सर व स वठ खग लश वस त र - एक स र व त व कसन व ल खन नवन र म त लनन ग फ उ ड शन ट म आयस नवर नजर य म ह म स ठ व ज न प रस रचय मदत न 1

प्रतिलिपि

1 सर व स वठ खग लश वस त र - एक स र व त व कसन व ल खन नवन र म त लनन ग फ उ ड शन ट म आयस नवर नजर य म ह म स ठ व ज न प रस रचय मदत न 1

2 सव स ठ खग लश स त र - एक स र व त व न नफ श क षण क क म स ठ ह प स तक जस च तस भ ष तर त, प रक वश त, व तर त करण च हक क क ण ह व यक त / स स ल द ण य त य त आह. य चप रक रच क प ल फ ट स चन सह त क ल प ह ज. म ळ क म च न म लल ख च स ग त आह. ब कत सर व हक क नवन रम व त लरन ग फ उ ड शन व ल खक कड स वक ष त. ल खक ग ट ड. व व क म ट र व प ल अभ कर ग त मह शबद मर ठ भ ष त व प ल अभ कर प स तक ड झ इन ड. च तन ग त कर आर य र ठ म खप ष ठ व मलप ष ठ ड झ इन - आर य र ठ म खप ष ठ वर ल फ ट आश न च वल (वय षष १०) मलप ष ठ वर ल फ ट च र च द र क जवड कर फ ट ड. च तन ग त कर, आश न च वल (वय षष १०) एच. ब. म रल धर, उम श रस त ग च त व आक त - ड. च तन ग त कर स ह य स व त ज श, वर ष ख नव लकर प रथम व त 2013 नवन रम व त लरन ग फ उ ड शन सम त स ठ ग णवत क द र च वर 564 ब / 2 शन व र प ठ रमणब ग च क, प ण फ न , इम ल navnirmitilearning@gmail.com व बस इ ट

3 सर व स वठ खग लश वस त र एक स र व त प रतय क श ळ त स प खग लश स त र व कसन व ल खन नवन र म त लनन ग फ उ ड शन ट म आयस नवर नजर य म ह म स ठ व ज न प रस रचय मदत न

4

5 ड. नर द र द वभ ळकर १.११.१९४५-२०.०८.२०१३ अर पणपत र क वनभभ ड शह द ड. नर द र द भ ळकर य न ल कव ज न चळवळ आदर जल व ह त आह. धर म च न व ख ल अ धश रद आण द ष पसरवण आण धम ध त य न व र ध कर न व ज वनक व व कव द च प रस र करण स ठ ड. द भ ळकर न आय ष भर न स भ पण क म क ल. प रत क न गर क मध व ज वनक द वट क न च ज प सन कर न ड. द भ ळकर च क र य आण व च र आमह अध क ज म न आण न र ध र न प ढ न ऊ अश आमह प रव तज कर त आह त.

6 सव स ठ खग लश स त र- एक स र व त ह प स तक कश स ठ? २०१० स ल श क षण हक क क यद च र प न भ त तल प रत क ब लक ल ग णवत प र ण श क षण च हक क म ळ ल. आ त प रश न य त, आपल द श तल प रत क ब लक ल ग णवत प र ण व ज न श क षण कस म ळ ल? ग णवत प र ण व ज न श क षण च स र ववत कत करण करण शक आह क? य प रश न च ह य अस एक सक र तमक उत आह, आण त व श व स र ववत क कर न घड ल. आपण क ठ ह र ह त असल त न सर ग च आण व श व च चमतक न स त त व ढल ल अस त. य व सम क रक व श व च श ध घ ण स ठ ड ळ, क न, ह त आण म ख मह ज मन अश क ह दमद र स धन ह आपल प रत क कड अस त तच. सभ त लच ग ष ट बर बर प रय ग करण, व च र करण, अ द ज ब धण, थ ड श आकड म ड करण ह दजष द र व ज न श क षण च रस त आह. य ल आपण स स ठ खग लश स त र मह शक त. ग णवत प र ण व ज न श क षण स ठ मह गड स धन ल ग त न ह त. अन क महत च आण र चक प रय ग व प रकलप अत य त स स त स धन व पर नह क त य त त. आपल द श त इतरत र र हण ऱ व ज नवमत श द व णघ व ण क तह क ह प रय ग क त य त त. क रण व ज न व श व क अस त, व ज न स वत च स र ववत क अस त. व श व च अभ स क त न आपण हज र, क ट, अबज अश म ठ स ख न भ त न ह. प थ च व य स १३ हज र क ल म ट आह. स र य आपल प स न १५ क ट क ल म ट आह. आपल आक शग ग त १०० अबज त र आह त. स र ववत कत करण करण स ठ ह आपल ल अश च म ठम ठ खग ल य स ख ह त ळ व य ल ग त ल. आपल श ळ त हज र व द भ आह त. भ त त ल श ल य व द थ च स ख २० क ट च वर आह. आपल द श त एक अबज ह न ज स त ल क आह त... य प रम ण. स स ठ व ज न ह ध घ ऊन ल कव ज न चळवळ क व त आह. स र ववत कत करण स ठ खग लश स त र च प रस र कर व य ह त न य चळवळ त ल अन क स स -स घ टन एकत आल आह त. स र यग रहण, आ त ष ट खग लवर ष २००९, श क च द न अवधक मण आण आ त आयस न ध मक त च न म त न य न एकत य ऊन व ज नप रस र च व य पक म ह म र बवल ल आह त. आपण जर प रत क श ळ पर य त प ह च शकल, प रत क श ळ त आसप सच स स ठ खग लजत आय वज त कर शकल त आपण खऱ अर थ न ल क च, ल क स ठ, ल क न त र क ल ल व ज न श क षण च रचन कर शक. ह महत क क ष उकद ट स ध करण च ह प स त क ह एक नम र प रयत न आह.

