ईश व य उप नषद - ईश व य उप नषद 1 ॐ ईश व य मद सव य क च जग य जगत त न य न भ ज थ म ग ध क य व नम १ जग य म यत क च जगत इदम सव म ईश आव यम - अ खल ड म य ज क ह जड व च तन व प जगत आह त सव ई र न य आह - त न य न भ जथ म ग ध - य ई र च सतत मरण ठ ऊन (क रण सव य च आह ) जगत च य गप व क भ ग य व. य त आस ह ऊ नय. क रण, - धनम क य वत - ह धन, ह भ ग पद थ क ण च आह त? अथ त क ण य च म लक च न ह त. जग त ल क ठल ह पद थ अगद अ शम न स परम र-र हत न ह. मन य (च क न ) सव पद थ श ममत व आस करत. त सव परम र च आह त आ ण य च उपय ग फ परम र स ठ च क ल ग ल प हज. १ क व न व ह कम ण जज वष छत सम एव व य न यथ त ऽ त न कम ल यत नर २ कम ण क व न एव इह शतम सम जज वष त - जग त (इह) ई रप जन थ भ व ठ ऊनच श नयत कम च आचरण कर त श भर वष आय य क ठ त कर य च इ छ
ईश व य उप नषद 2 क ल प हज - एवम कम व य नर न ल यत - ह मन य, अश क र य गप व क ई र स ठ क ल य कम न त ल ह ण र न ह स - इत अ यथ न आ त - म स ठ म ण कम कर त र ह ण ह एकम व म ग आह. कम ब धन त न म ह य च आणख क ठल च म ग न ह. २ अस य न म त ल क अ ध न तमस ऽऽव त त त य भग छ त य क च महन जन ३ अस य न म ल क त अ ध न तमस आव त - अस र च ज नरक प स ल क आह त त सव अ न व द ख प मह न अ धक र न आ छ दत आह त - य क च आ महन जन - ज क ण आ म- वर ध आचरण करण र म णस असत त - त य त न अ भग छ त - त म य वर य भय कर अश नरक त ज त त. -- म नव शर र इतर शर र प व द ल भ आह. ई र क प न अस शर र क वळ म मळव य य उ श न दल ग ल ल असत. द सर य म त क ल य उपद श न स र आचरण करण हणज आ मह त स धण ह य. उलट ई र समप ण भ व न ठ वत, वषय च क वळ यथ छ भ ग घ त र ह ण हणज आ मघ त कर य स रख च आह. क रण अश न क वळ ज म यथ ग ल
ईश व य उप नषद 3 ए हढ च न ह तर आप य ल अ धक धक कम ब धन त जखड न घ त य स रख ह ईल. अ धक धक पतन झ य स य न म य ज म मळ न नरक तच भटकत र ह व ल ग ल. ३ प ढ ल द न म त परम र य व प च वण न - अन जद क मनस जव य न न व आ न व प व मष त त वत ऽ य न य त त म नप म त र दध त ४ अन जत एक मनस जव य - परम र अचल, एक प, मन प ह अ धक त ग तम न आह - प व म अष त - सव च आ द आ ण न व प (सव च न य ल आह अस ) - एनत द व न आ न वन - परम र ल इ द द व द ख ल ज ण शकत न ह त. - तत अ य न ध वत त त अ य त - अ य क ण कत ह व ग न ध वल तर वत एक ठक ण थ र (ज ग व न न ह लत ) र ह नह त य सव ध वण र य च अ त मण करण र आह त - त मन म तर अप दध त - य य स न च व य जल वग र (सव मह भ त न ) स म य ह त. ४ तद ज त त न ज त त र त तक
ईश व य उप नषद 4 तद तर य सव य तद सव य य ब त ५ तत एज त तत न एज त - त च लत ह आ ण च लत न ह ह (सग ण प न भ स ठ क ठ ह कट ह ण हणज च लण, आ ण नग ण प न सव थ अचल थत त र हण हणज न च लण. पर पर वर ध ग ण व य करण ह फ परम र ल च श य आह ). - तत द र तत अ तक - त अ त द र आह त (, मर हत मन य स ठ य च दश न द ल भ आह ), तस च अ य त नकटह आह त (भ य दय त?) - तत अ य सव य अ त - जगत त ल य क व त त - तत सव य उ ब त - आ ण जगत य प लकड ह. [ सव अ च य श य परम र श च एक अ शम समजल ज त. थ ड य त य च व प व स म य ह क पन त त आह ] ५ प ढ ल द न क त न मह य य थत च वण न - य त सव ण भ त य म य व न प य त सव भ त ष च म न तत न वज ग सत ६ त य सव ण भ त न आ म न एव अन प य त - पर त ज मन य सव ण म न परम र च ठक ण प ह त - च सव भ त ष आ म नम - तस च सव ण म म य परम र ल
