स गल प स ल उ प दन प त एक ज द ई चर ग - म नष उमर ण, ९८२२३९०३६३ म टर ग ल ट (न व बदलल आह ) क रख य त शरल त फ नवर ब लतच. द ड ल ख कन ट ग य सच ओड र ह त त. पर त एक म ह य य आत ड लवर य यच ह त. द ड ल ख य स हणज अ द ज १५ क ट पय च ओड र. य य क रख य त आ त पय त एकद च सव त ज त हणज ४००० य स, सलग ३ श ट (८ त स य क ) २ मश न वर ३६ क मग र न क म क न तय र क य ह य. य दर न ह ऑड र प ण कर यच हणज सलग ३८ दवस क म कर व ल ग ल, एकह त स मश न ब द न ठ वत, क ण ल ह स न द त! न म ल य य क रख य त द न स व द न दवस त ३६०० त ४००० एव य य स तय र ह त. आ ण एव य य स तय र कर य य हणज स ध रण ५००० व.फ ट ज ग त च ड पस र, क मग र च ध वपळ, व लट इ य ज. दरमह ५०००० य ज त प रवत असत. ह एक नव न हक च ऑड र ह त. आ ण य म ण स ल य क शक य स, एक म हन आड अश च ऑड र मळ शकण र ह त. ग ल ट न आन द व टत ह त आ ण च त ह! एवढ स ल य म ह य य आत! क वळ अश य! य ट क.ल. ह ग ल ट च क पन म बई म य आह. Connecting Tubes ह य च म ख उ प दन. म हन प न स त स ठ हज र य स आ ण इतर म टल कन श स त बनवत त. स ध रण १०-१२ हज र व.फ ट क रख य च श ड आह. य य क रख य ल म ल न उ प दन प त स ठ स ल ग र आह. न कत च क म स झ ल ह त. उ प दन, य, म ल च यव थ, ई. अ य स च ल ह त. स र, म नष, पण आप य ल थ ड थ ब व ल ग ल. ऑड स च ड आह त, व ळ अ य त कम आह, य म ळ ल न ज ट प ढ ढकल व ल ग ल. ग ल ट म य सम र य ऊन बसत हण ल. य न सव प र थत समज व न स गतल. त य य मत वर ठ म ह त बह द. हरकत न ह, आपण थ ब य त. म हण ल, पण मल स ग, एवढ उ प दन त ह इत य कम व ळ त करण र कस आह त? त च तर न आह म य सम र, क ह स चत न ह य. ग ल ट हण ल. त ह क ह मदत क शकत? मल थ ड व ळ य, वच र कर यल. आपण स य क ळ ब ल य त? म हण ल. म म य ट मल क म ल ल वल. कन ट ग य सच उ प दन च ल च ह त. च ल उ प दन प त च व ड ओ श ट ग क ल, नर ण क ल, आकड व र ग ळ क ल. ग ल ट आ ण य च उ प दन वभ ग च म ख ट म अस स र च एक जमल. पड य वर वड ओ स क ल. म टल य ब च र ल क मग र stacker व न decoiler जवळ घ ऊन आल. य न त decoiler वर ल ड क ल आ ण स ट क ल. त पय त द न क मग र, एक ब ज न फ ल ल वल य य ज (स ध रण ल ब ७-८ फ ट, १२-१५ नग) घ ऊन त थ न स ध रण ५ म टर अ तर वर ल द सय मश न वर ग ल. य न त ग वत भ वत फरवल आ ण य मश न प श ठ वल. मग य मश न वर क म स झ ल. य ग य च त थ ल क म स प य वर प ह द घ न त ग उचलल आ ण ठ व यल ज ग श ध ल गल. य य ह लच ल अवघड ह त ह य क रण सव य ज च ल ब ल ब ग पडल ल ह त. एक णच अ ख shop पसरल ल दसत ह त.