7 प रतय क श ळ त खग लजत र कश आय ज त कर व? त मच श ळ त खग लजत आय वज त करण स ठ फ रस प स ल गण र न ह त. सगळ कड उपलबध असल ल क ह स स त स धन द त मह अन क र चक प रय ग कर आण द खव शक ल. य प त स तक त ल सर व प रय ग खग लजत र त म ड त य ऊ शक त ल. खग लजत र त क ण सहभ ग ह ऊ शक ल? प रत कजण. क णत ह वय च. प रत क व द भ प रत क श क षक आण म ख ध पक प रत क कर मच र सर व प लक सर व न गर क. खग लजर क वह भरव व? आत प स न द व ळ पर य त क वह ह. म त २८ न वह बर २०१३ य त रख च आध. क रण त द वश आयस न ध मक त स र य च ज स त तज स त जवळ प ह चल अस ल. ऑक ट बर आण न वह बरमध प वस ळ स पल ल अस ल आण आक श न रभ र अस ल त म ळ त द न मह न खग लजत स ठ ज स त च गल. 1

8 खग लजत र त ल प रय ग त मचय खग लजत र त प ढ ल प रय ग कर त य त ल १. आयस न ध मक त ब ब तच प स टर प रदर शन ठ वण. २. उत द श श धण. ३. च ड -नळ च आध र ध र वत र प हण. ४. त ठ उभ असल ल क ठ च क व ख ब च स वल व पर न इम त च उ च म जण. ५. च ड आरश च स र यदर शक व पर न स र य च प रव तम घ ण. ६. प थ च पर वलन द खवण. ७. उल ट र ग त ट. वह. त र करण. ८. त मच स वत च द रदर शक त र करण. द रदर शक च आ त क य आह, ह प हण. ९. १०० म ट ल त वम नपत य द रदर शक च सह य न व चण. १०. य द रदर शक च सह य न च द र वर ल खड प हण. ११. य द रदर शक त न श क आण त च कल प हण. १२. स र य भ त फ रण ऱ आयस न ध मक त च प रव तक त त र करण. १३. न न स र यम ल त र करण. १४. स र य भ त ५ ग रह आण आयस न ध मक त म ड न त च स न द खव ण र नक श (र ग ळ ) जम न वर क ढण. १५. स र यचषम य त न स र य प हण. १६. त मच द रदर शक न स र य च प रव तम घ ण आण स र यड ग प हण. १७. ज द ई आरश च प रय ग करण. १८. स र यस द श क र ड च प रय ग करण. १९. आयस न ध मक त प हण. 2

9 क त १ उत तर दक ष ण आत ण प र व पश च म त दश श ध. पध दत १ त ठ उभय असल लय क ठ च स वल व पर न. श ळ च म द न क व गच, अश एख द सप ट ज ग न वड. द वसभर ऊन य ईल अश ठ क ण एक क ठ त ठ उभ कर. (द ऱ ल दगड ब ध न त र क ल ल वळ ब व पर न क ठ सरळ आह क त तप स त य ईल). सक ळ स म र १० व ज त य क ठ च स वल च ट क श खड न ख ण कर. प नह १०.१५ व ज त स वल च ट क श ख ण कर. द प र २ व ज पर यन त दर १५ वमवन ट न अश ख ण कर. य सर व ख ण मध न ज ण र क ष क ढ. त पस ट C च आक र च द स ल. क ठ ह क द र म न न क णत ह वत ज च एक त वळ क ढ. स वल च ख ण न बनल ल क र ष ल त न छ दल प ह ज. ह त वळ य क र ष ल द न ठ क ण छ द त. ह द न छ दन ब द त वळ च क द र श सरळ र ष न ज ड. य द न वत ज न एक क न त र ह त. ह क न द भ ग. क नद भ जक उत -दक ष ण द श दश व त. उत दक ष ण द श दर शवण र र ष क ढ. प र व पवच म र ष क ढ. कक त व ज त स वल स व त लह न ह त? बर बर द प र १२ व ज त कत आणख क वह? 3

10 पध दत २ : ध र त ऱय चय सह यय न उत ग ल ध व त ल श ळ स ठ र त च खग लश स त र च ह क त आह. च बकस च व पर न अ द ज उत द श श ध. स र य म वळल न त उत कड अस त र श ध कत ज र त भर आपल ज ग स ड त न ह. त च ध र वत र. य त ऱ च द श न जम न वर एक द श दर शक ब ण क ढ. ह बर बर उत द श अस त. आ त एक उत -दक ष ण र ष क ढ. य उत -दक ष ण र ष ल एक ल ब र ष क ढ. ह ल ब र ष प र व पवच म द श दर शव त. प र व- पवच म आण उत -दक ष ण द श दर शव ण ऱ क यमच ख ण जम न वर कर न ठ व. क त २ त रज न द स त त मच च वय च आण त मच च इयत त त श कण ऱ पण इ त र ज य त र हण ऱ त न व द थ श स पर क कर न त च श व ज न द स त कर. त मच वर ग आण त च वर ग, त मच श ळ आण त च श ळ य च मध स द अश व ज न द स त क त य ईल. त मह दक ष ण भ त त रह त अस ल, त त मच व ज नद स त अस अस त ल : एक प ष कड न (आस म, ब ग ल य थ न); एक उत कड न (जमम - कश म -लड ख क व प ज ब य थ न) आण एक पवच म कड न (कचछ, ग जर त, र जस न य थ न) जर त मह उत कड रह त अस ल त त मच व ज न द स त अस त ल दक ष ण, पवच म आण प ष कड न.. य प रम ण. 4

11 त मच व ज न द स त श म ब ईल फ नवर न स पक व त रह. प रय ग क त न त मह ल त बड त ब एकम क श ब ल त य ईल. एक उद हरण मह न त मह ख ल ल प रय ग प स न स र व त कर शक ल स यय दय क वह झ ल? स र य स त क वह झ ल? स यय दय न तर त क त त स न स र य स त झ ल? प र व, पवच म, दक ष ण आण उत सगळ कडच व ज न द स त आप पल म ब ईल फ नमध ल व ळ एकस रख ल व न घ त ल. सगळ च घड ळ न एक क षण एकच व ळ द खव ल प ह ज. एक ठर व क द वश च घ ह स य दय प भ एक च व ळ उठ त ल. स न आप पल ग व स र य उगवल कत त च व ळ न दव यच आण फ न कर न द स त न त व ळ न दव यल स ग यच. य च र ठ क णच स य दय च व ळ च त लन कर. य च द वश च घ न ह स र य स त च व ळ च ह न द कर. प रत क ठ क णच स य दय आण स र य स त च व ळ तल फरक क ढ. ह च प रय ग एक मह न न त प नह कर. क त ३ दर आठवड य ल स यय दय क ठ ह त? स य दय प ष ल ह त ह सगळ न म ह त अस त. य आध च क त मध आपण प र व द श अच कपण वनवच त कर न आख न ठ वल ल आह. ज न सपट बर म र च ड स बर स य दय न मक क ठ ह त आह त आ त ब रक ईन पह. र ज श ळ भ त च एक व वशट व ळ, एक व वशट ज ग उभ र ह न, प ष कडच झ ड, ख ब, घर य च स दभ व त स र य क ठ आह त पह. आपल ल अस द स त कत, २१ म र च आण २१ सप ट बर स डल स इ त क णत ह द वश स र य बर बर प ष ल उग त न ह. २१ ज न त २१ सप ट बर, ह त न मह न स र य प र व-पवच म र ष च उत ल उग त. २१ सप ट बरल त बर बर प ष ल उग त. 5

