य ग यत प र - ननम कर उद य ग र ललए व य वस नयर म नर Contents ओएस म कर स षवश र यक र प र न र ललए आवश यर क य, ज ञ न औ समझ र वर कन कर य ज त ह ओस वह प रदशकन म नर ज कर स भ र यकर त क र र यकस थल प अपन र यक र त ह ए तथ ज ञ न व समझ दश कत प र प त ह CSDCI 204, Aashirwad Complex, D-1, Green Park, New Delhi - 110016 E-mail: standards@csdcindia. org व य वस ययक क ष त र 1. पर चय औ स पर क...P1 2. य ग यत प र....P2 3. म ख य प र भ ष र शब द वल P4 4. ओएस इर ई......P6 5. म लय र न म पद ड......P61 पर चय य ग यत प र फ म न फ मकवर क : ननम कर उप क ष त र: र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर व यवस य: शटर ग र प र स दर भ त पहच न पत र: CON/Q0308 स र ख त: NCO-2004/3112.90 यह र ग र यक र आवश यर त र अन स ननम कर स इट/ य डक म फ मकवर क र य र अन श रवर र त ह. स क षक षप त क य वर न: फ म न फ मकवर क : नक श र पढ़न औ अन व द र न, फ मकवर क र य र ललए स मग र र गर न र न, स स धन र व यवस थ औ आव टन र न, य डक औ स इट प शट बन न औ खड़ र न र प रक य र अन श रवर र न, र यक र सह म ननद लशत र न, य जन, षवननद श तथ र यक नक श र अन स फ मकवर क र ग र वत त औ स स थ त ज चन औ जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर र न र ललए स म म द ह र ग र अच छ तर न र ज ञ न औ स क ष औ ग र वत त र र यक प रक य ओ र अन श रवर औ बन य खन आन च हहए व यक ततगत ग र : र यकर त क र ननम कर स थल प फ मकवर क र य र नन क षर र न र ललए श र र औ म नलसर र प स स वस थ ह न पड़ ग व यस क त म स गठन-स ब ध, अ त व यस क तर, स च र शल र क षमत ह न च हहए तथ फ मकवर क र यक स सम ब धधत व य पर तर न र ज ञ न भ ह न च हहए, इसर स थ ह उसम ननम कर दल र पयकव क षर र न र क षमत भ ह न च हहए
फ म न फ मकवर क र ललए य ग यत प र य ग यत प क क ड क य भ र क CON/Q0308 फ म न फ मकवर क र यक र षवव र क र डडट (NSQF) TBD स स करर स ख य 1.0 व य वस ययक क ष त र ननम कर बन य ज न क यतथ 07/03/2015 उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 NSQC स श धन क यतथ 19/05/2015 क य भ र क फ र न फ वक शट बन न औ खड़ र न र प रक य र अन श रवर र न, नक श र अन स भ र क वववरर फ मकवर क र यक र ग र वत त औ स स थ त ज चन र ललए स जम म द ह स थ ह जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स स धन र आव टन र न र ललए भ र ग स जम म द ह NSQF स तर न य नत श क षक षक य ग यत * अथधकत श क षक षक य ग यत ** ट र यन ग (स झ व हदय ह ल कर न अननव यक नह ) क य यनय क तत क न य नत उम र 5 अधधम नत 10 व र क ष N.A अन श लसत प रलशक षर र ल 12 स 16 सप त ह (फ म न फ मकवर क र QP र अन स ) र म प य ट ब ननय द स क ष त अन श लसत ह 18 व क व छन य: 1. ग प रलशक षक षत र यकर त क: एर ह व यवस य म 12 स ल स इट प र म र न अन भव र अन भव 2. प रलशक षक षत र यकर त क: 3 स ल स ईट प च जकह ड शटर ग र प ट - लसस टम र र म र अन भव ल ग र ष ट ट र य व य वस ययक नक (NOS) अननव यक: 1. CON/N0307: नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन 2
फ म न फ मकवर क र ललए य ग यत प र 2. CON/N0308: फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर 3. CON/N0309: E फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत 4. CON/N0310: खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत 5. CON/N0311: जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर 6. CON/N7001: प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन 7. CON/N8001: व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक 8. CON/N8002: अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन औ आय जन 9. CON/N8003: र यक स थल प अध नस थ र नन क षर औ अन श रवर तथ उनर प रदशकन र म लय र न 10. CON/N9002:स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन व र स लपर : प रय ज य नह ह प रदश न पद ड प र स धगर OS इर इय म वर र कत ह 3
फ म न फ मकवर क र ललए य ग यत प र पर भ ए र वडक व य वस नयर क ष त र उप क ष त र व यवस य र यक भ लमर व य वस नयर म नर (OS) प रदशकन म पद ड य ग यत प र (QP) य ग यत प र र ड ष र य व य वस नयर म नर (NOS) र यक-क ष त र ज ञ न औ समझ स गठन त मर स दभक तर न र ज ञ न म ल र शल / स म न फ य र शल षवव र व य वस नयर क ष त र उन सभ व यवस य र सम ह ह ज एर स म न व य प र त ह तथ स जनर एर ज स व य वस नयर उपद श ह यह अथकव यवस थ र वह षवश अ ग ह स जसर सभ भ ग र एर ज स ग र ह व य वस नयर क ष त र र ग र औ व य वस नयर उपद श र आध प षवभ स जत र न प उप-क ष त र लमलत ह व यवस य उन सभ र यक भ लमर ओ र सम ह ह ज एर त ह र र यक र त ह उन अद षवत य र यक सम ह र पर भ ष त र त ह स जनस कर स स स थ म जग र अवस प र प त कर य ज सर र यक प रदशकन र स त र उलल ख र त ह ज कर स भ व यस क त र ज ञ न औ समझ दश कत ह ए म नर र नन त प र प त र न र ललए अननव यक ह यह म नर द न अ त कष र य औ भ त य सन फ दभक म ल ग ह त ह प रदशकन म पद ड कर स भ र यक र र न र म नर ननध कर त र त ह य ग यत प र र अन फ तगकत OS र स ट श लमल ह स जनम एर स थ लशक ष, प रलशक षर औ एर र यक भ लमर र न र ललए आवश यर म नद ड र उलल ख ह एर य ग यत प र एर अद षवत य य ग यत प र र ड स प गय ह य ग यत प र र ड एर अद षवत य स दभक र ड ह ज कर एर य ग यत प र कर पहच न र त ह ज व य वस नयर म नर भ त य स दभक म षवलशष ट र प ल ग ह उन फ ह ष र य व य वस नयर म नर र ह ज त ह र यक क ष त र व यस क त र उन पर वतकनश ल वस त ओ र स म स अवगत र त ह स जनस उसर र म र ग र वत त प महत वप र क प रभ व पड़ सर त ह ज ञ न औ समझ उन सभ तर न र, स म न फ य, व य वस नयर औ स गठन त मर षवलशष ट ज ञ न र उलल ख र त ह ज कर स व यस क त र ननध कर त र यक र म नर र अन स र न र ललए आवश यर ह स गठन त मर स दभक र अ तगकत स गठन र बन वट, उसर स च लन औ प रब धर र र यक स म म स च लन र ललए अननव यक ज ञ न र ज नर द ज त ह तर न र ज ञ न षवलशष ट न लमत स जम म द र य र प र न र ललए जर षवलशष ट ज ञ न ह म ल य स म न फ य र शल र एर सम ह ह ज स खन औ आज र द म र म र न ह त अननव यक ह य र शल आम त प कर स भ र म र म ह ल म ल ग ह त ह O.S र स दभक म, इसर अ तगकत स च स स ब धधत र शल श लमल ह ज र ज य द त र यक भ लमर ओ प ल ग ह सर त ह 4
फ म न फ मकवर क र ललए य ग यत प र पर वर शब द क वड CON NSQF QP OS TBD षवव र ननम कर ष र य र शल य ग यत र मवर क य ग यत प र व य वस नयर म नर तय र ग 5
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS र ग र नक श,फ मकवर क र षवननद श औ म नर पढ़न औ समझन र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह. 6