ह बघ सर, अस पस र असत. हक ल घ ऊन य यच हटल तर आव र -आवर क य शव य क ह आणत य त न ह!. ग ल ट हण ल. अह पण ज ग च कम आह, तर ठ वण र तर क ठ?, पस र ह ण रच क ढग, Production Manager ब लत झ ल. आप य ल त तड न नव न श ड आ ण, कम न ४ नव न मश न आण व ल गत ल. क मग र भरत द ख ल कर यल हव. तर नव न हक य order च वच र करत य ईल. अह पण ह सगळ लग च कस श य आह? मश न import कर व ल गत ल, हणज कत ह घ ई क ल तर, द न म हन तर ज त लच. त वर order ह तच ज ईल. इ त. र गव ण, जनरल य न जर. आपण श तपण फ म प ह य त क? म न र हव न वच रल. स र श तपण फ म प ह ल गल. ए ह न य द घ न एक ठक ण ज ग क न य य ज ठ व य ह य. थ य व ळ न एक क मग र winding मश न जवळ आल आ ण य न एक एक य बच winding क न य ल ल टक य ग म य ट क ल गल. प ढ य च packing ब स म य ह ऊन य च ढ ग बन ल गल आ ण ज ग मळ ल य म ण व गव ग य ठक ण ठ वल ज ऊ ल गल. म वच रल, ढग, एक ण फ त प च operations आह त, य स स म य. मग एवढ कम उ प दन क ह त? पह न सर, ज ग क ठ आह, दरव ळ ज ग श ध य त द ख ल व ळ ज त. Lean Manufacturing Concepts म य, स त व ट स गतल आह त. म ब ल यल स रव त क ल. म. ग ल ट अ व थ दसत ह त. च ह य व न ऐक य य मन थत त व टत न हत. म म झ हणण प ढ र टल, य व ट आह त, TIMWOOD हणज, TRANSPORTATION, INVENTORY, MOTION, WAITING, OVERPORDUCTION, OVERPROCESSING आ ण DEFECT. What do you mean by waste? इ त म. ग ल ट. Waste means any operation step, for which customer is not ready to pay! म स गतल, एक ण स स म य य Operation Steps क णत ह य ल add करत न ह त, पर त, बद य त, र स स स व परत त. र स स स हणज मन यबळ, ज ग, व ज, मश स, ई. य त न क व य च सह य न आपण व य य व त तय र करत. आत प हल ल फ म आठव. य म य य स तह व ट भरप र आह त. पर त आ ह ग ल कत तर वष य च प त न क म करत आह त.. ढग हण ल, आम य ड ट च ल ब पह न. त ठ व य स ठ, फरव य स ठ ज ग तर हव च न? तस च य च वजन, ११०० त १६०० य म वजन असत एक क य बच! य ब य ल ब म ळ मश न द ख ल एकम क प स न द रच ठ व व ल गत त. आत र गव ण ब ल ल गल, य ब सरळ कर यच, कट कर यच, य न तर य त फ ल ओव न य बच ट क ब ड कर यच, मग त य ब प ह ग ल ग ड ळ यच. ल टक पशव त त र ल भर यच आ ण मग अश द न भ न स ईझ य य स एक ख य त भर य य. एवढ न हम च कर व ल गत ह. ग ल ट अ धकच अ व थ दस ल गल. एवढ म ठ ऑड र तर स डवत न हत आ ण सम र क ह म ग ह दसत न हत. य न स श क नजर न म य कड प हल. म क गद वर क ह क ल य ल स करत य न हण ल, त ह द न दवस त ज वढ ड शन करत त वढ फ त आठ त स त ह ऊ शकत, सर! हणज द न श ट क म