12 २२ सप ट बर त २१ ड स बर, ह त न मह न त प र व-पवच म र ष च दक ष ण ल उग त. २२ ड स बर त त २१ म र च, ह त न मह न स र य प र व-पवच म र ष च दक ष ण ल उग त. २१ म र चल त बर बर प ष ल उग त. त न त च सह मह न, मह ज २१ म र च त २१ सप ट बर, स र य प र व पवच म र ष च उत ल उग त. दर आठवड य ल स र य स त क ठ ह त? स र य न मक क ठ म वळ त त जर आपण प ह ल, त आपल लक ष त य ईल कत त दरर ज बर बर पवच म ल म वळ त न ह. २१ ज न त २१ सप ट बर, ह त न मह न त प र व-पवच म द श च उत ल म वळ त. २१ सप ट बरल त बर बर पवच म ल म वळ त. २२ सप ट बर त २१ ड स बर, ह त न मह न त प र व-पवच म द श च दक ष ण ल म वळ त. क त ३ ब: त रच र आत ण चचच स ठ प रश न. स र य स त न त स य दय पर य तच मधल व ळ त र त स र य क ठ ज त? पह ट ६ च स म र ल स र य प ष ल उग त. द वसभर त हळ हळ अन क त स च प रव स कर न त पवच म ल ज त. स ध क ळ ६ च दरम न त पवच म ल द स न स ह त, म वळ त. न त आणख बऱ च त स न, द सऱ द वश पह ट स र य प ष ल उग त. र त च ळ स र य च क य ह त? स र य स त न त त द स न स ह त, त वह त क ठ ज त? क त ४ श ळ स ठ च प रकलर उभय क ठ च स वल त ठ उभ असल ल क ठ च स वल च अभ स कर. श ळ च म द न क व गच, अश एख द सप ट ज ग न वड. द वसभर ऊन य ईल अश ठ क ण एक क ठ त ठ उभ कर. (द ऱ ल दगड ब ध न त र क ल ल वळ ब व पर न क ठ सरळ आह क त तप स त य ईल). सक ळ स म र १० व ज त य क ठ च स वल च ट क श खड न ख ण कर. प नह १०.१५ व ज त स वल च ट क श ख ण कर. द प र २ व ज पर यन त दर १५ वमवन ट न अश ख ण कर. कक त व ज त स वल स व त लह न ह त? बर बर १२ व ज त कत इ त व ळ? द प र १२ व ज त च स वल श न ल ब च ह त क? नस ल, त तस क? अन क णत व ळ स वल श न ल ब च ह त क? 6

13 वर षभर व गव गळय त दरश कम तकम ल ब चय स वल च न द करणय स ठ प ढ ल प रय ग कर. प रकलर १ दर आठवड ल क ठ च स व त लह न स वल च ल ब म ज. त क णत द श ल ह त? स वल बर बर श न क व अगद श न जवळ असल ल क त द वस आह क? स व त छ ट स वल उत द श ल असल ल क त द वस आह क? स व त छ ट स वल दक ष ण द श ल असल ल क त द वस आह क? प रकलर २ च रह व ज न द स त न एक च द वश ह प रय ग कर न, आपल न द व आकड एकम क न म ब इल क व ई-म लद कळव यच आह त. स न एक म ट उ च च क ठ च लह न त लह न स वल म ज. इ त व ज न द स त च न र क षण श त लन कर. एक म ट उ च च लह न त लह न स वल च न दट मध फरक आढळ ल क रण त मह आण त मच द स त ग ल प थ व गव गळ अक ष श वर आह त. क त ५ त भनन उ च चय द न क ठ य चय स वलय भ न न उ च च द न क ठ घ. उन ह त एख द सप ट ज ग त श ज र श ज र त ठ उभ कर. सक ळ स ध रण १० व ज त य क ठ च स वल च न र क षण कर. द नह क ठ च उ च आण त च स वल च ल ब म ज. प रत क क ठ च उ च ल व तच स वल च ल ब न भ ग. (उ च /स वल ) द नह क ठ च उ च भ न न असल त त च (उ च /स वल ) ह ग ण त स ध त स रख च अस ल. ह उ च /स वल ग ण त वस अस त. त क ठ च उ च वर अवल ब न नस त. स ध रण एक त स न त ह च प रय ग प नह कर. स र य जस आक श त जसजस प ढ सरक त ज ईल तस तस उ च / स वल ग ण त बदल त ज ईल. म त, एक व वशट व ळ ह ग ण त क णत ह उ च च क ठ स ठ स रख च अस त आण त क ठ च उ च न स र बदल त न ह. य वर न अस द स त उभ क ठ आण त च स वल य च समर प वत क ण बन त त. 7

14 ह प रय ग श तक-दशक-एकक स च त ल दशक च द ड व पर न क ल त अव तशय स प ह त. एक द ड जम न वर उभ क ल कत एक क ठ बन त. द न द ड एक वर एक ठ व न अध क ल ब च द सर क ठ त र क त य त. त च स वल एकक च ठ कळ व पर न म ज त य त त. (स ब तच छ य वचत पह.) त मच व ज न द स त समव त ह च प रय ग प नह कर न पह. एक च व वशट व ळ सगळ न आप पल ज ग ह प रय ग कर. त मच न र क षण पड त ळ न पह. एक व वशट व ळ सर व वमत च उ च / स वल ह ग ण त स रख च आल आह क य? क त ६ इम र त वर चढ न न ज त त तच उ च म ज. जम न वर त ठ उभ असल ल एख द क ठ च उ च / स वल ह ग ण त म ज. इम त च जम न वर पडल ल स वल च ल ब म ज. क ठ च उ च /स वल ग ण त न इम त च स वल च ल ब ल ग णल कत आपल ल इम त च उ च म ळ ल. इम त मह ज च जम न वर त ठ उभ असल ल द सर एक क ठ आह अस आपण य थ म न त आह त. आ त त इम त च गच ज ऊन एक द ऱ ल दगड ब ध न त जम न ल ट क पर य त ख ल स ड. द ऱ च ल ब म ज न इम त च उ च वनवच त कर. त मच आध च उत य च श ज ळल क य? नस ल, त क न ह? त मह ल त मच स वत च उ च म ह त आह. त मच स वल च ल ब कक त य ईल? एक क ठ च उ च /स वल य ग ण त वर न गण त कर न त श ध न क ढ. न त त मच स वल च ल ब प रत क ष म ज. त मच गण त बर बर ह त क? य प ढ ल क ह प रय ग करण स ठ त मह ल क ह स ध स ह त ल ग ल. प रत क प रय ग त त च म वह त द ल ल आह. स रज जम न पर य द प ट मध म ल न क ल ल ह प रय ग द खवल ल आह त. प ढ ल व बस इ ट य वचत फत त उपलबध आह त