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन इक ई क ड CON/N0307 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन (क य ) यह इर ई नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन र ललए आवश यर वववरर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव प रदश न पद ड नतश, फ वक ववयनद श और नक क पढ न और स झन व यस क त षवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. फ मकवर क स सम बस न फ धत य जन बद ध र यक नक श म षवव र र पढ़न औ समझन PC2. स म न फ य व यवस थ नक श म षवव र र पढ़न औ समझन PC3. य जन बद ध र यक नक श र स म न फ य व यवस थ नक श र स दभक म पढ़न PC4. स बद ध नक श म हदए गए सभ षवननद श र पढ़न औ समझन PC5. शटर ग र यक र प र न र ललए प रद न र गई समय स र र पढ़न औ समझन PC6. फ मकवर क औ शटर ग र खड़ र न र ललए षवधध षवव र र पढ़न PC7. म नकर त फ मकवर क र खड़ र न र ललए उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न,समझन औ उनर प लन PC8. शट लग न य प वक ननलमकत अन भ ग म लड र बन न र ललए उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न,समझन औ उनर प लन PC9. अध नस थ र र यक र ब म बत न र ललए ह थ स ख धचत र बन न PC10. फ मकवर क स सम बस न फ धत य जन बद ध र यक नक श र उपय ग र उपय क त स मग र र आवश यर म त र र गर न ज ञ न व स झ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर KA1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KA2. फ मकवर क स सम ब धधत उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न KA3. ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग 7
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन प रक य ओ र ज ञ न) KA4. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर B. तकन क ज ञ न KB1. षवलभन फ न सम ब धधत नक श र पढ़न औ समझन र ललए आवश यर लसद ध त KB2. स म न फ य व यवस थ नक श र पढ़न KB3. नक श स स ल र त धचत र बन न KB4. प ल न, एललव शन औ स क शनल नक श र र स पढ़ ज त ह KB5. फ मकवर क खड़ र न औ षवघहटत र न र ललए उत प दर र षवननद श/ननद श KB6. फ मकवर क म उपय ग कर य ज न व ल घटर, स मग र औ उपर र KB7. नक श र अन स फ मकवर क र धचहन र न र न र त र KB8. न प,अ र गर र त, ज य लमनतर गर न र ब ननय द लसद ध त KB9. फ मकवर क म उपय ग ह न व ल शब द वल KB10. र खर य ननट र र प त र KB11. म प र एर र KB12. षवलभन फ न प रर औ आर र फ मकवर क स मग र KB13. फ मकवर क स मग र र एर र वजन KB14. फ मकवर क म उपय ग कर ए ज न व ल घटर, स मग र औ उपर र KB15. र प य ट र म ल ब त, 2 ड धचत र र ललए ऑट र ड स फ टव य अन प रय ग क शल (S) ल न क शल SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) A. लभ त क शल / स न य क शल SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल 8
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. फ मकवर क उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न यनर य ल न SB1. SB2. र यक र ललए आवश यर स मग र औ स स धन र अन म न र यक म ब ध पड़न प व र स लपर र यकप रर ल तय य जन और व यवस B. व य वस ययक क शल SB3. SB4. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त SB5. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB6. ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च 9
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन SB7. SB8. SB9. हदन र र यक र ललए स मग र र म त र र आर लन स स धन र अन र लन उपय ग र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB10. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक SB11. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह 10
CON/N0307 नक श, फ मकवर क र षवननद श औ म नर र पढ़न औ समझन एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N0307 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न यन र 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र ररयल एस ट ट और इन र स ट रतचर यन र अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटरर ग क रप ट र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 11
CON/N0308 फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर ष र य व य वस नयर म नर Overview यह NOS र ग र फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह 12
CON/N0308 इक ई क ड फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर CON/N0308 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर (क य ) यह इर ई फ मकवर क य डक म शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर र न र ललए वववरर आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र फ मकवर क य डक प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव प रदश न पद ड फ वक य ड पर व यस क त षवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : शटर बन न और ज ड़न क प रक रक रय क अन श रवर करन PC1. PC2. PC3. PC4. PC5. PC6. PC7. PC8. PC9. उपय ग स पहल प ल ईव ड औ इम त लर ड़ र ग र वत त र ज चन औ स ननस श चत शट बन न औ ज ड़न र प रक य म उपय ग ह न व ल सभ औ उपलब ध ह, यह ज चन औ स ननस श चत प ल ईव ड औ इम त लर ड़ र र ट ई र यक नक श र अन स ह ह ह, यह ज चन औ स ननस श चत शट प नल ब डक र आय म र सट र त औ द ढ़त र ललए ज चन औ उन फ ह स ननस श चत षवद य त उपर र र स च लन ननद श औ षवननद श र अन स ह ह ह, यह स ननस श चत शट र ज ड़न र ललए सभ स मग र, घटर औ औ उपलब ध ह यह स ननस श चत शट र र यक नक श र अन स बन य गय ह, यह ज चन औ स ननस श चत सभ घटर औ कफक सच सह त र स लग ह, यह ज चन औ स ननस श चत भ वजन र फ मकवर क र उठ न र सन फ दभक म, उठ न र व यवस थ र ललए प र वध न ख ह, यह ज चन PC10. प न उपय ग र ललए ख़ ब शट र सह म म मत स ननस श चत PC11. स इट र आवश यर त र अन स सह यर स मग र ज स र व ज स(Wedges), बबडड ग(beading), स ट प (stopper) औ भ व शट (filler shutter) बन ह ह, यह स ननस श चत PC12. स इट र आवश यर त ओ र प र न र ललए वर ष ठ अधधर र य औ स इट र स थ समन फ वय 13
CON/N0308 फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर ज ञ न व स झ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KA2. फ मकवर क स सम ब धधत उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न KA3. ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग KA4. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर B. तकन क ज ञ न KB1. फ मकवर क र य जन बद ध र यक नक श र र स पढ़ ज त ह स म न फ य व यवस थ नक श र र स पढ़ ज त ह KB2. नक श स स ल र त धचत र बन न KB3. प ल न, एललव शन औ स क शन KB4. उपर र, औज औ घटर र उपय ग औ अन प रय ग KB5. शट बन न र ललए घटर र ज ड़न र प रक य KB6. ननश न बन न औ न पन र औ र उपय ग KB7. न प,अ र गर र त, ज य लमनतर गर न र ब ननय द लसद ध त KB8. फ मकवर क म उपय ग ह न व ल शब द वल KB9. र खर य ननट र र प त र KB10. म प र एर र KB11. षवलभन फ न प रर औ आर र फ मकवर क स मग र KB12. फ मकवर क स मग र र एर र वजन KB13. फ मकवर क र स मग र र उठ न र ललए उपर र KB14. ब ल स, स स ल ग स आहद र भ उठन र क षमत KB15. ज ड़ ह ए शटसक र उठन र प रक य KB16. शट बन न र स मग र र स म जस य KB17. स मग र र बब कद र र स ननय बत रत र त ह क शल (S) ल न क शल 14