क ल म हन भर, तर द न ल ख य स तय र ह ऊ शकत त. त मच ओड र आह द ड ल ख च, हणज ३८ श स ह य त! अज न एख द प न स हज र य स च ओड र य ख श ल!! तघ ह जण एकम क कड प ह ल गल. य य नजर त अ व व स प ट दसत ह त. त थ य वश द न च हसल.. ढग आ ण. र गव ण एकम क कड पह त ह त. य न उग चच वत य स ह ब सम र व च व ट ल गल. इ प सबल!! ग ल ट न श तत ल व च फ डल. आय ड ट ब लव. एन व ज ल स य. ट ल म ह ऊ? ग ल ट मधल बझन समन ज ग झ ल. ओक. द न प अर फ र ट म र ज श ट. आय व ट एवर थ ग र ड, मश स, म न, र मट रयल.. ट म र म न ग एट ए.एम.! ओक? म हण ल. य स सर!. ढग अ व व स न आ ण न र ज न च हण ल आ ण य न य य स परव यझरल तश स चन द य. म स गत य म ण मश स य ज ग बदल य. ऑपर शन म ण म य जवळ जवळ ल व न घ त य. व य र ग क न घ तल आ ण च ल क न प हल. मग मश न ऑपर टस न य य ज ग ठरव न द य. य य य स चन द य. क म कर य च प त समज व न स गतल. य स य क ळ सव तय र नजर ख ल घ ल न आ ह च घ ह ब ह र पडल. द सर दवस : सक ळ प वण आठल च स र ट म आ ण म हजर ह त. आ ह लग च क म ल स व त क ल. मश न ऑपर टस न आप प य ज ग घ त य. म ट ट हट य वर १० प स स ठ यल य यच ह त. य म ण घ य ळ ल व न, न थ बत १० प स च ड शन घ तल. ल गल ल व ळ प हत, म झ व व स द ण वल. एव य त.ग ल ट च फ न आल. सर, ह ट ल वर य यल य ऊ क? स र थ ड ल ट झ ल. म हस न ब लल, ड ट वर सर, म प चल य इथ. ड शन स झ ल. स वक श आल त तर च ल ल.. ग ल ट थ ड ओश ळ झ ल. आल च अस हण न य न फ न ठ वल. म क मग र न व व स त घ तल, प ह नयम समज व न स गतल. ए ह न नऊ व जल ह त. म प ह घ य ळ ल वल आ ण ट ट हटल. आत क मग र न द न त स थ ब यच हवत. य च क म पह त म थ ब न र हल. म य -आध क ह च क य स स चन द त ह त. यथ वक श. ग ल ट, र गव ण आ ण सव त श वट. ढग प ह चल. म य न ह त न थ ड द रच थ पवल व चह स ग यल ख ण वल. क मग र न घ य ळ च गजर झ य वर क य कर यच त स गतल आ ण म य य जवळ ग ल. प ह एकद स र -व र आ ण स बत चह झ ल. म य न क य च ल आह त समज व न स गतल. क ल आपण वड ओ प हल त ह च म य ल त आल क, त म य स प ण स स म य प ट शन, म शन आ ण य म ळ व ट ग, इ व नटर, ओ हर ड शन, डफ क स अस व ट भरप र म ण त आह त. य च प रण म त म य ड शन वर ह त. य व ट कम करण हणज च पय य न ड शन व ढवण. त म य क स म य ड शन स ठ स गल प स ल ह उ क ट प त आह. य म ळ आ चय क रक र य ड शन तर व ढ लच पण इतरह अन क
फ यद ह त ल. त ऐकत ह त पर त य च स र ल क मग र कड च ह त. इत य त, क मग र य दश न हप हप ह र अस आव ज ऐक आल. आ ह लग चच तकड ग ल. द न त स न तरच गजर ह त ह त आ ण ५०० प स तय र ह ऊन, च क ह ऊन प क द ख ल झ ल ह त. आ ण म आध च स गत य म ण क मग र घ षण द त ह त. य य च ह य वर आन द सहज व चत य त ह त. आ ह च घ न ह सव क मग र च अ भन दन क ल. ग ल ट य च ह य वर आन द दसत ह त तर ह तघ ह भ ब वल ल दसतच ह त. य ५०० प स य ड शन स ठ द न ऐवज एकच म ख स.एन.स. व परल ह त ( य न द न स.एन.स. ल गत असत) आ ण एक ण ३६ ऐवज फ त २५ क मग र न ह उ प दन क ल ह त! आ ण य स ठ न ह मप फ त ४०% ज ग व परल ह त!! रज शन फ त ३ प स. क मग र न दह म नट च क घ ऊन परत य च प त न क म स कर यल स ग न आ ह ऑ फस म य आल. स य न र यण य कथ त ल स ध व य म ण, ह क णत त आह, त आ ह ल स ग अस भ व य तघ य च ह य वर ह त!! य न स र य न जम ट ट म एक क ल. स गल प स ल समज न घ य प व थम आपण ट ईम हणज क य त प ह. उ प दन स दभ त आपण म य न ख ल ल म ण ट ईम क स ट म नत, Lead