15 क त ७ च ड च म उ ट तय र कर. एक पल वस टकच च ड घ. क ट च व पर कर न च त र त द खव ल प रम ण च ड वर एक छ ट ख डकत त र कर. च ड मध व ळ भर. त म ळ च ड जड व वस ह ईल. ख डकत ट पन ब द कर. ह वस च ड एख द य ग आक र च व ट वर / र दश र गवर ठ व न ट बल वर क व वस प ष ठभ ग वर ठ व. त मच च ड च म उ ट व परण स त र झ ल. क त ८ च ड -आरश च स र यदर शक बनव आत ण स र य च प रत तम त मळव च ड च म उ ट घ. आ त एक छ ट आरस घ. मध भ ग ग ल भ क असण र ख कत र ग च क गद आरश वर च क ट. च त र त द खवल प रम ण ह आरस च ड च म उ ट च क ट. ह स र यदर शक एक र गवर ठ व न त उन ह त वस ज ग ठ व. अस ह त र झ ल च ड आरश च स र यदर शक. य स र यदर शक च सह य न कवडस प ड न स र य च प रव तम म ळव. स र यदर शक अश क न त फ रव कत स र य च प रव तम एख द अ ध ऱ ज ग क व अ ध रप ट त असल ल प ढऱ क गद च पडद म ळ ल. च ड -आरश च पडद प स नच अ त ३०-४० म ट इ तक व ढव. त मह ल स र य च म ठ, स ध रण ३० स म व य स च र ख व प रव तम म ळ ल. य प रव तम च न ट न र क षण कर. त एक च ज ग वस आह, कत सरक त? प रव तम क सरक त? 9

16 क त ९ क ठ ह सहज न णय ज ग अ ध रप ट बनव त मच च ड -आरश च स र यदर शक न स र य च सपट व र ख व प रव तम म ळण स ठ, ह प रव तम शक व त तक अ ध ऱ ख ल त घ तल प ह ज. सहजपण क ठ ह न ण ज ग अ ध रप ट कश बनव यच त प ह. ट वह च ख क स रख एक प ठ च म ठ ख क घ. ख क च आ त एक ब ज वर प ढर क गद च क ट. ह आपल पडद अस ल. त च व र धद ब ज वर स ध रणपण ३०-४० स म व य स च ग ल भ क प ड. प रक श क रण य भ क त न आ त ज ऊन सहजपण पडद पर य त प हच त ल. ख क च सर व ब ज, क पर च क टपट न अश प रक र ब द कर, कत आपण बनवल ल ग ल भ क स ड न इ त क ठ नह प रक श आ त ज ण र न ह. ख क च आ त ल, पडद स ड न, इ त ब ज न क ळ क गद च क ट न ह प ट आपण अध क अ ध र बनव शक त. अश त र झ ल आपल सहजपण न ण ज ग अ ध रप ट. व तच एक ब ज ल आह पडद त त च व र धद ब ज ल आह प रक श आ त ज ण स ठ भ क. ख क च उरल ल च र ब ज प कत, क णत ह एक ब ज वर च क च सह य न, उघड त झ क त य ईल अश एक छ ट ख डकत त र कर ज मध न आपल ल पडद द स शक ल. आपल अ ध रप ट व पर स ठ त र झ ल. ह प ट क ठ ह स ट ल वर ठ व न म द न वर ल स र वजन क क वक म स ठ त मह व पर शक ल. क त १० ११० क? स र य च प रव तम च व य स म ज. च ड - आरश प स न स र य च प रव तम घ तल ल पडद च अ त म ज. (द नह अ त म ट मध म ज.) प ढ ल ग ण त क ढ : च ड - आरशय र स न स र य च प रत तम घ तल लय पडद च अ तर स र य चय प रत तम च वय स 10

17 ह ग ण त जवळप स ११० इ तक आह क? च ड -आरश च पडद प स नच अ त बदल न ह प रय ग प नह कर. ज स त अ त वर न आपल ल म ठ प रव तम म ळ त. कम अ त वर न लह न प रव तम म ळ त. ह अ त म ज आण वर ल प रम ण अ त /व य स ह ग ण त क ढ. आ त स धद ह ग ण त जवळप स इ तक च म ळ त क? व गव गळ व ळ म जल स ह ग ण त बदल त क? मह न भर न त ह ग ण त बदल त क? त मच सर व व ज न द स त न ह ह च ग ण त म ळ त क? च ड -आरश च स र यदर शक व परण ह स र य च प रव तम म ळवण च स व त स प पध दत आह. स र यप रक श च प रख त म ळ त शक ह त. क त ११ ज द ई आरस तय र कर. जर ज डसर क ळ क गद च १५ स म ब ज असल ल च रस घ. प रत क क पऱ य तल ५ स म ब ज च च रस क प न ट क. म ठ अध कच च नह स रख आक र उर ल. य क गद च ब ह र ल च र च रस मध च रस, च दण, त वळ आण वत क ण अश आक र च भ क क प न घ. आरश वर झ कण स ठ त च उपय ग ह ईल. 11

18 मधल च रस त ३ स म ब ज असल ल च रस क त आरस च क ट. ( त मच कड ल आरस व गळ म प च अस ल त त प रम ण त कम -ज स त म प च च रस घ ). च रस क त भ क न आरस झ क न ब ह र उन ह त धर. त मच जवळ उभ असल ल म त च श ट व क व जवळ धरल ल क गद वर आरश न कवडस प ड (१ म ट क व त प क ष कम अ त वर). प रव तम पह. व तच आक र कस आह? इ त आक र च भ क आरश वर धर न प रय ग कर. आरश वर च रस आक र च भ क धरल त च रस प रव तम म ळ त, वत क ण आरश न वत क ण आण त वळ क र आरश न ग ल, च दण न च दण स रख. य त नवल व टण स रख फ रस क ह न ह. आ त य प रत क आक र च आरश न जर ल बवर असल ल भ त वर (स ध रणपण २० म ट ) कवडस प ड. क य द स त? नवल व टल न? ल ब अ त वर कवडस प डल त क णत आक र च प रव तम म ळ त त? आरस च रस क व वत क ण असल त ह ज स त अ त वर घ तल ल प रव तम त वळ क र आह. 12