CON/N0308 फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल A. लभ त क शल / स न य क शल SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. फ मकवर क उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न यनर य ल न B. व य वस ययक क शल SB1. तय र कर र यकस थल स क षक षत ह औ स वय र र यक द स र ललए ह ननर र त नह SB2. शट र ज ड़न र प रक य तय SB3. र यक म ब ध पड़न प व र स लपर र यकप रर ल तय य जन और व यवस 15
CON/N0308 फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर SB4. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न SB5. र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त SB6. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB7. र मग र शट र स ध र यक र न र ललए स ध र त र स झ षवत SB8. ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च SB9. स ट फ नन ग स मग र र अ त ल औ लगन तय SB10. स मग र र खपत र स म जस य SB11. स स धन र अन र लन उपय ग SB12. र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB13. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक SB14. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह 16
CON/N0308 फ मकवर क य डक औ स इट प शट बन न औ ज ड़न र प रक य र अन श रवर एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N0308 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न यन र 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र ररयल एस ट ट और इन र स ट रतचर यन र अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटरर ग क रप ट र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 17
CON/N0309 Ensure erection and dismantling of formwork as per formwork drawings and specifications ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS र ग र फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ औ षवघटन स ननस श चत र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह 18
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत ष र य व य वस नयर म नर इक ई क ड इक ई श र क (क य ) वववरर क य क ष त र CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत यह इर ई फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ औ षवघटन स ननस श चत र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : सव, धचन फ ह र न औ अन फ य प र भ व यवस थ ओ र प नतक र स ननस श चत ननहदकष ट म नर र अन स फ मकवर क र ननम कर स ननस श चत ननहदकष ट म नर र अन स फ मकवर क र षवघटन ननस श चत क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव सव, थचन ह कन और अन य प र र भ व यवस ओ क प यत क स यनक श चत करन यनद रद ष ट ट नक क अन स र फ वक क यन र स यनक श चत करन प रदश न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. प र स धगर र य र ललए आवश यर स त औ र स बब द प रद न र न र ललए सव र प नतक स ननस श चत PC2. आवश यर त औ प रय ज यत र अन स सभ उपय क त धचन फ ह र न कर ए ज च र ह, यह ज चन औ स ननस श चत PC3. र यक र प र भ र न स पहल आवश यर त पड़न प लम ट र र ट ई, भ र, समतलत औ सघनत र ज चन औ स ननस श चत PC4. तल सह त ह स ठ स औ समतल कर य गय ह, यह स ननस श चत PC5. र यकस थल प अन वश यर स मग र औ मलब नह ह, यह स ननस श चत PC6. ग डक ल, र बक ब डक औ स क ष न ट सभ जगह लग ह, यह स ननस श चत PC7. र यक प र म भ र न स प वक सभ औ, घटर, स मग र औ ज ड़न उपलब ध ह, यह स ननस श चत PC8. खड़ र न स पहल शट र सतह र सफ ई र गय ह औ उस प स र ट र र च हट हदय ह, यह स ननस श चत PC9. श धथ ग स मग र प लगन र ललए उपय क त र ल पद थक उपलब ध ह, यह स ननस श चत PC10. फ मकवर क र य जन बद ध र यक नक श र अन स बबछ य गय ह, यह स ननस श चत PC11. फ मकवर क र खड़ र त समय औ अन फ य आवश यर सह,ब र लस, प न र शन औ सस न फ नहहत भ ग आहद लगत समय उपय क त प रक य र प रय ग ह ह ह, यह स ननस श चत 19
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत PC12. न र द व फ मकवर क र स म न स क षक षत औ उपय क त त र स उठ य औ ख ज ह ह, यह स ननस श चत PC13. कर स भ म नर फ मकवर क र खड़ र त समय उत प दर द व हदए गए षवननद श र प लन र ननद श द न औ उनर प लन स ननस श चत PC14. बन ए गए फ मकवर क म ऐस र ई द य छ द न ह स जसम स ड ल ह आ र ट र स सर, यह स ननस श चत PC15. ट ई ड, समथकन, ब रलस ग औ अन फ य ज ड़न र र स व र स ननस श चत PC16. र ट ड लन र ललए स क षक षत स त त य PC17. शटर ग र र यक र न र ललए सभ र यक मच न स क षक षत ह, यह स ननस श चत PC18. आवश यर त पड़न प, ननद श र अन स प न प र षप ग ह ई ह, यह स ननस श चत PC19. अध नस थ र ग र उनर र यक म र म य गलत बत न औ आवश यर त पड़न प उन फ ह स ध न र ललए सह त र स झ षवत य प रदलशकत यनद रद ष ट ट नक क अन स र फ वक क ववघटन यनक श चत करन PC20. न र द व फ मकवर क र स म न स क षक षत औ उपय क त त र स उठ य औ ख ज ह ह, यह स ननस श चत PC21. फ मकवर क घटर र स क षक षत भ ड र औ स ट कर ग र स ननस श चत PC22. कर स भ म नर फ मकवर क र षवघहटत र त समय उत प दर द व हदए गए षवननद श / ननद श र प लन र स ननस श चत PC23. ननध कर त समय य ननद श लमलन प फ मकवर क र म न स औ स क षक षत त र स षवघहटत PC24. क षनतग रस त घटर र बदलन / म म मत औ उनर ख ख व स ननस श चत ज ञ न व समझ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KA2. फ मकवर क स सम ब धधत उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न KA3. ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग KA4. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर 20
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत B. तकन क ज ञ न KB1. स चन औ आ.स.स नक श र पढ़न औ समझन KB2. उपय क त र यक र ललए प ल न, एललव शन औ स क शन नक श र र स पढ़ ज त ह KB3. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग र म नर प रक य KB4. भ त य औ अ त कष र य र ड र अन स षवलभन फ न स चन ओ म शटर ग र ललए म नर त र हट स म KB5. शटर ग र यक र च र ललस ट KB6. ल इन, स त औ स खर र आवश यर त KB7. प ड़ र ललए आवश यर स स थ त KB8. फ मकवर क म ननव र औ स ध त मर र यक र र यह स ननस श चत र वह ग र वत त र म नर स त र अन स बन ह KB9. फ मकवर क खड़ र न औ षवघहटत र न र ललए उत प दर द व हदए गए षवननद श/ ननद श KB10. ब ननय द उपर र (ज स र ऑट ल वल) र उपय ग स स त र हस त त र KB11. जम न र सतह र स घनन औ स त र भ नतर / द श य ज च र स र त ह KB12. न प,अ र गर र त, ज य लमनतर गर न र ब ननय द लसद ध त KB13. र खर य ननट र र प त र KB14. म प र एर र KB15. षवलभन फ न प रर औ आर र फ मकवर क स मग र KB16. फ मकवर क स मग र र एर र वजन KB17. फ मकवर क स मग र र क षमत KB18. फ मकवर क म उपय ग कर ए ज न व ल घटर, स मग र औ उपर र KB19. नक श र अन स फ मकवर क र अलभन फ य स (layout) र न र प रक य KB20. जम न ख दन, भ न आहद र ललए उपय ग ह न व ल औ औ उपर र KB21. ख ख व औ स फ सफ ई र म नर प रक य ए KB22. र यक र अन म औ उसर प र थलमर त KB23. प र स धगर र यक र महत वप र क गनतषवधध औ प र थलमर गनतषवधध र र स पहच नन KB24. सर य र य र ब ननय द ज ञ न KB25. र ट र य र ब ननय द ज ञ न KB26. भ ड़ र य र ब ननय द ज ञ न KB27. कर न प स क षर र ललए अपन ए ज न व ल स क ष उप य KB28. र प य ट र म ल ब त, 2 ड धचत र र ललए ऑट र ड स फ टव य अन प रय ग र शल (S) 21