ईश व य उप नषद 5 (त थ य च अ त व आह अश भ वन न ) प ह त - तत न वज ग सत - त क ण च ह ष कर त न ह. ६ य म सव ण भ त य म व भ ज नत त क म ह क श क एक वमन प यत ७ य मन वज नत - अश क र य च म त झ ल आह - सव ण भ त न आ म एव अभ त - य ल सव ण एकम परम म पच ह त त - त एक वम अन प यत - अस सव ण म स एक व (समभ व) प न प ह ण र य म ह य ल - क म ह क श क - मग कश च म ह आ ण कश च (क ण प स न) द ख? सव च आ, मग ज क ह घड ल त सव परम र ल ल च. ७ अश न म णस ल मग कसल फळ मळत? स पय ग छ मक यम ण अ न वर श मप प व म क वम न ष प रभ वय भ य थ त यत ऽथ न यदध छ त य सम य ८ स श म अक यम अ णम अ न वरम श म अप प व म पय ग त - त मह प ष परम त ज मय, शर रर हत, त र हत (कश च ह प रण म ह त न ह अस ),
ईश व य उप नषद 6 स चद न द व प (श ), श भ-अश भ प रण म र हत अश परम र ल ह त - क व म नष प रभ वय भ - ज सव, सव, सव नय त वत य इ छ न क ठ ह क ह ह कट ह ऊ शकण र आह त, आ ण - श त य सम य यथ त यत अथ न यदध त - अन द क ल प स न सव ण म य कम न स र सव पद थ च उ प करत आल ल आह त (ई र बह त क अश मह य न ज प त हण न न मत अस ल) ८ प ढ ल त न म त व व अ व च त व-वण न पण आध य च य य करण आव यक आह - परम र ह त न क ल ल श य स व न क म कम हणज व आ ण भ ग य स ठ क ल ल अ य स व क यकम हणज अ व अ ध तम वश त य ऽ व म प सत तत भ य इव त तम य उ व य रत ९ य अ व म उप सत त अ धम तम वश त - ज ल क अ व च (भ ग य स ठ स धन प कम च अन न) उप सन करत त य च श वट अ न व प घ र अ धक र त व श ह त - य व य म रत त तत उ भ य
ईश व य उप नषद 7 इव तम - आ ण ज न स य श च पठण क न म य भम न न म ह ऊन आम य स ठ क ह कत य उरल ल न ह अश अ वभ व त कत यकम न करत, श वपर त कम त रत ह त त, त ह घ र नरक ल ह त त. ९ अ यद व ह व य ऽ यद ह र व य इ त श म ध र ण य न त चच र १० ध र ण म श म य न तत वचच र - य ब म न म ह य न आ ह ल वषय न ट य य क न स गतल त हणत त - व य अ यत एव आह अ व य अ यत आह इ त - क न य यथ थ अन न न तस च कम य यथ थ अन न न (म ग ल म त स गतल य फळ प ) व गळ फळ स गतल ग ल आह. १० व च व च य त द भय सह अ व य म य त व व य ऽम तम त ११ य तत उभयम व म च अ व म च व द - ज मन य नत व व अ न-कम त व द ह न यथ थ पण ज णत - अ व य म य म त व व य अम तम अ त - त कत यकम च अन न न म य ल प र क न न य
ईश व य उप नषद 8 अन न न अम त च (परम र च ) करत. [कम - अकम - वकम - न क य - य त आ ण स चतकम व र ध भ व ह सव स प तर न ह च, पण ग धळ उड वण र आह त, तर पण ज ण न घ ण आव यक आह. अ तशय स वध नत आ ण वव क गरज च आह ] ११ प ढ ल त न क म ग ल त न क म ण च आह त. व -अ व य ऐवज इथ स भ त-अस भ त हटल ल आह. स भ त य अथ ब ल बर च व द आह. इथ स भ त हणज न व व द, अमय द स असल ल (परम र, पर इ.), आ ण अस भ तम हणज मय दत स म य च (इ, व य, द वत वग र ) अस घ तल आह. अ ध तम वश त य ऽस भ तम प सत तत भ य इव त तम य उ स भ य रत १२ य स भ तम उप सत (त ) अ धम तम वश त - म न, क त, अ धक र, धन तस च भ य व त य व स ठ पतर, द वत, व मन य च (न त वग र ) उप सन करण र घ र नरक त ज त त - य स भ य म रत त तत उ भ य एव