Time - The total time a customer must wait to receive a product after placing an order. It is the total time the required for the raw material to be converted to finished product. Cycle Time - The time required to complete one cycle of an operation. It is inclusive of all waiting times and non value activities. Touch Time - Time to complete a process or process step, excluding wait time. It includes only value added time. Takt Time - Takt Time is the rate of customer demand. It tells us at what interval the customer is demanding one finished product. It is the pacemaker of the production line. Takt Time = Net Available Time per Day / Customer Demand per Day Throughput Time - The rate the system generates money through sales, or the conversion rate of inventory into shipped product. वर ल आह त य य य य. ल ड आ ण स यकल य द नह ट ईम च द न भ ग पडत त - य ल अ ड ग आ ण न न य ल अ ड ग. य ल अ ड ग हणज य ओप र शन ट स स ठ ल गण र व ळ य व ळ त य त मट रयल वर क ह न क ह क म ह त असत. ह टच ट ईम ह य. इतर सव व ळ ह न न य ल अ ड ग ट ईम ह य. आपण व परत असल य स यकल ट ईम म य, टच ट ईम फ त 30% अस य च स भव असत. उरल ल सव व ळ मट रयल क व म ल च व हत क, क मग र य ह लच ल, मश न क व मट रयल क व क मग र च
व ट प हण य त ज त. आपल स य च क म च प त ह य च ग य क र त म डत. य म य, य क मश न व क मग र आप प य प डन क म करत आ ण प ढ य ऑपर शन कड अध क च म ल प श करत. य च प रण म य क मश नवर WIP स ठ य त ह त. WIP हणज व ट ग इन ह टर फ र स, आपण य ल वक इन स/ स स हणत! ह WIP क म च ज ग य पत आ ण स प ण क रख य त पस र करत. अध क य म ल य अव तर व हत क म ळ य च ग णव त द ख ल ध य त य य च श यत असत. ख ल ल illustration य च ग व स गल प स ल म य उ प दन ल ल गण य व ळ त ल फरक प ट करत. वर ल प ह य च त द खव य म ण य च ग प त त उ प दन ल ल गण र व ळ तर अ धक आह च पण य क मश न म ग प ढ मट रयलच ढ ग स ठल ल दसत ल. तस च य च ग प त त एकव स मनट न प हल प स तय र ह ईल, त ह य त क ह च क अस य स कळ ल. पर त त ह १० पस स वर द न ओप र श स ह ऊन ग ल ल असत ल. य म ळ स प ण य च व य ज य च द ख ल श यत आह. य उलट द सय च त द खव य म ण प ह य त न मनट त उ प दन य प ह य प स म य क ह च क अस य स कळ ल व य य खबरद र घ त य ईल. प ह WIP श य, व ळ कम (प हल प स ३ मनट न आ ण प ढ ल य क प स १ म नट न, हणज ९ म नट त प ढ ल ९ प स; १२ म नट त १० प स.) आत ल त आल, त मच उ प दन क लवकर झ ल? स र च जण ल प व क ऐकत ह त. म य च च ह र नरखत ह त. म झ हणण य य वर प रण म करत आह ह ल त आ य वर म प ढ हण ल, आ त त म य इथ च ल असल ल उ प दन स गल प स ल प त न च ल आह. त म य सहज ल त य ईल क, स स मध य प ह य ऑपर शन प व क च म ल आ ण श वट य ऑपर शन न तर प क म ल अस च दस ल. क ठ ह अध क य म ल च ढग र न ह त. मश स म य अ तर कम. य म ळ च स स स ठ ज ग द ख ल कम ल गत य. एक मश न कड न द सय मश न कड म ल च व हत क श य! क ण य ह क मग र ल कम त कम ह लच ल आ ण व हत क कर व ल गत अस य न य च फ टग द ख ल कम झ ल!