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत ल न क शल SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल A. लभ त क शल / स न य क शल SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. फ मकवर क उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न यनर य ल न SB1. तय र कर र यकस थल स क षक षत ह औ स वय र र यक द स र ललए ह ननर र त व य वस ययक क शल नह SB2. कर स भ षवश स चन म शट खड़ र न र ललए अपन ई ज न व ल प रक य र ब म फ सल SB3. र यक म ब ध पड़न प व र स लपर र यकप रर ल तय 22
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत SB4. उपय क त र यक र ललए श रमशस क त, स मग र, औ औ उपर र तय य जन और व यवस SB5. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न SB6. र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त SB7. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB8. SB9. र मग र शट र स ध र यक र न र ललए स ध र त र स झ षवत ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च SB10. स मग र र खपत र स म जस य SB11. हदन र र यक र ललए स मग र र म त र र आर लन SB12. म नव शस क त औ स मग र र वतकम न औ भषवष य म उपलब धत औ आवश यर त र प रव षत तय र षवश ल र SB13. स स धन र अन र लन उपय ग SB14. र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB15. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक SB16. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह 23
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N0309 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न यन र 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र ररयल एस ट ट और इन र स ट रतचर यन र अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटरर ग क रप ट र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 24
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत ष र य व य वस नयर म नर अवल कन 25
CON/N0309 फ मकवर क र नक श औ षवननद श र अन स फ मकवर क र खड़ ह न औ षवघटन स ननस श चत यह NOS र ग र खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह स ननस श चत र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह 26
CON/N0310 खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत इक ई क ड CON/N0310 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क (क य ) खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत वववरर यह इर ई खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह स ननस श चत र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव प रदश न पद ड व यस क त षवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. खड़ कर य ह आ फ मकवर क य जन बद ध र यक नक श र अन स बन ह, यह ज चन PC2. फ मकवर क र ल इन, स त औ स खर र ललए ज च PC3. उपय ग कर ए ह ए प र प स स ह ल, ल इन औ ननध कर त अ त ल प तथ ठ स सतह प लग ह, यह ज चन PC4. ग र उट र स व र र थ म र उप य कर ए गए ह, यह ज चन खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत PC5. फ मकवर क र प श वक स स थ त (lateral stability) र ललए ज च PC6. फ मकवर क र खड़ र न औ उस समथकन प रद न र न र ललए सह घटर र उपय ग कर य गय ह, इसर ज च PC7. लशधथ ग स मग र प षवननहदकष ट र ल ज पद थक र उपय ग ह आ ह, इसर ज च PC8. जह अनतर क त समथकन र आवश यर त ह, ऐस स थ न र ललए ज च PC9. कर स भ इन फ सटक, र ट र भ त ज न व ल कफस क स ग र ललए ज च औ उनर सह स थ न स ननस श चत PC10. सभ स क ष उप य, षवश र प स धग न औ कर न प स क षर, र ललए ज च PC11. खड़ कर ए ह ए फ मकवर क र अ नतम च र र ज च औ स ध र आवश यर त प ए ज न प उसर स श धन स ननस श चत PC12. खड़ कर य ह आ फ मकवर क अ तत वर ष ठ य इ ज ननय द व ज च र स व र त कर य गय ह, यह स ननस श चत ज ञ न व स झ (K) 27
CON/N0310 A. स गठन त क खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KA2. फ मकवर क स सम ब धधत उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न KA3. ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग KA4. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर तकन क ज ञ न KB1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KB2. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KB3. शटर ग र य र ललए ज च स च KB4. स न ग स च र प र न र महत व KB5. न प,अ र गर र त, ज य लमनतर गर न र ब ननय द लसद ध त KB6. भ त य औ अ त कष र य र ड र अन स षवलभन फ न स चन ओ म शटर ग र ललए म नर त र हट स म KB7. फ मकवर क र ललए आवश यर स खर, स ह ल, स त, आहद KB8. फ मकवर क ग र वत त र म नर र अन स ह यह स ननस श चत र न र ललए र ललए आवश यर ननव र औ स ध त मर र यक KB9. फ मकवर क म उपय ग कर ए ज न व ल घटर, स मग र औ उपर र KB10. नर श र अन स फ मकवर क र ल आउट र प रक य KB11. फ मकवर क खड़ र न औ षवघहटत र न र ललए उत प दर द व हदए गए षवननद श/ ननद श KB12. षवलभन फ न प रर र फ मकवर क औ उनर ब ननय द औ जहटल स चन ओ म उपय ग KB13. क ल स म ब ग/ षवलशष ट फ मकवर क लसस टम र प रर KB14. र प य ट र म ल ब त, 2 ड धचत र र ललए ऑट र ड स फ टव य अन प रय ग क शल (S) A. लभ त क शल / स न य क शल ल न क शल SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) 28
CON/N0310 खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. फ मकवर क उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न यनर य ल न SB1. तय र कर र यकस थल स क षक षत ह औ स वय र र यक द स र ललए ह ननर र त B. व य वस ययक क शल नह SB2. ज च गए र य र ललए स व र नत म नद ड तय SB3. ज च र न र ललए सह त र तय SB4. र यक म ब ध पड़न प व र स लपर र यकप रर ल तय य जन और व यवस 29