ईश व य उप नषद 9 तम ( वश त) - आ ण ज इतर द व-द व य उप सन त य आह त त ह अ न प घ र नरक तच ज त त. १२ अ यद व ह स भव त अ यद ह रस भव त इ त श म ध र ण य न त चच र १३ ध र ण म श म य न तत वचच र - य ब म न म ह य न आ ह ल व य न ट य य क न स गतल त हणत त - स भव त अ यत एव आह अस भव त अ यत आह इ त - क य य स ठ पतर, द वत इ य द य उप सन च व प व ह त प सन आह य य स ठ (म ग ल म त ल फळ प ) व गळ फळ स गतल ग ल आह. १३ स भ त च वन श च य त द भय सह वन श न म य त व स भ य ऽम तम त १४ य तत उभयम स भ तम च वन शम च सह व द - ज मन य अ वन श परम र आ ण वन शश ल द वद वत य न यथ थ पण ज णत - वन श न म य म त व स भ य म अम तम अ त - त वन शश ल द व द य उप सन न म य ल प र क न अ वन श पर य
ईश व य उप नषद 10 उप सन न अम तत व च क न घ त (परमपद प वत ). १४ हर मय न प ण स य य प हत म खम त व प ष नप व ण स यधम य य १५ प षन स य य म खम - अ खल ड च प षण करण य स य व प परम र त झ म ख तर - हर मय न प ण अ प हतम - स य म डळ य ड ळ दपव न ट कण य त ज व प न झ कल ल आह - स यधम य य तत वम अप व ण - म त य सत धम च भ भ व न उप सन करत आ ण त य दश न स ठ आत र आह. त म य स ठ य त ब ध आणण र सव क रच आवरण क ढ न ट क. १५ प ष न कष यम स य ज प य य ह र म न सम ह त ज य प क य णतम त प य म य ऽस वस प ष स ऽहम म १६ प षन एकष ज प य स य - एकट य न च सव भ च प षण करण य ह ज प त स य, - र मन य ह त ज सम ह - (त य करण च त ज आमच ड ळ दपव न ट कत अस य म ळ ) त य करण न एक क न त त ज व करण थ ड व ळ आव न घ - यत त क य णतमम पम तत त प य म -
ईश व य उप नषद 11 य य ग त झ ज अ तशय क य णमय द य व प आह त म आप य क प न प ह शक न - य अस अस प ष अहम स अ म - ( न झ य वर भ हणत ) अर ह ज स य च आ म आह त तर परम प ष परम म च आह आ ण त तर म वत च अस य स रख भ सत य. १६ व य र नलमम तमथ द भ म त शर रम ॐ त मर क त मर त मर क त मर १७ अथ व य अम तम अ नलम - आत ह ण आ ण इ य व य त व त व श कर त - इदम शर रम भ म तम - ह थ ल शर र अ नम य भ म ह ऊन ज व - ॐ त मर क तम मर - ह य मय परम र, त ल म झ मरण र ह, तस च म य कड न घडल य सत कम च मरण र ह - ॐ त मर क तम मर - ह य मय परम र, त ल म झ मरण र ह, तस च म य कड न घडल य सत कम च मरण र ह. १७ अ न नय स पथ र य अ म न व न द व वय न न व न य य य म ज ह र णम न
ईश व य उप नषद 12 भ य त नमउ वध म १८ अ न अ म न र य स पथ नय - ह अ न य अ ध त द व, आ ह ल परम र ध म कड ज य स स म ग न घ ऊन चल - द व व न वय न न व न - ह द व, त ह आम य सव कम न ज णण र आह त - अ मत ज ह र णम एन य य ध - आम य म ग त य ण र क ह व न असत ल तर त वर त द र कर - त भ य म नम उ म वध म - आप य ल आमच व र व र नम क र अस १८ इ त ईश प नषत ------------------------------------------------------------------------