19 क त १२ (र त च खग लश स त र - द रदर शक श व य) र र चय व ळ एक त र स डलय स ब क चय सर व च दणय आक श त सरक त न त दस त त. म ठ वह च क व A4 आक र च क गद घ. त च ग ड ळ कर न च क टपट न क व ड क न च क ट न घ. नळ च व य स २ स म प क ष लह न असल प ह ज. त य त न पल कडच द स ल इ तप त म ठ ह. फ ट त द खवल प रम ण ह नळ च ड च म उ ट च क ट. र त च व ळ य नळ त न क त ह एक च दण द स ल अश र त न त ठ व. दह वमवन ट न च ड क व नळ न ह ल त प नह नळ त न पह. च दण अज नह द स त क? न ह, त सरकल. (प थ फ रल म ळ ) आ त ध र वत र श ध आण य नळ त न ध र वत र द स ल अश र त न च ड च म उ ट व नळ ठ व. दह वमवन ट न नळ त न प त पह. ध र वत र अज नह द स त क? एक त स न पह. च ड नळ न ह ल त द सऱ द वश नळ त न प नह पह. ध र वत र त थ च आह क? 13

20 चर च ध र त र तय च ज ग क त दस त? आपण न ट यर प त ह समज न घ ऊ शक त. वर ग च छ त ल एक छ ट य द र न एक च ड ट ग. बर बर च ड च ख ल जम न वर एक ख ण कर. त ख ण वर उभ र ह न वर च ड कड पह. च ड बर बर ड क द स ल. आ त नजर च ड वर तश च ठ व न स वत भ त फ र ल ग. प य बर बर ख ण वरच र ह ल प ह ज त. ख ल तल इ त सर व ग ट कफ त न द स त त. त मच बर बर ड क असल ल च ड स ड न सगळ कफ त न द स त. पर त त मच फ रण च अक ष च र ष त ( त मच शर र) असल ल वस त ( त मच ड क ल च ड ) म त वस असल स रख द स त. 14

21 क त १३ मत हन भर र ज च द च त नर ष ण करण. त क वह त दस त, क ठ त दस त, तय च आक र कस अस त? एक मह न भर क व त ह न ज स त द वस र ज द वस व र त च द र च न र क षण कर. स र य स त च व ळ त क ठ आह? स य दय च व ळ त क ठ आह? त र ज त च व ळ त च ठ क ण द स त क? प रत क द वश क य बदल द स त? दरर ज त च आक र पह. (च द र च कल ) र जच त र ख घ ल न त च आक र च वचत क ढ. च द र च प ष ठभ ग वर द सण ऱ गडद-फ क आक र च न र क षण सलग क ह द वस कर. त च आक र, म प आण ज ग बदल त न ह अस त मच लक ष त य ईल. च द र च च हऱ च क यमस र प वचत असल स रख त द स त त. प थ र न आपल ल च द र च फक एकच ब ज द स त. प थ च क णत ह भ ग त न, भ त, जप न, च न, आकर क, य र प, अम र क क ठ नह प ह ल त च द र च त च ब ज द स त. कध कध च द र सक ळ द स त ह त मच लक ष त य ईल. च द र द वस क द स त? स र य द वस द स त ह व ध न बर बर आह, पर त च द र र त द स त ह व ध न बर बर आह क? मह न य तल कक त द वस च द र र त द स त? मह न य तल कक त द वस त द वस द स त? त मच व ज नद स त न त मच न र क षण द खव. त न ह त मह ल द सण ऱ आक र च च च द र द स त क? 15

22 क त १४ एक त भ ग च र ग त प रष रक (र ग त ट. वह.) तय र कर. द रच ग ट जवळ द स व य त य स ठ भ ग व पर न द रदर शक त र क त य त. द रदर शक च क म समज व न घ ण स ठ आपण आध एक भ ग च प रक ष पक त र कर. स ध रणपण ५० स म न भ य अ त च बह र वक भ ग घ. स म र ५ स म क व २ इ च व य स च अस ल त च ल ल. त मच श ळ त ल व ज न प रय गश ळ त क व व ज न स ह त च द क न त त म ळ ल. आध आपण एक ख क च सहज हल त य ण ग अ ध रप ट त र क ल ह त. तश च अ ध रप ट कर यच आह, फरक इ तक च कत सम रच ब ज ल म ठ ग ल भ क प डण ऐवज छ ट भ क प ड यच आह. पडद स ध रणपण ४० स म ल ब च एक ख क घ. त च आ त एक ब ज ल प ढर क गद ल व. ह झ ल पडद. य पडद च सम रच ब ज ल एक ष टक न भ क प ड यच आह. भ ग बसवल ल प ठ ठ च नळ प क ष क वच त ज स त व य स च. ह नळ कश बनव यच त आपण प हण र आह त. षटक न त भ गध रक षटक न नळ खडक षटक न भ गध रक त मच भ ग ५ स म व य स च आह अस म न. ४ स म ब ज असल ल द न ष टक न प ठ घ. त च मध भ ग ४.५ स म व य स च ग ल भ क प ड. य द न प ठ ठ च मध भ ग धर न त एकम क न च क ट न ट क. 16

23 त भ ग च नळ द सर एक प ठ व पर न एक ष टक न नळ त र कर. य नळ च एक ट क ल त मच ष टक न भ गध रक घट बसल प ह ज. तस च त मच अ ध रप ट ल प डल ल ष टक न भ क त ह नळ बर बर बसल प ह ज. य नळ च ल ब स ध रण १५ स म अस व. ष टक न च प रत क ब ज स ध रण ४ स म. ख क च भ क त नळ अश प रक र बसव कत भ ग ख क च ब ह रच ब ज ल र ह ल. भ ग बसवल ल नळ ख क च भ क त आ त ब ह र सरक त य ईल. त म ळ पडद च भ ग प स नच अ त बदल त य ईल. ह अ त न भ य अ त इ तक झ ल कत भ ग च सम रच ब ज च द ख व य च र ख व प रव तम पडद द स ल. ह प रव तम उल ट अस ल. आ त ष टक न भ क स ड न सर व ब ज न ख क च क टपट च सह य न ब द कर न ट क. मह ज इ त क ठ नह प रक श आ त ज ण र न ह. ख क य तल प रव तम प हण स ठ भ ग च श ज र एक लह नश ख डकत कर. त मच र ग त ट. वह. / क म र त र झ ल. ख क च आ तल सर व ब ज न त मह क ळ क गद च क ट शक ल. आ त वज तक अ ध र अस ल व त तकत स दर प रव तम म ळ ल. त मच प ठ म गच ब ज ल भ ग य ईल अश र त न त मच र ग त ट. वह. ख द धर. त मच भ त च सगळ जग त मह ल द स ल, पण ख ल ड क वर प य क ल ल! 17