CON/N0310 खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत SB5. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न SB6. र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त SB7. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB8. अध नस थ र खड़ कर ए फ मकवर क म स ध र यक र न र ललए म गकदलशकत त कर फ मकवर क ननध कर त म नर र अन स बन SB9. ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च SB10. खड़ कर य ह आ फ मकवर क म गलत स ध न र प रक य तय SB11. महत वप र क औ स लमत क ष त र म समथकन प रद न SB12. भ र आध प समथकन र ब च म अ त ल ननध कर त SB13. स स धन र अन र लन उपय ग SB14. र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB15. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक SB16. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह 30
CON/N0310 खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) CON/N0310 TBD स स करर स ख य 1.0 व य वस ययक क ष त र यन र बन य ज न क यतथ 07/03/2015 व य वस ययक उप क ष त र ररयल एस ट ट और इन र स ट रतचर यन र अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटरर ग क रप ट र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 31
CON/N0310 खड़ कर य ह आ फ मकवर क ननहदकष ट म नर र अन स ह, यह ज चन औ स ननस श चत 32
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर ष र य व य वस नयर म नर Overview यह NOS र ग र जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह. 33
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर इक ई क ड CON/N0311 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर (क य ) यह इर ई जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर र न र ललए वववरर आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : न औ द रवच ललत (Hydraulic) लसस टम स जम प फ मक लसस टम र स थ पन र क य क ष त र अन श रवर जम प फ मक लसस टम र स च लन र अन श रवर क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव क र न और वच र लत (Hydraulic) र सस ट स जम प फ र सस ट क स पन क अन श रवर करन प रदश न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. जम प फ मक लसस टम र स थ पन र ललए स इट त य PC2. स थ पन र प ल न औ य जन बद ध र यक नक श र अन स शट प नल ज ड़न PC3. स थ पन र द न र यक ननद श र प लन स ननस श चत PC4. स चन र आर र आवश यर त र अन स शट प नल र र प ख स ननस श चत PC5. ज ड़, अर ड़न, ह र, नट औ ब लट सहहत सभ ज ड़न अच छ त ह लग ह, यह स ननस श चत PC6. शट म पय कप त ब ट र ललए ज च PC7. खड़ शट म त ग औ र ठ त स ननस श चत PC8. सव र सभ ननश न प रद न कर ए गए ह, यह स ननस श चत PC9. उत प दर र षवननद श / म नर र अन स ह इड र ललर लसस टम, षवद य त खण ड र स थ पन औ अ त स बधन सह त र स ह आ ह, यह स ननस श चत PC10. मन ष य औ स म न र आव ज ह र ललए र यक मच न बन य गय ह, यह स ननस श चत PC11. क ल स म ब ग य मस ड (climbing/ms rod) लग य गय ह, यह स ननस श चत जम प फ र सस ट क स च लन क अन श रवर करन PC12. अन फ य उपय क त र यक प ह ए ह, यह ज चन औ स ननस श चत PC13. ए र औ ट इस डडज इन र अन स लग ए गए ह, यह स ननस श चत PC14. स ल व स र सह तर र स लग न औ अ त स थ षपत हहस स उनर जगह स न हहल ह, यह स ननस श चत PC15. ह इड र ललर ज र औ न र सम धचत र यक प ननग न खन 34
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर PC16. उठन र क य प ननग न ख र, ल इन, स त औ स खर स ननस श चत PC17. न य ह इड र ललर ज र र उपय ग स फ मकवर क र चढ़ ई प न खन PC18. क ल इस म ब ग प र फ इल र चढ़ ई प न खन ज ञ न व स झ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स इट प औ प वकननलमकत ननम कर र ललए शटर ग औ फ मकवर क र ललए म नर प रक य ए KA2. फ मकवर क स सम ब धधत उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न KA3. ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग KA4. ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर KA6. जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ ऑप शन स सम ब धधत स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर B. तकन क ज ञ न KB1. जम प फ मक लसस टम र प रर / षवश प रर र फ मकवर क ज स र स स लप फ मक, जम प फ मक आहद KB2. स थ पन औ र यक र मबद ध नक़ श KB3. जम प फ मक र स थ पन र ललए प र लभर र यक KB4. स चन र आर र अन स फ मकवर क र प र फ इलल ग KB5. ह इड र ललर प रर ल र र यक KB6. स ह ल र ज च औ स ध त मर र यक र स KB7. घ म व र र स ननध कर त औ ननय बत रत KB8. र न क शन औ ज ड़न र उपय ग KB9. जम प फ मक लसस टम स थ पन औ स च लन र ललए आवश यर औ, घटर औ उपर र र उपय ग KB10. ए र र र, ट ई, स ल व स र उपय ग KB11. जम प फ मक लसस टम र ललए उत प दर ननद श/षवननद श KB12. फ मकवर क म ननव र औ स ध त मर र यक र र यह स ननस श चत र वह ग र वत त र म नर स त र अन स बन ह KB13. भ त य औ अ त कष र य र ड र अन स षवलभन फ न स चन ओ म शटर ग र ललए म नर त र हट स म 35
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर KB14. नक श र अन स फ मकवर क र अलभन फ य स (layout) र न र प रक य KB15. षवलभन फ न प रर र फ मकवर क औ उनर ब ननय द औ जहटल स चन म उपय ग KB16. जम प फ मक लसस टम र उठ न र ललए षवलभन फ न प रर र ह इड र ललर ज र औ न KB17. सर य र य र ब ननय द ज ञ न KB18. र ट र य र ब ननय द ज ञ न KB19. षवलभन फ न घटर औ प नल र वजन KB20. र प य ट र म ल ब त, 2 ड धचत र र ललए ऑट र ड स फ टव य अन प रय ग र शल (S) ल न क शल SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल A. लभ त क शल / स न य क शल SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. नक श, फ मकवर क षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. फ मकवर क उत प दर र षवननद श /ननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न 36
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर यनर य ल न SB1. तय र कर र यकस थल स क षक षत ह औ स वय र र यक द स र ललए ह ननर र त नह SB2. SB3. स इट र आवश यर त र अन स प र थलमर त तय आग र र य श र र न र ललए षपछल र य र प नतक ननध कर त य जन और व यवस SB4. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न SB5. र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त B. व य वस ययक क शल SB6. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB7. र यक स ध न र ललए र मग र स ध त मर क य बत न SB8. स क लस म ब ग फ मकवर क र स थ पन औ सञ च लन स सम ब धधत कर स भ समस य र स लझ न SB9. ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च SB10. जम प फ मक लसस टम र स थ पन स सम ब धधत ज र खम र पहच नन औ ननव र र यक स ननस श चत SB11. स स धन र अन र लन उपय ग SB12. र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB13. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक 37
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर SB14. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह 38