तस च आप य स स म य वर स गतल य स त व ट क ठ आह त ह आप य ल प हत य यल हव. य सव क व य त ल क ह न क ह व ट जवळप स सव च स स म य नम ण ह त असत त. य त ल TRANSPORTATION आ ण MOTION य द न व ट म य न बह त क स स स म य नम ण ह त असत त. आ ण य अन ष ग न इतर व टस
हणज च INVENTORY, WAITING, OVERPRODUCTION, QUALITY DEFECTS आ ण प ह य म ळ OVERPROCESSING स रख व ट स स म य नम ण ह त र हत त. य च प रण म उ प दन य वर ह त असत. स गल प स ल प त न उ प दन क ल असत, म य न TRANSPORTATION आ ण MOTION आ ण अप आपच इतर अन ष गक व ट कम ह त त. अथ त, अश स ध आप य स स म य अस यल हव, ज त म य स स म य मल आढळल. अश स ध सव च उ प दन य म य उपल ध अस ल अस न ह. त असल तर दसण आ ण य स ध च व पर करत य ण आव यक आह. सव स ध रणपण ख ल ल क र य स स म य स गल प स ल च स ध अस शकत, १) य उ प दन य त २-३ प अ धक स स ट स असत त. २) क ण य ह द न स स ट स य स यकल ट ईम म य ख प फरक नसत. ३) मध य आध य स स ट स क रख य ब ह र ( ह डर कड ) कर य ल गत न ह त. ४) स स म य स कवण, य र ग वग र अ धक व ळ ल गण य स स स नसत त. ५) स स मध ल मश स च आक र आट पश र असत त... ई. स गल स स ल च क ह म ख फ यद : १) उ प दन मत अन क पट त व ढ य च श यत असत. २) य व ढ य म ण त क मग र स य व ढ य च श यत कम, उलट कम क मग र ल ग शकत त. ३) मश न जवळ जवळ आण य म ळ उ प दन स ठ कम ज ग ल गत. ४) य म ळ च एक मश न कड न द सय कड व हत क कम ह त, क बह न न ह श ह त. ५) क मग र च फ टग च ड म ण त कम ह त. य च प रण म अन प थत कम ह ण क व न कर स ड न ज न कम ह ण अस ह ह त. ६) स स मध न WIP जवळप स न ह श ह त. ७) ओघ न च INVENTORY कम ह त. ८) ओघ न च उ य ग च CASHFLOW, FUNDFLOW स ध रत. ९) य म य स य लर प त च ल औट म य मश स ठ व य म ळ स ल आट पश र आ ण स र त ह त. स गल स स ल प त क रत क ह म ख नयम : १) SPF स ल मध ल सव मश न एक व ळ उ प दन कर यल हव त. २) एख द मश न ब द पडल असत, इतर मश न द ख ल ब द ठ व व त. अ यथ WIP स ठ ल गत. ३) क ण य ह द न मश न म य कम त कम तर ह स र त अ तर अस यल हव. ४) क मग र न दर द न त स न फ टग क य व. य क म य द न त स त क ण ह मश न स डत नय. फ टग क म य क मग र चह -प ण, ई. स ठ ज ग स ड शकत.
५) SPF स ल च श वटच ऑपर शन य क ग अस यल हव. य च च अथ स स म य य य म लच तय र ह यल हव. य क ग प व इ प शन स स अस यल हरकत न ह, पर त र वक ह य च स ल म य य च व ळ स प यल हव. ६) JH आ ण PM (TPM) य व पर न मश न क म च ल असत न ब द पडण र न ह त य च क ळज य यल हव. ७) उ प दन स ठ ल गण र क च म ल व इतर ग ट श ट प व उपल ध अस यल हव. ८) स ल य ल स कर य स ठ अय जल ल र जव यस य य म ण त भरल ल अस व त. ल न उ प दन ण ल त ल अ य त उपय त अश ह स गल प स ल प त. स ध अस य स आप प य उ य ग य उ प दन प त त ज र व पर व अश. -o-