24 क त १५ एक बत हर वक र त भ ग त न प रत तम आध च क त त आपण एक भ ग च प रक ष पक (र ग त ट. वह.) त र क ल. य त आपण भ ग न प रव तम घ तल. त प रव तम उल ट ह त. अश प रव तम ल व स तव प रव तम म हणत त. त पडद घ त य त. भ ग च उपय ग आपण व श लक मह नह कर शक त. त मच ड ळ जवळ एक बह र वक भ ग धर आण एख द वस त कड पह. त वस त त मह ल उल ट द सण र न ह, पण न सत ड ळ न द स त त प क ष म ठ द स ल. बह र वक भ ग व परण च य द न व गव गळ पद धत आह त आण त न म ळण ऱ प रव तम ह द न व गव गळ प रक रच आह त. द न बत हर वक र त भ ग चय सह यय न प रत तम आपल र ग त ट. वह. च म गच ब ज ल एक छ ट भ क प ड न छ ट बह र वक भ ग व त बसवल त क य ह ईल त प ह. आ त आपण द न भ ग व परल आह त. क य द स ल? म ठ प रव तम द स ल क? आपल उलट य ट. वह. च पडद बसवल ल भ ग त न प ह. खर च! उल ट प रव तम द स त. म ठ झ ल ल. आपल उलट य र ग त ट. वह. च खर ख र द रदर शक झ ल! क ह अ त वर ल वल ल उल ट त वम नपत आपण व च शक त. द रदर शक कस बनव यच त आ त त मह ल समजल. प ढच प रय ग त आपण द न भ ग च खर द रदर शक त र करण र आह त. क त १६ ग त लत लओसक र द रदर शक त र करण र ग ल ल ओ ह क ह पह ल म ण स नवह. ह ल डमध ल ल परश यस रख इ त क ह जण न आध द रदर शक बनवल ह त. पर त द रदर शक आक श कड फ रवण र आण खग लश स त र स ठ व परण र ग ल ल ओ ह पह ल म ण स ह त. ह ग ल ल ओच द रदर शक च फ ट आह. द रदर शक च स व त महत च भ ग मह ज प रक श कत (optics) - त च भ ग. ग ल ल ओच द रदर शक ल द न भ ग ह त. प ढच भ ग मह ज 18

25 पद र थभ ग आण म गच भ ग मह ज न वत क. पद र थभ ग च न भ य अ त ज स त अस त आण न वत क च न भ य अ त कम अस त. द न भ ग आण प ठ व पर न त मह ह त मच स वत च फ ट त द खवल स रख द रदर शक त र कर शक ल. य द रदर शक न त मह ल च द र वरच खड व ड गर प ह त य त ल. च ड ल च र द ऱ ब ध न त मह ल द रदर शक स ठ च च ड च म उ ट त र क त य ईल. च ड मध व ळ भरण आध य द ऱ ब ध न घ व य ल ग त ल. द रदर शक त न प ह त न त वस ठ वण स ठ य च ड च म उ टच उपय ग कर. भ ग म ळवण स ठ आण इ त म वह त स ठ स पर क स ध सम त स ठ ग णवत क द र, नवन रम व त लरन ग फ उ ड शन, प ण ड सक इ ट क द र, नवन रम व त एज क व ल ट, म बई क त १७ स धय द रदर शक त न च द च त नर ष ण करण. दरर ज दर त स ल च द र आक श त न रन र ळ ज ग द स त. स ध द रदर शक च सह य न आपल ल च द र वरच खड व ड गर प ह त य त त. च द र ज वह थ ड म ठ क र च आक र त अस त त वह ह खड फ र स दर द स त त. स ध रणपण च त भ प स न त एक दश पर य तच ७-८ द वस. 19

26 स र य स त न तर स धय क ळचय आक श त स धय द रदर शक न च द ररच खड ड प हणय स ठ च सरय त तम क ळ प ढ लप रम ण २०१३ मधय १२ ज ल त १८ ज ल १० ऑगस ट त १७ ऑगस ट ९ सप ट बर त १६ सप ट बर ९ ऑक ट बर त १६ ऑक ट बर ७ न वह बर त १४ न वह बर ७ ड स बर त १४ ड स बर २०१४ मधय ५ ज न व र त १३ ज न व र ४ फ ब र त ११ फ ब र ६ म र च त १३ म र च क त १८ स र यम ल आत ण सह ग रह च जत मन वर प रत तक त तय र करण. (ग रह च र ग ळ ) इथ द खवल ल आक त स रख सह ग रह च व स र यम ल च तक य प स तक च प ठ म ग ज डल आह त. ग रह स र य भ त कफ त न च त च स न य आक त मध द स त आह. स र य क द रस न आह. ग रह च कक ष स ध रणपण त वळ क र आह त. सर व ग रह जवळप स एक च प र तल त कफ त आह त. त म ळ य आक त मह ज स र यम ल च बऱ प कत जवळच वचत आह. ६ ऑगस ट २०१३ प स न २ फ ब र २०१४ पर य त दर प धरवड च ६ ग रह च स र य भ त कफ त न च स न य तकत मध द ल आह. आयस न ध मक त च आपल स र यम ल त ल प रव सह य आक त मध द खवल ल आह. दर प धर द वस न त च ग रह च स न पह. 20

27 म द न वर क व ग व त जम न वर ग रह च कक ष च म ठ आक त (र ग ळ ) क ढ. स र य क द रस न ठ व. ब ध च कक ष मह न ६ स म वत ज च त वळ क ढ. श क च कक ष च वत ज ११ स म अस ल. प थ च कक ष च वत ज १५ स म. म गळ च २३ स म. ग र ७८ स म वत ज च त वळ वर. आण शन १४२ स म वत ज च त वळ वर. जवळ आल ल त रख च आक त न वड. त आक त न स र प रत क ग रह च स न एक र ग त ग ट क व च ड ठ व. ग रह स ठ व परल ल ग ट य न रन र ळ र ग च अस व य त. दर १५ द वस न तकत न स र ग रह च आण आयस न ध मक त च ज ग बदल. 21