CON/N0311 जम प फ मक लसस टम र स थ पन औ स च लन र अन श रवर एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) CON/N0311 TBD स स करर स ख य 1.0 व य वस ययक क ष त र ननम कर बन य ज न क यतथ 07/03/2015 व य वस ययक उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 39
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS क र गर क प र स थगक क य क यनष ट प दन क र लए स स धन क र लए य जन, व यवस और प रब धन करन क र लए आवश यक क शल और ज ञ न क वर न करत ह 40
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन इक ई क ड CON/N7001 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क (क य ) प र स थगक क य क यनष ट प दन क र लए स स धन क य जन, व यवस और प रब धन करन यह इर ई प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन वववरर र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र म नव शस क त र प रब धन औ व यवस थ स मग र औ उपर र र व यवस थ, आव टन औ प रब धन क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव नव शक तत क प रब धन और व यवस करन स ग र और उपकरर क व यवस, आव टन और प रब धन करन प रदश न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. ननय क त गनतषवधध म र यक र म त र औ उसर प रर नत ननध कर त PC2. ननय क त गनतषवधध र ललए म नव शस क त र आवश यर त र गर न PC3. म नव शस क त र आवश यर त, वर ष ठ र द न PC4. य जन र अन स र यक र आव टन औ उस ननर लव न PC5. र यक र ननष प दन र ललए र मग र स फ ननद श द न PC6. म नव शस क त स स धन र अन र लतम उपय ग स ननस श चत PC7. मजद र द ननर ह ज र र डक PC8. द ननर उत प दर त र प टक र र डक PC9. स प गए र यक र म त र र अन म न लग न PC10. स मग र, उपर र औ कफक स च र आवश यर त र अन म न लग न PC11. उपर र औ सह यर स म न र आवश यर त र अन म न लग न PC12. स मग र, उपर र औ औ ओ र आवश यर त र वर ष ठ अधधर र य र प रस त त PC13. र मग र स मग र, उपर र औ औ आव हटत औ य जन र अन स उनस र म ननर लव न PC14. स स धन र अन र लन उपय ग र ललए स फ ननद श द न ज ञ न व समझ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन 41
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. KA2. KA3. KA4. प र स धगर र य र ननष प दन र ललए म नर प रक य ए उपर र, औज औ स म न र सह ख ख व औ उपय ग र स क षक षत त र र ज ञ न ननज स क ष ज ञ न औ उसस स ब धधत स क ष धगय औ उपर र र उपय ग ननध कर त प रक य ओ र अन स उपर र औ स मग र र अन ध र स KA5. र ग र ननय स क त स व ध ननर स व र नत र आवश यर त ओ र ज नर B. तकन क ज ञ न KB1. प र स धगर र य र ननम कर धचत र KB2. उत प दर त औ र यक र म त र र अन स म नव शस क त र आवश यर त KB3. क य ओ र प र थलमर त औ म KB4. प र स धगर र यक र ललए प र थलमर औ महत वप र क गनतषवधध र पहच न र स र त ह KB5. दल र सदस य र प र स धगर र यक र ब म बत न र त र औ तर न र KB6. प र स धगर र यक र प रगनत औ ग र वत त र आर लन र ललए षवलभन फ न प क षर KB7. द ननर उत प दर त र प टक र महत व KB8. द ननर ह ज बह र महत व KB9. प र स धगर र य र ललए म नर प रक य ए KB10. म प र लसद ध त KB11. इर इय र र प न फ त र KB12. अ र गर र त य औ ज य लमत य गर न KB13. प र स धगर र यक र म त र र गर न र स र त ह KB14. औ औ स मग र र आवश यर त र गर न र स र त ह KB15. उपलब ध स स धन र अन र ल उपय ग KB16. र प य ट र म ल ब त, 2 ड धचत र र ललए ऑट र ड स फ टव य अन प रय ग र शल (S) A. लभ त क शल / स न य क शल ल न क शल SA1. र म स र म द भ ओ म ललख प न (स थ न य भ औ ब नय द अ ग र अधधम न फ य ह ) SA2. अध नस थ र मकच र य र स पष ट औ स ल ननद श, षवव र औ ख धचत र प रद न 42
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन SA3. द ननर उत प दर त र प टक, द ननर र मग उपस स थनत औ कर ए गए र यक र ब म ज नर र र र डक औ प रल खन SA4. ननध कर त प र र प म वर ष ठ अधधर र य र ललए ब ननय द स स थनत अद यतन त य पठन क शल SA5. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. सर य र यक स सम बस न फ धत नक श, सर य म ड़न र स च, षवननद श औ म नर र पढ़न SA7. महत वप र क दस त व ज ज स ग र वत त म नर, र यक र म नर त र औ उपय क त सहनश लत र स म र पढ़न SA8. षवद य त उपर र र इस त म ल र ललए उत प दर द व हदए गए ननद श औ षवननद श र पढ़न SA9. आप त र ल म ननर स स स ब धधत षवलभन फ न स क ष स इन ब डक, स क ष ननयम, स क ष ट ग औ ननद श र पढ़न ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA10. र यक स थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA11. वर ष ठ द व हदए गए ननद श र प लन SA12. र यक य जन समय स र औ ग र वत त र अन स अध नस थ र मकच र य र स पष ट ननद श प रद न यनर य ल न B. व य वस ययक क शल SB1. SB2. SB3. तय र कर र यकस थल स क षक षत ह औ स वय र र यक द स र ललए ह ननर र त नह उपय क त र यक र ललए श रमशस क त, स मग र, औ औ उपर र तय र यक म ब ध पड़न प व र स लपर र यकप रर ल तय य जन और व यवस 43
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन SB4. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न SB5. र यक य जन, समय स र औ ग र वत त र अन स र यक प र न ह त अध नस थ र मकच र य र ललए र यक लक ष य औ स र बन न ग र हक क द र त SB6. सहमत समय र यक म औ ग र वत त र अन स र म प स स य क स लझ न SB7. र यक स ध न र ललए र मग र स ध त मर क य बत न SB8. ट म र भ त कर स भ षवव द र सम ध न ववश ल र र त क स च SB9. स मग र र खपत र स म जस य SB10. हदन र र यक र ललए स स धन र म त र र आर लन SB11. स स धन र अन र लन उपय ग SB12. र यक स थल प स म न र र म स र म न र स न ग भ र स च SB13. र यक र जहटलत र आ र न औ जर त अन स स ध र यक SB14. स क ष ननयम र उलल घन र पहच नन स जनस द घकटन घट सर त ह. 44
CON/N7001 प र स धगर र य र ननष प दन र ललए स स धन र य जन, व यवस थ औ प रब धन एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N7001 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न ननम कर 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर वपछल स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 45
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS व यछत पररर प र प त करन क र लए एक दल क भ तर प रभ व ढ ग स क करन क र लए आवश यक क शल और ज ञ न क वर न करत ह 46
