध,भ अक षर पर ग र क जए, आज इ ह उस

अधिक जानकारी

Microsoft Word gi

Microsoft Word gi jftlvªh laö Mhö,yö&33004@99 REGD. NO. D. L.-33004/99 vlk/kj.k EXTRAORDINARY Hkkx II [k.m 3 mi&[k.m (i) PART II Section 3 Sub-section (i) izkf/dkj ls izdkf'kr PUBLISHED BY AUTHORITY la- 597] ubz fnyyh]

अधिक जानकारी

TENDER NOTICE

TENDER NOTICE ANNEXURE - III TENDER NOTICE NO: GLK/TE16/071, Dated : 7.06.16. PRE-QUALIFICATION BID 1.0 PARTICULARS OF COMPANY : 1.1 Type of company : (Partnership / Private Ltd. / Public Ltd. Please enclose certificate

अधिक जानकारी

April- May Unit I : Unit II: Grammar: July- August Unit III: Unit IV: Grammar: MONTHWISE SYLLABUS ( ) SUBJECT: ENGLISH CLASS: III Good Morning

April- May Unit I : Unit II: Grammar: July- August Unit III: Unit IV: Grammar: MONTHWISE SYLLABUS ( ) SUBJECT: ENGLISH CLASS: III Good Morning April- May Unit I : Unit II: July- August Unit III: Unit IV: MONTHWISE SYLLABUS (2016-2017) SUBJECT: ENGLISH CLASS: III Good Morning (Poem) The Magic Garden Bird Talk (Poem) Nina and the Baby Sparrows

अधिक जानकारी

11_0549_02_2017_ indd

11_0549_02_2017_ indd Cambridge International Examinations Cambridge International General Certificate of Secondary Education *6695939798* HINDI AS A SECOND LANGUAGE 0549/02 Paper 2 Listening October/November 2017 Approx. 35

अधिक जानकारी

Hospital/Clinic अस पत ल/क ल न क Aberdeen Jockey Club General Out-patient Clinic अब र ड ज क क लब ज रल आउट-प र ट क ल न क Address पत 10 Aberdeen Reservoi

Hospital/Clinic अस पत ल/क ल न क Aberdeen Jockey Club General Out-patient Clinic अब र ड ज क क लब ज रल आउट-प र ट क ल न क Address पत 10 Aberdeen Reservoi Aberdeen Jockey Club General Out-patient Clinic अब र ड ज क क लब ज रल आउट-प र ट क ल न क 10 Aberdeen Reservoir Road, Aberdeen 10 अब र ड र ज र व शर र र ड, अब र ड 2555 0381 / 2555 0382 ब कक ग : 3543 5011 द

अधिक जानकारी