28 क त १९ दर आठवड य ल ग रह च त नर ष ण करण. न सत ड ळ न आपल ल सह ग रह प ह त य त त ब ध, श क, प थ, म गळ, ग र, शन. वर ष आण मह न न स र क ह ग रह स ध क ळच आक श त द स त त, क ह पह ट च आक श त द स त त. क ह आठवड क ह ग रह अज ब त द स त न ह त. प थ, स र य आण त ग रह च स न य न स र ग रह स ध क ळ स य दय न त क व पह ट स य दय प भ द स त त. ग रह ज वह स र य च म ग ज त त क व स र य च सम र य त त त वह क ह आठवड त स र य च प रख त म ळ द स त न ह त. एख द द वश च ग रह च च त र त, उद. १४ न वह बर २०१३ च च त र त, प थ आण स र य ज डण र र ष व च र त घ. य र ष च एक ब ज ल असल ल सर व ग रह स ध क ळच आक श त द स त ल आण र ष च द सऱ ब ज च सर व ग रह पह ट च आक श त द स त ल. एक ठर व क क ळ त त मह ल प रत क ष आक श त क त ग रह क णत व ळ द स त त त पह. त मच स र य-ग रह च च त र न क य द स त त च श य च त लन कर. २०१३ स ठ च ग रह म र गदर शक ब ध पह ट च आक श त ज ल त ऑगस ट; स ध क ळच आक श त सप ट बर व ऑक ट बर; सक ळच आक श त न वह बर व ड स बर श क स ध क ळच आक श त ज ल त ड स बर प थ य ग रह वरच आपण र ह त त म ळ त आपल ल र त कद स द स तच अस त. म गळ ज ल अख र प स न ड स बरपर य त पह ट च आक श त. ग र ज ल मध प स न ड स बरपर य त पह ट च आक श त. शन ज ल त सप ट बर स ध क ळच आक श त; ऑक ट बरमध त स र य च प ठ म ग ज ईल. न वह बर मध प स न त प नह पह ट च आक श त प नह द स ल ग ल. 22

29 क त २० स धय द रदर शक त न श क र च त नर ष ण करण. ज ल २०१३ त ड स बर २०१३ य क ळ त श क स ध क ळ द स ल. स ब तच तकत र न अस द स त कत ऑक ट बर २०१३ त ड स बर २०१३ ह श क च कल प हण स ठ अन क ल मह न आह त. स ध द रदर शक न श क च कल प हण ह त मच खग ल जत र तल एक अत य त र महर षक ग ट अस ल. त मच द रदर शक कद वच त वर णव पथन (क म र टक अबर शन) द खव ल. भ ग म ळ प रक श व व ध र ग मध व भ गल ज त आण त म ळ श क च प रव तम ध सर आण व र वप त झ ल ल द स त. एक स ध पद धत न वर णव पथन ख पस कम क त य त. भ ग वर ल त य ईल अस एक त वळ क र क र ड त र कर. त च मध भ ग स ध रण १५ स म व य स च ग ल भ क प ड. श क प ह त न भ ग च सम र ह क र ड धर. य न वर णव पथन ख पस कम झ ल च त मच लक ष त य ईल. त मह ल श क च र ख व प रव तम म ळ ल आण श क च कल प ह त य त ल. 23

30 क त २१ स र य च त नर ष ण करण स र य कड कध ह न सत ड ळ न थ ट प ह यच न ह. तस क ल स ड ळ जळ शक त त. ड ळ स वक ष त स र यचषम ल व न आपण स र य कड प ह शक त. स वक ष त स र यचषम स र यप रक श च प रख त १ ल ख प टट न कम क त. त मच स र यचषम स वक ष त आह य च ख त कर न मगच त य त न स र य कड पह. स र य च प रत तम घ ऊन स र य च त नर ष ण करण पडद स र य च प रव तम घ ण ह स र य च न र क षण करण च स य त म पद धत आह. त मच द रदर शक न त मह ल स र य च स दर, स सपट प रव तम क गद वर घ त य ईल. द रदर शक त न कध ह स र य कड प ह नक. त मच च ड च म उ ट त मह त र क ल ल द रदर शक ल व आण क गद वर स र य च प रव तम घ. र ख व प रव तम म ळ पर य त द रदर शक च नळ आ त ब ह र हलव. स र य च प रव तम वर त मह ल कद वच त क ह छ ट ड ग द स त ल. ह स र यड ग आह त. 24

31 क त २२ न न स र यम ल च प रव तक त त र कर. कक त म ठ? कक त द र? आपल प थ ग ल क र आह आण व तच व य स १२७५६ क म आह ह आपण श ळ त श क त. १२७५६ क म इ तक म ठ आह त कत कलपन कर यल फ र कठ ण. व तल थ ड आक वच त कर य आण व तच व य स १००० प टट न कम कर य. एक क ल म ट च एक म ट ह ईल. १००० प ट न आकसल ल व य स च य प थ ल म ल प थ म हणत य ईल. म ल प थ च व य स १२७५६ म ट आह. मह ज जवळप स १३ क ल म ट. ह स द कलपन कर यल कठ ण आह. व तल प नह आक वच त कर य आण व य स प नह १००० प टट न कम कर य. १२००० च १२ ह त ल. आ त आपल प थ म यक प थ झ ल. १० ल ख प टट न आकसल ल व य स च. म यक प थ च व य स १२.७५६ म ट ह त, मह ज स ध रणरण १३ म ट. आ त आपण प थ च व य स आणख १००० प टट न कम क ल त? १ म ट च म ल म ट ह त. एक छ ट य श ग ट एवढ ग ल, १२.७५६ म ल म ट व य स च. मह ज च १.२७ स म व य स च. ह न न प थ. ज च व य स खऱ प थ प क ष (१००० x १००० x १०००) प टट न मह ज च १ अबज प ट कम क ल आह अश प थ

32 आपल ल इ त ग रह च म प ह म ह त आह त. न न ब ध, न न श क इत द म प ह आपण गण त न क ढ शक त. न न प थ च व य स क ढल त च पद धत न. न न स र य क वढ आह? स र य च व य स १००००००००० प टट न कम क ल त आपल ल १३९.२ स म ह आकड म ळ त. न न स र य १३९ स म व य स च आह. श ळ तल एख द म ल च उ च इ तक. स ब तच तकत य त न न ग रह च म प द ल ल आह त. य त एक अबज प ट न व य स कम क ल ल आह. पह ल स त भ त प रत क न न ग रह च व य स द ल ल आह. द सऱ स त भ त न न स र यम ल त ल न न स र य प स न त न न ग रह कक त द रवर अस ल त अ त द ल ल आह. न न स र यम ल च प रत तक त तय र करण (न न ग र ह त ळ न प ह त न ) न न स र यम ल च प रव तक त त न प रक र न त र क त य ईल. स र य ह एक म ठ फ ग अस ल (इ तक म ठ फ ग सहज सहज म ळ त न ह ) क व फल कस छ पल ल वचत अस ल क व एख द म ठ ठ च दर वर श वल ल म ठ प वळ ग ल अस ल. 1. प थ आण श क स ठ मण क व ग ट य ; ब ध आण म गळ स ठ मण ; य र नस, न पच न, ग र आण शन स ठ पल वस टकच च ड 2. भ ज आण फळ व पर न : ब ध म र, म गळ व ळल ल ह रव व ट ण ; श क आण प थ ब र; य र नस आण न पच न म ठ ल ब क व च कक ; शन खरब ज; ग र ग ल कल गड क व क ब. 3. श ड च म त व पर न सर व ग रह त र क त य त ल. ग रह च प रव तक त त र क त न न मक व अच क म जम प करण महत च आह. म ठ म द न च एक ट क ल न न स र य च प स टर ल टकव. स र य प स न सरळ र ष त ५८ म ट च ल त ज. त थ न न ब ध ठ व. स र य प स न १०७ म ट न न श क ठ व आण १५० म ट न न प थ ठ व. न न न पच न ठ व यल त मह ल ४.५ क म च ल त ज व ल ग ल! फ रच द र! न न प थ पर य तच ग रह त म ड. आ त त मह ल लक ष त आल क, आपल ग रह च म प आण अ त कक त म ठ आह त! 26