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक इक ई क ड CON/N8001 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क (क य ) वववरर क य क ष त र व यछत पररर प र प त करन क र लए दल क भ तर प रभ व ढ ग स क य करन इस इर ई व नछत पर र म प र प त र न र ललए एर दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : षवलभन फ न दल म सहर लमकय, वर ष ठ औ अध नस थ र स थ प रभ व ढ ग स स व द ननहदकष ट र यक र प रभ व ननष प दन स ननस श चत र न ह त स वय र दल य अन फ य कर स भ दल र सह-र लमकय, वर ष ठ औ अध नस थ र सह यत क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव ववर भन न ट सहकर य, वररष ट ठ और अध नस क स प रभ व ढ ग स स व द प रदश न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. दल र सदस य र स पष ट र प स र म स स ब धधत ज नर / आवश यर त बत न PC2. र यक म कर स भ प रर र पर वतकन र ज नर सहर लमकय औ वर ष ठ र बत न PC3. प रभ व ढ ग स समस य ओ र सम ध न औ आवश यर त पड़न प पयकव क षर र तत र ल स धचत PC4. वर ष ठ अधधर र य स स पष ट र प स ननद श प र प त र उनर प रभ व ढ ग स प लन PC5. र यक र न र उधचत तर न र औ षवधध बत न र ललए दल र सदस य / अध नस थ र स थ स व द PC6. आवश यर त औ प रय ज यत र अन स स पष ट र र औ सल ह ल न क य सहकर य क दद करन PC7. स य ग दल र समय प स म न, उपर र औ र यक र न र जगह द न PC8. सहर लमकय र स थ स र ललत र प स र यक र ज ञ न व स झ (K) 47
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स वय र स जम म द र य KA2. प रभ व स च औ सहर लमकओ र स थ मजब त सम बन फ ध र महत व KA3. स म हहर र यक म असफलत र प र ज क ट र पर र म, समय स म औ स क ष प अस KA4. स च र षवलभन फ न स धन, औ उनर उधचत उपय ग KA5. षवलभन फ न दल र ब च स वस थ औ सहर म ह ल बन न र महत व B. तकन क ज ञ न KB1. अपन र यक क ष त र र भ त षवलभन फ न गनतषवधधय जह द स श रलमर र स थ स व द र आवश यर त ह KB2. र यक म उपय धगत तर न र, स मग र र ग र, स क ष म नर औ उपय धगत औ औ उपर र र ऐस ज नर ज सहर लमकय र ललए उपय ग ह KB3. उधचत औ प रभ व स व द र महत व औ ऐस न ह प न र ग र वत त, समयस म, स क ष प अप क षक षत द ष प रभ व KB4. समस य ओ र स मन र ह सहर लमकय र समथकन र न र महत व क शल (S) ल न क शल SA1. स इट प, एर य एर स अधधर भ ओ म ललखन (अधधम नत स इट र स थ न य भ म ) पठन क शल A. लभ त क शल / स न य क शल SA2. स इट प, एर य एर स अधधर भ ओ म पढ़न (अधधम नत स इट र स थ न य भ म ) SA3. र यक सम प त,स मग र औ ओ र उपय ग र स धबक म सहर लमकय द व हदए गए स व द र पढन ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA4. स इट प, एर य एर स अधधर भ ओ म ब लन (अधधम नत स इट र स थ न य भ म ) 48
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक SA5. वर ष ठ औ सहर लमकय द व हदए गए ननद श/स व द र प लन र SA6. स वय र र यक प र न र ललए सहर लमकय स समथकन प र प त र न ह त स व द यनर य ल न SB1. तय कर र नस ज नर सहर लमकय औ सहर म दल र स थ ब ट ज सर त ह य जन और व यवस SB2. दल र सदस य र स थ लमलर र यक र पर य जन बन न तथ आवश यर स स धन र आय जन ग र हक क द र त B. व य वस ययक क शल SB3. दल र सदस य र स थ समन फ वय म अपन सभ र म प स स य क स लझ न SB4. सहर लमकय र ब च षवव द स पद षव य म स लह र पहल अथव वर ष ठ र स धचत ववश ल र र त क स च SB5. दल र सदस य र ब च समन फ वय र सबस अच छ उप य स ननस श चत SB6. सहर लमकय र उनर लशक ष / स म स जर प ष ठभ लम र ध य न म ख र स व द ग भ र स च SB7. र यक र जहटलत र म लय र न औ आवश यर त पड़न प ननध कर त वर ष ठ अधधर र य स म गकदशकन प र प त 49
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) CON/N8001 TBD स स करर स ख य 1.0 व य वस ययक क ष त र ननम कर बन य ज न क यतथ 07/03/2015 व य वस ययक उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर अ यत स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 50
CON/N8001 व नछत पर र म प र प त र न र ललए दल र भ त प रभ व ढ ग स र यक 51
CON/N8002 औ आय जन अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS य जन और आय जन कर क य क अप क षक षत ग र वत त और स य स प र करन क र लए 52
CON/N8002 औ आय जन अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन आवश यक क शल और ज ञ न क वर न करत ह इक ई क ड CON/N8002 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क (क य ) अप क षक षत पररर प र प त करन ह त क य क र लए य जन और आय जन करन इस इर ई म अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन औ आय जन र न र वववरर ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन कर य गय ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र व नछत पर र म प र प त र न र ललए र म र गनतषवधधय र प र थलमर त द र य र प र म भ र न स प वक व नछत स स धन र स गहठत र क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव व यछत पररर प र प त करन क र लए क क गयतववथधय क प र र कत द प रदशकन म पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. वर ष ठ अधधर र य द व ननध कर त लक ष य औ समय स म र स पष ट र प स समझन PC2. स र औ अन म र अन स क य र य जन बन ए PC3. व नछत पर र म प र प त र न र ललए अध नस थ र म गकदशकन प रद न र PC4. य जन बन ए र स फ सफ ई, र यक र प र म भ म तथ र यक सम स प त र ब द ह सर क य क प र रम भ करन स प व व यछत स स धन क स गद रठत कर PC5. र यक आ भ र न स पहल आवश यर स स धन र स च बन र व यवस थ र PC6. व नछत र यक र प र न र ललए सह उपर र औ औज च न औ उनर सह उपय ग र PC7. आव हटत स स धन र स थ र यक प PC8. आव हटत जन-बल र उधचत त र स र यक प लग न PC9. कर स भ अन वश यर बब कद स बचन र ललए एर इष टतम त र स स स धन र उपय ग PC10. उपर र र स भल र इस त म ल र त कर उन फ ह न र स न न ह PC11. उत प दन, त न त कर य गए औज औ इस त म ल ह ह स मधग रय र आय जन PC12. अपन ए गए त र ननहदकष ट म नर औ ननद श र अन स ह न च हहए ज ञ न व स झ (K) 53
CON/N8002 औ आय जन अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र ज ञ न) KA1. स फ सफ ई र महत व KA2. वर ष ठ अधधर र य द व ननध कर त न नतय, प रक य ओ औ र म र लक ष य KA3. म तहत औ स वय र ललए र म र क य स न फ वत र न म भ लमर औ स जम म द र य तकन क ज ञ न KB1. स प गए र यक र र न र ललए म नर प रथ ए KB2. न र स न र र म र न र ललए एर षवव र प र क औ उधचत त र स उपलब ध स स धन र उपय ग र स र क शल (S) ल न क शल र यक प उपय गर त क /व यस क त षवश र ननम नललर खत ज नन औ समझन जर ह SA1. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ ललख प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA2. ननय क त र यक औ लक ष य र स च बन न पठन क शल A. लभ त क शल / स न य क शल SA3. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA4. सहर लमकय, वर ष ठ अधधर र य अथव अन फ य षवभ ग स ज कर य स चन पत र र पड़न (यह व यस क तषवश र स त प ननभक ह ) ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA5. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA6. म नर र यक प रक य ओ, उपलब ध स स धन, समय,आहद र ब म सह र यकर त कओ द व स झ स च र स नन औ प लन SA7. सहर लमकय औ अध नस थ र स थ प रभ व ढ ग स स व द B. व य वस ययक क शल यनर य ल न SB1. ननर कय ल र र यक र ननष प दन र ललए र नस त र अपन य ज ए य जन और व यवस 54
CON/N8002 औ आय जन अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन SB2. र यक र प र न र ललए आवश यर स मग र औ उपर र र य जन बन र आय जन ग र हक क द र त SB3. उधचत य जन औ आय जन र स थ अपन सभ र यक प स स य क स लझ न SB4. स मग र य उपर र र र म पड़न प उसर प र न र व यवस थ र ववश ल र र त क स च SB5. र यक र उन क ष त र र षवश ल र स जनस र यक म षवलम ब, स म न र बब कद य उपर र र न र स न ह ग भ र स च SB6. ननम कर स थल प पर ह यक द औ बब कद र र म र न र स भ षवत सम ध न र म लय र न र स कर य ज त ह 55
CON/N8002 औ आय जन अप क षक षत पर र म प र प त र न ह त र यक र ललए य जन एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N8002 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न ननम कर 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर वपछल स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 56
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS क र गर क क य स ल पर अध नस क यनर क षर और अन श रवर करन त उनक प रदश न क लय कन करन क र लए आवश यक क शल और ज ञ न क वर न करत ह इक ई क ड CON/N8003 नर 57
CON/N9002 इक ई श र क (क य ) वववरर स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन क य स ल पर अध नस क यनर क षर और अन श रवर करन त उनक प रदश न क लय कन करन यह इर ई र यकस थल प अध नस थ र नन क षर औ अन श रवर र न तथ उनर प रदशकन र म लय र न र न र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : क य क ष त र अध नस थ द व र गई सभ ननम कर र यक गनतषवधधय र अन श रवर तथ उनर प रदशकन र म लय र न औ स ननस श चत र समय स म औ ग र वत त स सम ब धधत ननद श र स गठन त मर न नतय व प रक य ओ र अन स सख त स प लन ह ह ह क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव अध नस क यनर क षर और अन श रवर करन त उनक प रदश न क लय कन करन और स यनक श चत करन क स गठन त क न यतय व प रक रक रय ओ क सख त स प लन ह रह ह प रदय न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. स इट र आवश यर त ओ र अन स स ब धधत दल र ललए र यक लक ष य ननध कर त अध नस थ र र यक आव हटत PC2. व नछत पर र म प र प त र न र ललए स ब धधत दल र अप क षक षत प रदशकन स त औ उम म द र ननध कर त PC3. स ब धधत दल र आव हटत र यक र प रगनतश ल ज च PC4. ननम कर स थल प अध नस थ द व कर ए गए र यक र नन क षर औ सत य पन PC5. स ब धधत प र धधर र द व ननध कर त ग र वत त र आवश यर त ओ र स ननस श चत र न र ललए ननध कर त स त प अध नस थ र प रदशकन र अन श रवर PC6. अध नस थ द व सभ ननम कर र य र द न स गठन त मर न नतय व प रक य ओ र प लन स ननस श चत ज ञ न व समझ (K) A. स गठन त क स दभ (र पन / स गठन औ इसर प रक य ओ र KA1. प रदशकन म लय र न औ सम क ष र ललए न नतय, प रक य, र यक लक ष य औ सम क ष KA2. र यकस थल प स च र र प स र यक प र न र ललए स ब धधत स गठन र न नतय, प रक य ओ औ प र ट र ल ज ञ न) B. तकन क ज ञ न KB1. स मग र,उपर र औ औ र सह औ अन र ल उपय ग औ म नर षवननद श औ प रक य र प लन र त ह ए र यक र सहटर त स प 58
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन क शल (S) A. लभ त क शल / स न य क शल ल न क शल SA1. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ ललख प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) पठन क शल SA2. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ पढ़ प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) ख क स च र (स नन और ब लन क क शल) SA3. र यकस थल प, एर य एर स अधधर भ ब ल प न (स थ न य भ अधधम न फ य ह ) SA4. सहर लमकय औ अध नस थ र स थ प रभ व ढ ग स स व द B. व य वस ययक क शल यनर य ल न SB1. त र हटय र स ध न, र ग र प रदशकन र अन स च नन औ र यक र उधचत आव टन SB2. अध नस थ र ब हत ग र वत त र ललए प र र त य जन और व यवस SB3. सदस य औ वर ष ठ अधधर र य र स थ समन फ वय म आवश यर स स धन र आय जन तथ र म र न र य जन बन न ग र हक क द र त SB4. आवश यर त र अन स र म प स स य क स लझ न SB5. र म र न र प रक य म कर स भ षवस गनतय, महत वप र क समस य ओ, द र र र र सम ध न ववश ल र र त क स च 59
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन SB6. र ग र सभ र य र षवधध र म स अलग अलग औ महत वप र क र यक पहच न SB7. र यकस थल प र ग र ब च टर व र जड़ औ उनर प रभ व र पहनन ग भ र स च SB8. आ र न औ त र हटय र र म र न र ललए सम ध न ख जन औ स स धन र उपय ग र अन र लन र ललए स ध र स झ व द न SB9. वर ष ठ अधधर र य र हस तक ष प र आवश यर त ह न व ल स स थनतय र आर लन 60
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन एनओएस (NOS) स स करर यनय त रर न स क ड क र डडट स (NSQF) व य वस ययक क ष त र CON/N8003 TBD स स करर स ख य 1.0 बन य ज न ननम कर 07/03/2015 क यतथ व य वस ययक उप क ष त र र यल एस ट ट औ इन फ र स रक च ननम कर वपछल स क ष क यतथ 23/03/2015 व यवस य शटर ग र प र अगल स क ष क यतथ 23/03/2017 61
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन ष र य व य वस नयर म नर अवल कन यह NOS क र गर क क य स ल पर अध नस क र लए स रक षक षत और स वस क य क ह ल बन ए र न क र लए आवश यक क शल और ज ञ न क वर न करत ह 62
CON/N9002 स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल र ललए र यकस थल र प रब धन इक ई क ड CON/N9002 ष र य व य वस नयर म नर इक ई श र क (क य ) वववरर क य क ष त र स रक षक षत और स वस क य क ह ल क र लए क य स ल क प रब धन करन यह इर ई अध नस थ र ललए स क षक षत औ स वस थ र यक र म ह ल बन ए खन र ललए आवश यर र शल औ ज ञ न र वर कन र त ह ननम नललर खत प रर ललय र यकक ष त र र अ तगकत ह : अध नस थ र ललए स वस थ औ स क षक षत र म र म ह ल स ननस श चत. स व स य, स क ष औ पय कव र न नतय औ प रक य ओ र प रभ व क य न फ वयन स ननस श चत र यक प रथ ओ र स थ ज ड़ ज र खम / आग औ आप त स स थनत र पहच न औ प रनतक य द न औ स ब धधत स गठन त मर औ व ध ननर आवश यर त र प लन स ननस श चत क य क ष त र क सम बन ध प रदश न पद ड अवयव अध नस क र लए स वस और स रक षक षत क क ह ल स यनक श चत करन प रदश न पद ड व यस क तषवश र सक षम ह न र ललए ननम नललर खत र यक र न ह ग : PC1. र यकस थल प उधचत ख ख व स ननस श चत PC2. र यकस थल / स ट म स क षक षत स ट कर ग, ह डलल ग र त र ल ग PC3. PC4. अध नस थ द व स व स य औ स क ष य जन र प लन स ननस श चत र यकस थल म र ई ज र खम पहच न औ उस उपय क त प र धधर र स धचत PC5. सभ स क ष औ स क षर स थ पन सह जगह प लग ह औ पय कप त ह, यह स ननस श चत PC6. श रलमर औ म ल र आव ज ह र ललए स क षक षत म गक उपलब ध ह, यह स ननस श चत PC7. प रय ज यत र आध प र मग द व औ र स क षक षत उपय ग र स ननस श चत PC8. र म र आवश यर त ओ र अन स उधचत व यस क तगत स क ष उपर र (प प ई) र उपय ग, ज स र : लस स क षर (ह लम ट) र न र स क षर धग न स स क षर प स क षर 63