33 क त २३ च बक य ल बक च आयस न ध मक त स र य भ र त चय प रव स च प रत तक त मध भ ग भ क असल ल चक त च आक र च त न च बक घ. चक त च एक प ष ठभ ग उत ध आण एक दक ष ण ध असल प ह ज. य त ल एक च बक ट बल वर ठ व. त च भ क वर छ ट स दगड, ग ट क व ब ल ब अर ग ठ व. एक अगद प तळ क पड च च ध मध त च प रच ड ब ध. ब ड जच ज ळ द र क पड क व अस तर च प तळ क पड च गल. ग ट -च बक च ल बक त र कर यच आह. त य तल च बकचक त जम न ल सम त र ह ल प ह ज. द र च च क ट ल क व छ त तल एख द ख ळ ल ह ल बक द ऱ न ट ग. ल बक च द र वज तक ल ब व त तक च गल. च बकचक त जम न प स न स ध रण १ स म उ च वर जम न ल सम त अस व. उरल ल द न च बक च क टपट न जम न वर च क ट यच आह त. ल बक प स न ५-१० स म अ त वर. ल बक त ल च बक आण जम न वर च क ट ल ल च बक य च य त आकर षण अस ल अश र त न त ठ व. ल बक म कळ फ र शकल प ह ज. आण ज वह त जम न वर ल च बक च जवळ य ईल त वह त प त न ज त त च ज ग त ग त र ह ल प ह ज. अश र त न द ऱ च ल ब कम ज स त कर. (फ ट पह ) च बक एकम क न च क ट त ल इ तकत ह द र ल ब नक. जम न वरच च बक मह ज वस स र य आह. ल बक च च बकत ग ळ मह ज फ रण र ध मक त आह. 27

34 ल बक ल झ क द ऊन न रन र ळ प रक र ख ळ न पह. स र य च ग र त आकर षण न ध मक त स र य जवळ कस य त, स र य भ त चक कर कश म त त पह. ध मक त स र य च फ रच जवळ ग ल त स र य त ल पकड न ख च न घ ईल. ह ध मक त च व ग वरह अवल ब न आह. य प रव तक त त स र य आण ध मक त मधल ग र त आकर षण ह जम न वरच वस च बक आण ल टकल ल च बक य च य त ल च बकत आकर षण न दर शव ल ल आह. क त २४ त मचय खग लजर च अहव ल प ठव. त मच अहव ल प ढ ल पत प ठव : व ज न प रस र A 50, इवनस टट य शनल एर य, स क टर 62 न यड, , उत प रद श, भ त. फ न न बर , 31, 35, 36 फ कस न बर नवन रम व त लरन ग फ उ ड शन सम त स ठ ग णवत क द र च वर ५६४ ब / २ शन व र प ठ, रमणब ग च क प ण ४११०३० फ न न बर इम ल navnirmitilearning@gmail.com 28

35 क त २५ स र य स द श क र ड य प न वर ल क र ड क प न घ. क ट च स ह य न मधल भ ग त ल न रन र ळ च नह क ळज प र वक क प न घ. उन ह त जम न जवळ क र ड धर. क र ड च स वल च न र क षण कर. क र ड वर ल न रन र ळ च नह जम न वर पडल ल द स त ल. आ त हळ हळ क र ड जम न प स न वरवर स र य च द श ल न. वज तक ज स त तज स त उ च न त य ईल व त तक. सगळ च नह एकस रख ह त त. त सगळ प रक शग ल ह त त. आपल र द वण ऱ ज ण व च द य तक. आणख उ च ग ल त सगळ ग ल एकम क न सपश व क त त. आपल एक त, आपल एकत य ण व यक कर त. म नव मह न, धर मन रप क ष भ त च न गर क मह न आण धर त च न गर क मह न आपण सगळ म ळ त एकच असल च व यक कर त. ह चमतक न ह, त ह एक व ज वनक आव षक आह. जम न वर द सण र प रक शग ल मह ज स र य च प रव तम आह त. स र य ग ल आह मह न त ग ल आह त. मह न क र ड वरच कव त त अन क च नह एक स र य अस आह. य ल प नह ल प र ज कशन क व प नह ल क म ऱ च तत अस म हणत त. स र य स द श तमस म जर त र गमय अन क श ळ एकच प रय ग अन क च नह एकच स र य अन क धर म एकच ईश वर अन क व श एकच म नव अन क स स क त एकच र ष ट अन क र ष ट एकच जग अन क समस एक न र ध र चल एकर य ऊन घडव अत धक च गल जग 29

36 30

37 सह ग रह आण आयस न ध मक त च ऑगस ट २०१३ त ज न व र २०१४ पर य तच स न आक त प रम ण त न ह.

38 ६ ऑगस ट २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 32

39 २६ ऑगस ट २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 33

40 १५ सप ट बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 34

41 ५ ऑक ट बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 35

42 २५ ऑक ट बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 36

43 १४ न वह बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 37

44 ४ ड स बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 38

45 २४ ड स बर २०१३ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 39

46 १३ ज न व र २०१४ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 40

47 २ फ ब र २०१४ स र य ब ध प थ ग र आयस न ध मक त श क र म गळ शन स र य आण ग रह च व स प रम ण त न ह त. अ तर प रम ण त आह त. 41

48 ध मक त च म र ग स र य आण ग रह च व य स प रम ण त न ह त. अ त प रम ण त आह त. 42

49 43

50 सर व स वठ खग लश वस त र - एक स र व त आपल सभ त लच जग ह एक व श व क व ज न प रय गश ळ आह, क णत ह द श ल त र कर यल परवडण र न ह अश प रय गश ळ! त ह त जग तल प रत क श ळ तल प रत क श क षक ल आण प रत क व द थ वल म फ त उपलबध आह. जग तल अश सर व छ ट य व ज वनक स ठ आण खग लश स त रज स ठ ह प स तक!